تور ارزان روسیه: به اعتقاد دوگین ایران و روسیه جهانی نو می آفرینند - کنفرانس هکا

همراه دور زمین باشید و با تور ارزان روسیه از کاخ کرملین دیدن کنید و در شهرهای زیبای مسکو و سوچی روسیه گشتی بزنید و خاطرات زیبایی برای خود رقم بزنید.

از نظر خارجی، راست گرایی افراطی روسیه به معنای به سیم آخر زدن خواهد بود، امری که تقریباً محال می نماید. نه شرایط داخلی و نه موقعیت خارجی روسیه هرگز چنین اجازه ای به او نمی دهد. زیرساخت های مربوط به معیشت مردم در این کشور به اندازۀ کافی و مثلاً مانند چین قوی و کامل نیست. افزون بر اینکه غربی ها عرصه را به شدت بر او تنگ نموده و او را عمیقاً به خود وابسته نموده و آزادی عمل را از او گرفته اند. بخش مهمی از این محدودیت به مسئلۀ فروش انرژی مربوط می گردد، که نمونۀ خوب آن خط لولۀ انتقال گاز طبیعی، موسوم به نورد استریم، است که در بستر دریای بالتیک از روسیه تا آلمان امتداد دارد و به دلیل مخالفت شدید آمریکایی ها، هنوز فعال نشده است. ترامپ علناً علیه آن موضع گرفت و سفیر بی نزاکت و غیردیپلماتش در آلمان، ریچارد گرنل، مدام تهدید می کرد که این خط لوله که پروژه اش تقریباً به اتمام رسیده نباید فعال گردد.

البته واقعیت این است که شرایط کنونیِ دنیا به گونه ایست که نه تنها روسیه، بلکه اصولاً هیچ کشوری و حتی ابرقدرتی چون آمریکا نیز نمی تواند به اصطلاح خودمان، به سیم آخر بزند؛ نه تنها در مورد ایران، بلکه حتی در مورد کشوری مانند ونزوئلا نیز نمی تواند حرف خود را به صورت یک جانبه تحمیل کند. در دنیا پیچیدۀ کنونی، ابعاد گوناگون زندگیِ جوامع، اعم از مالی و تجاری و سیاسی و بهداشتی و محیط زیستی و حتی اجتماعی، به هم گره خورده و در هم تنیده است و شرایط به گونه ایست که همگان به هم احتیاج دارند و مجبورند یکدیگر را تحمل نمایند و واقعاً چاره ای جز این نیست.

برای نمونه، واقعاً تصمیم قطعی آمریکا در مورد ونزوئلا این بود که نیکلاس مادورو را سرنگون کند، ولی دیدیم که نتوانست. این نه فقط بدین سبب است که مثلاً ونزوئلا قوی تر شده است، بلکه اصولاً شرایط دنیا چنان دگرگون گشته است که اجازۀ چنان حرکاتی را نمی دهد. عوامل گوناگونی در مجموعۀ آمریکای لاتین وجود دارد که این اجازه را به آمریکا نداد. حتی ظاهراً واتیکان نیز در این زمینه تأثیرگذار بود و کوشش کرد که رئیس جمهور و معارضان با هم کنار آیند. متأسفانه چنین مسائلی در ایران کمتر مورد توجه قرار می گیرد.

و اما به فرضِ تقریباً محال، اگر روسیه گرایش تند راست گرایانه پیدا می کرد، به قطب جدیدی در دنیا تبدیل می شد، اصولاً وضعیّت دنیا را به هم می ریخت. روسیه هم کشور بسیار سنگینی است و هم تصورش ژئوپلیتیکی و اوراسیایی و کلان نگرانه است و در نتیجه، راست گرایی اش با راست گرایی کشورهای کم اهمیتی مانند لهستان و مجارستان فرق می نماید. راست گرایی اینان فقط بر روی سیاست داخلی شان و حداکثر در منطقۀ خودشان اثر ملموس دارد؛ ولی راست گرایی تند روسیه ابعادش کاملاً بین المللی می شد و تعادل کل دنیا را از بین می بُرد و راست گرایی را در کل شرق اروپا و حتی در خود غرب تشدید می کرد و لحن و اقدامات اعضای ناتو و به ویژه آمریکا را که با او تعارض دارند، به کلی تغییر می داد و تنش ها افزایش چشمگیری می یافت.

حتی در همین شرایط کنونی نیز اخیراً تنش فراوانی به وجود آمده است، چه رسد به اینکه روسیه تصمیم می گرفت راست گرایی تندی از خود نشان دهد. حدود دو هفته پیش بود که وزیر دفاع انگلیس گفت که از زمان فروپاشی بلوک شرق، هم اکنون رابطۀ ما با روسیه در پرتنش ترین حالت خود قرار گرفته است. روسیۀ راست گراشده حتی چین را نیز که همواره مایل است مستقل نگریسته گردد و در حاشیه قرار داشته باشد، کاملاً تحت تأثیر قرار می داد. چنان روسیه ای در جنگ قره باغ نیز تمام قد در کنار ارمنستان می ایستاد.

از یک سو ما اندیشه های افرادی مانند الکساندر دوگین، ایدئولوگ و ناسیونالیست مطرح روس و رهبر و بنیانگذار حزب اوراسیا در روسیه، را داریم. او به شدت ارتدوکس است یا دست کم تظاهر شدیدی به ارتدوکسی دارد. او و همفکرانش شیعه را نزدیک ترین شاخۀ اسلام به خود و متحد طبیعی خود در برابر دو جریان می بینند: اولی جریان ارتجاع اعراب خلیج فارس که آن را مزدور و تأمین نمایندۀ منافع غرب و در رأس آن آمریکا می دانند، و دومی جریان سلفی تکفیری که برای آنان به ویژه از نظر داخلی تهدیدی واقعی است و می تواند مسلمانان چچن و تاتارستان را به خود جذب کند. در مورد جریان دوم، شیعه بودن ایران برای آنان بسیار مهم است. این نکته را کلیسای ارتدوکس روسیه به خوبی می داند و لذا بسیار مایل است که با ایران رابطۀ گرمی داشته باشد. به احتمال فراوان بخش های سیاسی و نظامی و استراتژیک روسیه نیز از این نکته مطلع هستند.

به هرحال روسیه واقعاً این ظرفیت و توان را ندارد که از آنچه اکنون هست، راست گراتر گردد. افردی مانند دوگین در ادبیات آرزومندانۀ خود، از وحدت قدرتمند اسلاوی سخن می گویند، وحدتی که به ویژه ضدانگلوساکسونی و خصوصاً ضدآمریکایی است و دشمنی خاصی با لاتین ها و ژرمن ها ندارند. در این ادبیات، نیروهای مترقی دنیا سومی و در رأس آنها ایران در کنار روسیه قرار دارند و به رهبری او دنیای نو می آفرینند، خصوصا که از دیدگاه او روسیه سمبل اروآسیا است و مهمترین کشور آن.

مشروح این مقاله را در زیر بخوانید:

روسیۀ امروز؛راست گرایی سیاسی و دینی

311311