25 فیلم درباره جنگ جهانی دوم که همه باید ببینند - کنفرانس هکا

فیلم های جنگی گونه ای از آثار سینمایی هستند که از نظر هنری وزن بالایی دارند و ظرف دهه های گذشته مخاطبان بسیاری را به خود جذب نموده اند. بسیاری از هنرمندان صاحب نام فیلم جنگی ساخته اند. در این میان احتمالا فیلم های مرتبط با جنگ دنیای دوم برای مخاطبان آشناترین و برای کارگردان ها و فیلم نامه نویسان پرسوژه ترین فیلم های سینمایی جنگی بوده اند.

جنگ دنیای دوم نبردی ویرانگر با بیش از 60 میلیون کشته؛ عظیمترین نبرد انسانی در طول تاریخ است. نبردی که شش سال به طول انجامید و به نوعی تاریخ دنیا و سرنوشت ملت ها را دگرگون کرد. بسیاری معتقدند این جنگ سوای ویرانی هایی که به بار آورد درس های گران قیمتی نیز برای بشریت داشت.

آثار سینمایی از زوایای مختلف به این جنگ عظیم پرداخته اند و در کشورهای گوناگون روایت های متنوعی از جنگ، آثار مستقیم و غیرمستقیم آن به زبان سینما بیان شده است. برخی از این آثار جبهه های نبرد را نشان می دهند و مستقیما با صحنه های جنگی خشن و نفس گیر مخاطب را در میان خون، آتش و گلوگه به پیش می برند.

برخی دیگر از آثار مطرح مربوط به جنگ دنیای دوم به حواشی جنگ پرداخته اند؛ اینکه تاثیر جنگ بر زندگی میلیون ها انسان غیرنظامی چه بود، چگونه زندگی در شهرهای تحت اشغال یا درگیر نبرد را تغییر داد.

برخی دیگر از آثار مرتبط با جنگ به آثار ضد جنگ معروفند. این دسته از آثار با نگاهی انتقادی به عواقب جنگ می نگرند و عموما نشان می دهند جنگ چگونه فرصت های صلح، زندگی، عشق ورزیدن و تجربه های انسانی زیبا را تباه نموده است.

در کنار این ها هر سینماگر از زاویه دید خود و با توجه به تجربیات خود به جنگ دنیای دوم پرداخته. کسانی به اردوگاه های کار اجباری و قتل عام بیرحمانه یهودیان پرداخته اند، برخی به آنچه در جبهه های مقاومت زیرزمینی در جریان بوده توجه نموده اند و عده ای دیگر داستان های عاطفی و عاشقانه را در سایه جنگ روایت نموده اند.

1. بیا و بنگر

عنوان اصلی: Come and See

کارگردان: الم کلیموف

بازیگران اصلی: الکسی کراوچنکو، لیوبومیراس لوکویکیوس، الگا میرونوا

محصول: شوروی

فیلم سینمایی بیا و بنگر روایتگر زندگی یک پسر جوان روسی در طول اشغال بلاروس به دست نیروهای نازی در جنگ دنیای دوم است. الم کلیموف کارگردان این اثر سینمایی در کودکی از نزدیک جنگ را تجربه نموده و در بیا و بنگر احساسات واقعی را به شیوه ای موثر بیان نموده چنان که نه می توان فراموش کرد و نه می توان انکارشان کرد. الکسی کراوچنکو پسر 16 ساله ای است که به عنوان بازیگر اصلی فیلم به شکل شگفت انگیزی از پس نقش خود برآمده و شخصیتی کاملا ملموس را خلق نموده است. پسری که با پیدا کردن یک تفنگ قدیمی به یک گروه مقاومت شوروی علیه نیروهای آلمانی می پیوندد و لحظات خوفناکی را در جنگ دنیای دوم تجربه می نماید. فیلم نامه فیلم سینمایی بیا و بنگر نه ساختاری رسمی دارد و نه درگیر لحظات دراماتیک سینمایی می شود بلکه روشی به شدت واقع گرایانه را برمی گزیند. با این وجود این اثر سینمایی توانایی این را دارد که هر تماشاگری را تا انتها فیلم با خود همراه کند.

فیلم با ترکیب صدا و تصاویر خلاقانه و ناب کوشش می نماید تجربه ای تکان دهنده را برای مخاطب رقم بزند و همانطور که نام آن نشان می دهد، دست تماشاگر را بگیرد تا بیاید و رنج های عظیمی که در آن تاریخ و آن جنگ بر مردم رفته است را بنگرد.

2. پیانیست

عنوان اصلی: The Pianist

کارگردان: رومن پولانسکی

بازیگران اصلی: آدرین برودی، توماس کرچمان، فرنک فینالی

محصول: انگلستان، آلمان، فرانسه، لهستان

رومن پولانسکی کارگردان برجسته و پرحاشیه لهستانی 15 سال پس از ردکردن پیشنهاد کارگردانی فیلم سینمایی فهرست شیندلر به دلایل شخصی روایت خود از روزهای تلخ جنگ دنیای دوم را در قالب فیلم سینمایی پیانیست روی پرده برد.

این اثر سینمایی داستان واقعی زندگی یک پیانیست یهودی به نام ولادیسلاو اشپیلمان (با بازی آدرین برودی) و بر اساس کتابی به قلم خود او است. پیانیستی که برای زنده ماندن در گتوی ورشو به سختی کوشش می نماید. او به عنوان انسان ساده ای که خانواده، شغل و آزادی اش را در حملات ظالمانه نازی ها از دست داده و نزدیک است جانش را هم از دست بدهد برای حفظ زندگی می جنگد.

آدرین برودی که پیش از بازی در این اثر سینمایی کم تر شناخته شده بود توانست در هفتاد و پنجمین دوره جوایز اسکار برای ایفای نقش درخشان خود در پیانیست جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی مرد را دریافت کند. اجرای آهنگ Ballade in G Minor شوپن یکی از تاثیرگذارترین، زیباترین و روح نوازترین صحنه هایی است که برودی در این اثر سینمایی به بهترین شکل از پس اجرای آن برآمده است.

3. مدفن کرم های شب تاب

عنوان اصلی: Grave of the Fireflies

کارگردان: ایسائو تاکاهاتا

بازیگران اصلی: تسوتومو تاتسومی، آیانو شیرائیشی، یوشیکو شینوهارا

محصول: ژاپن

استودیوی جیبلی در دنیا سینمایی امروز یکی از عظیمترین استودیوهای فراوری انیمیشن است. این استودیو فیلم های تحسین شده زیادی ساخته که در آن ها با ترکیب خیال و واقعیت بیشتر به موضوعاتی پیرامون ماهیت انسان می پردازند. یکی از عمیق ترین و تاثیرگذارترین فیلم های فراوریشده توسط این استودیو فیلم مدفن کرم های شب تاب است؛ انیمیشنی که از نظر سبک منحصر به فرد و از زمان خود جلوتر بود.

داستان فیلم درباره برادر و خواهری است که از جنگ دنیای دوم ژاپن جان سالم به در برده اند اما بدون غذا ، لباس و سرپناه تنها رها شده اند. شخصیت ها به سرعت به سمت ناامیدی سوق پیدا نموده و تسلیم می شوند. همچنین روابط آن ها با بدترشدن کیفیت زندگی رو به تلخی می رود. داستان فیلم سینمایی مدفن کرم های شب تاب روایتی سوزناک و به شدت غم انگیز دارد. این انیمه ژاپنی به کارگردانی ایسائو تاکاهاتا بر اساس کتابی با همین نام اثر آکیوکی نوساکا یک شاهکار در دنیا انیمیشن به حساب می آید.

4. خط باریک سرخ

عنوان اصلی: The Thin Red Line

کارگردان: ترنس مالیک

بازیگران اصلی: شان پن، جیمز کاویزل، نیک نولتی

محصول: ایالات متحده آمریکا

فیلم سینمایی خط باریک سرخ اقتباسی از کتابی خودزندگینامه ای به همین نام نوشته جیمز جونز و به کارگردانی ترنس مالیک بر درگیری ارتش نظامی آمریکا در جزیره گوادالکانال واقع در اقیانوس آرام متمرکز است.

خط باریک سرخ در همان سالی که فیلم سینمایی نجات سرباز رایان اکران شد به نمایش درآمد و به دلیل متمرکز شدن توجهات به سمت اثر سینمایی استیون اسپیلبرگ شاید کم تر مورد توجه نهاده شده باشد گرچه اثر مالیک نیز تعدادی از همان عناصر قابل توجه را با خود به همراه داشت. از جمله بازیگران عظیم، صحنه های جنگی ماهرانه و کارگردانی سطح بالا. توجه بیشتر به اثر اسپیلبرگ از اینجا ناشی شد که فیلم او جنبه های تجاری گسترده تری داشت اما اثر مالیک درون گرایانه تر و دارای جنبه های هنری پررنگ تری بود.

خط باریک سرخ نسبت به سایر فیلم هایی که درباره جنگ ساخته می شوند جنبه های ذهنی عمیق تری دارد. دوربین در این اثر نگاهی تحلیلی دارد و همچون بسیاری از آثار مالیک سوالاتی در ارتباط با مرگ و معنای زندگی را مورد آنالیز قرار می دهد. از نظر فلسفی فیلم درباره زیبایی طبیعت، نگرش مسامحه کار انسان و روحیه بقاخواهانه بشریت است.

5. فهرست شیندلر

عنوان اصلی: Schindlers List

کارگردان: استیون اسپیلبرگ

بازیگران اصلی: لیام نیسون، بن کینگزلی، رالف فاینز

محصول: ایالات متحده آمریکا

فهرست شیندلر زندگینامه یک صنعتگر آلمانی به نام اسکار شیندلر در طول جنگ دنیای دوم است. مردی که جان تقریبا 1200 یهودی را در طول دوران هولوکاست نجات داد. داستان فیلم در لهستان تحت اشغال آلمانی ها اتفاق می افتد و شیندلر پس از اینکه نیروی کار یهودی اش در کارخانه مورد آزار و اذیت نیروهای نازی قرار می گیرند تصمیم به نجات جان آن ها می گیرد.

داستان های متقاطع، شخصیت ها و احساسات پیچیده، خاکستری و مبهم در نهایت به روایت تلخ و تاریکی از رستگاری انسان منجر شده که به وسیله قدرت نمایی بصری اسپیلبرگ احساسات مخاطبان گسترده ای را در سراسر دنیا تحریک کرد. اسپیلبرگ به عنوان یک یهودی با این فیلم احساس نزدیکی و خویشاوندی داشت. شخصیت اصلی فیلم این موضوع مهم را یادآور می شود که جان هیچ انسانی نسبت به انسان دیگر فزونی ندارد.

فهرست شیندلر مورد تحسین منتقدان بسیاری نهاده شد و در هفت رشته از جمله بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلم نامه اقتباسی و بهترین موسیقی جایزه اسکار را از آن خود کرد.

6. نجات سرباز رایان

عنوان اصلی: Saving Private Ryan

کارگردان: استیون اسپیلبرگ

بازیگران اصلی: تام هنکس، تام سایزمور، بری پپر

محصول: ایالات متحده آمریکا

نجات سرباز رایان در میان فیلم های جنگی به شکل قابل توجهی محبوب واقع شد و پیروزیت تجاری زیادی کسب کرد. این اثر سینمایی عناصر سرگرم نماینده را با لحظاتی خشن، پرکشش و تاثربرانگیز در هم آمیخته است.

داستان فیلم با ورود سربازان آمریکایی به ساحل نرماندی و همزمان نبردی با نیروهای آلمانی شروع می شود. به دنبال نبرد نرماندی گروهی از سربازان آمریکایی برای پیدا کردن سرباز چتربازی به نام رایان که برادرانش را در جنگ از دست داده است به پشت خطوط دشمن می فرایند.

صحنه جنگی ساحل اوماها در شروع فیلم در زمان خود بسیار مورد بحث نهاده شد. صحنه ای که 11 میلیون دلار هزینه در برداشت، از 40 بشکه خون جعلی برای آن استفاده شد و 1000 نفر را درگیر خود کرد. کارگردان فیلم استیون اسپیبلرگ عکس های گرفته شده توسط عکاس مشهور جنگ رابرت کاپا را مورد مطالعه قرار داد و برای صحنه نبرد نرماندی و در کل برای فراوری فیلم از آن استفاده کرد. کارگردان از زاویه دید لنز کاپا برای بیان واقعیت های عریان جنگ در فیلم خود بهره برده است.

7. کشتی

عنوان اصلی: Das Boot

کارگردان: ولفگانگ پترسن

بازیگران اصلی: یورگن پروچنو، هربرت گرونمیر، کلاوس ونمان

محصول: آلمان غربی

فیلم سینمایی کشتی اثری است واقع گرایانه درباره جنگ دنیای دوم. فیلم در یک زیردریایی که مملو از احساس تنگاترسی (claustrophobic) است روایت می شود. خدمه زیردریایی با کسالت، بهت و آشفتگی روزها و خطرات را سپری می نمایند. ولفگانگ پترسن کارگردان این اثر سینمایی با سبک خاص فیلمبرداری به وسیله دوربین متحرک نمایی کلی از زیردریایی را نمایش داده که مخاطب را کاملا درگیر فیلم می نماید.

فیلم سینمایی کشتی یادآور آثار نویسنده آمریکایی هرمان ملویل است. از جمله بیلی باد و تایپی که هر دو در فضایی دریایی و همینطور پیرامون موضوعات اخلاقی اتفاق می افتند. در نهایت باید اشاره کنیم که این فیلم سینمایی از درون یک مینی سریال 6 ساعته تلویزیونی بیرون کشیده شده. فیلم بی آنکه بر قهرمان ها، قربانیان یا شخصیت های شرور متمرکز باشد به انسان هایی توجه می نماید که در شرایطی فرساینده برای بقا و حفظ جانشان می جنگند.

8. کازابلانکا

عنوان اصلی: Casablanca

کارگردان: مایکل کورتیز

بازیگران اصلی: هامفری بوگارت، اینگرید برگمن، پل هنرید

محصول: ایالات متحده آمریکا

اغراق ننموده ایم اگر بگوییم کازابلانکا فیلمی است با شهرتی عالم گیر. یک درام رمانتیک که با بازی هامفری بوگارت و اینگرید برگمان براساس نمایشنامه همه به کافه ریک می آیند ساخته شد و با گذر زمان صندلیی دست نیافتنی میان آثار عاشقانه پیدا کرد اما در عین حال فیلمی است درباره جنگ دنیای دوم.

کازابلانکا تنها فیلم در این لیست است که واقعا در دوران جنگ جهنی دوم ساخته شده است. فیلمی که در دوره جنگ روی مفاهیم عشق و چشم پوشی کردن از آن متمرکز شده است. جنگ و مبارزه در پشت عشقی که میان همفری بوگارت و اینگرید برگمان شکل می گیرد و یکی از رمانتیک ترین زوج های تاریخ سینما را شکل می دهد پنهان شده است. فیلم که در جریان روزهای پر تنش جنگ دنیای دوم می گذرد یک رابطه عاشقانه قدیمی را با مانعی اساسی روبرو نموده که به یک دو راهی پیچیده ختم شده است؛ مردی که باید بین عشق و انسان دوستی دست به انتخاب بزند.

مایکل کورتیز کارگردان مجاری-آمریکایی فیلم سینمایی کازابلانکا و تعدادی از بازیگران این فیلم از جمله افرادی بودند که در عالم واقع از شر آزار و اذیت نازی ها به کشورهای دیگر مهاجرت کردند. ترکیب بسیاری از عناصر، شخصیت ها و موضوعات جذاب درون فیلم این اثر سینمایی را به فیلمی فراموش نشدنی برای تمام زمان ها تبدیل نموده است.

9. سقوط

عنوان اصلی: Downfall

کارگردان: الیور هیرشبیگل

بازیگران اصلی: برونو گانتس، الکساندرا ماریا لارا، یولیانه کولر

محصول: آلمان، ایتالیا، اتریش

سقوط فیلمی با رویکردی منحصر به فرد است. این اثر سینمایی روی نبردها، مقاومتها و توده مردم متمرکز نیست بلکه به یکی از شخصیت های مرکزی جنگ دنیای دوم پرداخته است: آدولف هیتلر. آخرین منشی شخصی پیشوای آلمان نازی شخصی به نام تراودل یونگه روایتگر داستان فیلم سقوط است.

کارگردان فیلم اولیور هرشبیگل دوازده روز آخر زندگی آدولف هیتلر، ترس ها و تصمیمات او و متعاقبا مرگش در پناهگاهی در برلین را به تصویر کشیده است. برونو گانتس با بازی فوق العاده درخشان خود اعتبار عظیم دیگری به کارنامه حرفه ای خود اضافه نمود.

سقوط با نشان دادن بخش احساساتی شخصیت هیتلر و روابط خانوادگی این شخصیت هیولایی به کیفیتی خاص و پیچیده می رسد؛ در واقع این طور به نظر می رسد که حتی شیطان هم می تواند لحظاتی انسانی داشته باشد.

10. مفیستو

عنوان اصلی: Mephisto

کارگردان: ایشتوان سابو

بازیگران اصلی: کلاوس ماریا برانداور، کریستیانا یاندا، ایلدیکو بانشاگی

محصول: مجارستان

فیلم سینمایی مفیستو بر اساس رمانی به همین نام اثر کلاوس مان ساخته شده است. این اثر سینمایی به کارگردانی ایشتوان سابو به جای اینکه همچون فاوست چگونگی تسخیر روح انسان توسط شیطان را نمایش دهد؛ نشان می دهد چه اتفاقی می افتد تا یک انسان روحش را به نازی ها می فروشد. این سرنوشتی است که هنریک هافمن (با بازی کلاوس ماریا برانداور) شخصیت اصلی مفیستو به آن دچار می شود. فیلم ایشتوان سابو ثابت می نماید که چگونه حتی بی گناه ترین ها می توانند از راه درست خارج شده و تباه شوند.

فیلم چنین داستانی دارد: در اوایل دهه 1930 یک بازیگر در موقعیت سختی قرار می گیرد؛ اینکه از موضع غیرسیاسی خود کنار بکشد و با مواضع و اصول رایش موافقت کند یا به فراموشی سپرده شود.

باید به این نکته نیز اشاره نمود که مفیستو در سال 1982 میلادی برنده جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شد.

11. حرامزاده های لعنتی

عنوان اصلی: Inglourious Basterds

کارگردان: کوئنتین تارانتینو

بازیگران اصلی: برد پیت، کریستوف والتس، مایکل فاسبندر

محصول: ایالات متحده آمریکا، آلمان

فیلم سینمایی حرامزاده های لعنتی به کارگردانی کوئنتین تارانتینو یک کمدی سیاه جنایی است که در چند فصل روایت می شود. اثری که با درون مایه هجو، طعنه و طنز تصویری خیالی را از جنگ دنیای دوم نشان می دهد. از جمله شخصیت های فیلم می توان از آلدو آپاچی (با بازی برد پیت)، هانس لاندا یا همان کلنل اس اس (با بازی کریستوف والتس) و دانی ملقب به خرس یهودی (با بازی الی راث) که در طول فیلم پرداخته می شوند اشاره نمود.

داستان فیلم مربوط به فرانسه اشغالی در دوره جنگ دنیای دوم است که در آن گروهی از سربازان آمریکایی- یهودی تصمیم می گیرند تعدادی از رهبران نازی را ترور نمایند. این تصمیم هم زمان با برنامه های انتقام جویانه یک صاحب سالن تئاتر پیش می رود. فیلم ضد قهرمانی جذاب دارد؛ چندین ژانر گوناگون را ترکیب می نماید؛ تاریخ را نه آنطور که اتفاق افتاده بلکه به شیوه تخیلی جایگزین می نماید و در نهایت مرزهای میان درست و غلط را از میان می برد.

12. زندگی زیباست

عنوان اصلی: Life Is Beautiful

کارگردان: روبرتو بنینی

بازیگران اصلی: روبرتو بنینی، نیکولتا براسچی، جورجو کانتارینی

محصول: ایتالیا

فیلم سینمایی زندگی زیباست داستانی ساده دارد اما نه به این معنا که داستان فیلم به سادگی قابل بیان باشد. توضیح این قصه صمیمانه از تاریخ خانوادگی کارگردان فیلم روبرتو بنینی سرچشمه می گیرد. بنینی با ترکیب بی امان درام و کمدی تعادل ظریف و بی نظیری در فیلم خود ایجاد نموده است.

فیلم با نمایش مخلوطی از وحشت، وحشی گری و در کنار آن عناصری از تمدن همچون هنر و موسیقی به شخصیت اصلی فیلم به نام گوئیدو و احساسات او در اردوگاهی که اسیر است نزدیک می شود. گوئیدو (با بازی روبرتو بنینی) یک کتاب دار روشنفکر یهودی است که در جریانی عاشقانه با زنی مسیحی ازدواج می نماید و پس از گسترش یهودی ستیزی در جنگ دنیای دوم همراه با پسرش در اردوگاه کار اجباری اسیر شده است. او برای حفاظت از فرزندش در مقابل خطراتی که در کمین آن ها است از ترکیب فوق العاده ای از اراده، شوخ طبعی و خیال استفاده می نماید.

بنینی به عنوان کارگردان، بازیگر و نویسنده فیلم سینمایی زندگی زیباست به گونه ای درخشان تعادلی بسیار ظریف و شنماینده را میان عناصر فیلم حفظ نموده که نتیجه آن اثری تحسین شده است. فیلمی که در سال 1998 برنده جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان، اسکار بهترین موسیقی متن و همچنین اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی مرد شد.

13. آتش در دشت

عنوان اصلی: Fires on the Plain

کارگردان: کن ایچیکاوا

بازیگران اصلی: اجی فوناکوشی، اسامو تاکیزاوا، مایکی کورتیس

محصول: ژاپن

فیلم سینمایی آتش در دشت یک فیلم جنگی است که بسیار دست کم گرفته شده است حتی در ژاپن که زادگاه فیلم است. آتش در دشت اقتباسی است از رمانی به همین نام نوشته شوهه اوکا که توسط کن ایچیکاوا کارگردانی شده است. آتش در دشت فیلمی است بدون قهرمان و بدون پروپاگاندا؛ اثری شامل تصاویر بسیار ساده اما قدرتمند و تاثیرگذار. در واقع می توان گفت آتش در دشت یک سفر سینمایی به برزخ است.

فیلم برای فضای غم انگیز، ویران نماینده و تاریک خود مورد توجه نهاده شد. آتش در دشت سرنوشت تعدادی از سربازان ژاپنی رهاشده ای که در طول جنگ دنیای دوم با گرسنگی و قحطی روبرو شده اند را روایت می نماید. این اثر سینمایی هم چنین محصول عشق کارگردان آن به ادبیات کلاسیک ژاپن است.

14. پل رودخانه کوای

عنوان اصلی: The Bridge on the River Kwai

کارگردان:دیوید لین

بازیگران اصلی: ویلیام هولدن، الک گینس، جک هاوکینز

محصول: بریتانیا

پل رودخانه کوای به کارگردانی دیوید لین مانند آثار دیگر او داستانی کلاسیک را استادانه روایت می نماید. فیلم بر اساس رمانی با نام پلی بر روی رودخانه کوای اثر پیر بول ساخته شده است. این ثر سینمایی فقط یک فیلم جنگی نیست بلکه نمونه اولیه و اصلی فیلم هایی با مضامین جنگی است که از پس آن ساخته شده اند.

این فیلم با توانمندی بسیار زیاد داستان قدرت و بقا در منطقه ای جنگی، ممنوعه و دورافتاده را ترسیم می نماید. این اثر روایتگر دستگیری چندتن از سربازان ارتش انگلیس به دست نیروهای ژاپنی در جنگ جهنی دوم و انتقال آن ها به تایلند برای ساختن پلی روی رودخانه کوای است.

فیلم سینمایی پل رودخانه کوای در سال 1958 برنده هفت جایزه اسکار از جمله جایزه در رشته های بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اصلی مرد، بهترین فیلمنامه، بهترین تدوین و بهترین فیلمبرداری شد.

15. نامه هایی از ایوو جیما

عنوان اصلی: Letters From Iwo Jima

کارگردان: کلینت ایستوود

بازیگران اصلی: کن واتانابه، کازوناری نینومیا، ایهارا تسویوشی

محصول: ایالات متحده آمریکا

کلینت ایستوود در فیلم سینمایی پرچم های پدران ما چشم اندازی آمریکایی از نبرد ایوو جیما ارایه داد. اما در فیلم سینمایی نامه ایی از ایوو جیما متقابلا داستان را از دید نیروهای ژاپنی در جنگ دنیای دوم روایت کرد. ایستوود تماشاگران را در شرایطی سخت و پیچیده قرار می دهد، توجه آن ها را به جزئیات جلب می نماید و در ساخت فیلم از زبان ژاپنی به عنوان زبان اصلی اثر استفاده می نماید. نتیجه کوشش های ایستوود ساخت فیلمی مستند-مانند و در عین حال یادآور آثار کوروساوا و ایمامورا است.

فیلم برای نمایش تفاوت های کلیدی میان نیروهای آمریکایی و ژاپنی روی دو شخصیت متمرکز می شود: ژنرال کوری بایاشی و سایگو که شخصیت پردازی آن ها بر موضوع ویژگی هایی چون غرور و وفاداری راسخ است. نامه هایی از ایوو جیما سرشار از استعاره ها و تشبیهات شاعرانه است. فیلم همدلی مخاطب را نسبت به نیروهای ژاپنی برمی انگیزد و نشان می دهد آن ها چگونه هر لحظه آماده مرگ بودند اما جرقه های امید در افق نگاه آن ها خاموش نمی شد.

16. پاتن

عنوان اصلی: Patton

کارگردان: فرانکلین جی شافنر

بازیگران اصلی: جرج سی. اسکات، کارل مالدن، ادوارد بینز

محصول: ایالات متحده آمریکا

فیلم سینمایی پاتن بیشتر از اینکه تصویری از جنگ ارائه دهد تصویر یک انسان است. فیلم درباره یک ژنرال بحث برانگیز آمریکایی به نام جرج پاتن در طول جنگ دنیای دوم است همراه با نظرات و اراده قدرتمندش در راهنمایی نیروهای خود. پیچیدگی های فیلم بیشتر از هر عامل دیگری به پیچیدگی های خود شخص پاتن برمی شود. به همین دلیل کیفیت فیلم بسیار به عملکرد نقش اصلی فیلم (با بازی جرج سی. اسکات) وابسته بود.

جورج سی اسکات با ایفای نقشی پرقدرت، کاریزماتیک و فوق العاده موثر عملکرد درخشانی ارایه داد و یک تنه در پیروزیت فیلم نقشی گسترده ایفا کرد. فرانسیس فورد کاپولا نویسندگی این اثر سینمایی را به عهده داشته و تاثیر قلم او را در کیفیت فیلم نباید نادیده گرفت. پاتن در سال 1971 برنده هفت جایزه اسکار از جمله اسکار بهترین فیلم و بهترین بازیگر نقش اصلی مرد شد.

17. پدر یک سرباز

عنوان اصلی: Father of a Soldier

کارگردان: رواز چخیدزه

بازیگران اصلی: ولادیمیر پروالتسف، الکساندر نظروف، سرجو زاکاریادزه

محصول: شوروی

فیلم سینمایی پدر یک سرباز اثری ضد جنگ است که بر ارتباط قوی میان یک پدر و پسر متمرکز می شود. داستان از این قرار است که در طول جنگ دنیای دوم یک کشاورز پیر روستای خود را برای یافتن پسرش که در بیمارستان بستری است ترک نموده اما به محض رسیدن به بیمارستان متوجه می شود پسرش دوباره به جنگ برگشته است. پدر که برای برگشتن به خانه انگیزه ای ندارد به خط مقدم می رود و کوشش می نماید پسر زخمی خود را پیدا کند. پدر یک سرباز شاید فیلمی شناخته شده نباشد اما سادگی و احساسات جاری درون اثر آن را به فیلمی تاثیرگذار و خاص تبدیل نموده است.

رواز چخیدزه کارگردان گرجستانی فیلم با روایت کردن داستان از نگاه پدری که درگیر این سفر جنگی شده است توانسته فیلمی ناب و خالص را فراوری کند. فیلم با استفاده ای موشکافانه و خلاقانه از بیان سینمایی در کنار ایفای نقش فراموش نشدنی بازیگر اصلی کیفیتی مثال زدنی دارد.

پدر یک سرباز ادای احترامی ماندگار به مردم گرجستان است در طول سفری زیبا، غبارآلود و پرماجرا.

18. اروپا

عنوان اصلی: Europa

کارگردان: لارس فون تریه

بازیگران اصلی: ژان مارک بار، باربارا سوکوا، اودو کی یر

محصول: دانمارک، سوئد، فرانسه، آلمان، سوئیس، انگلستان

کارگردان بحث برانگیز دانمارکی لارس فون تریه بیشتر از آنچه تصور می شود چندوجهی است. از بهترین کوشش های او می توان سه گانه اروپا را نام برد. سه گانه ای متشکل از سه فیلم عنصر جنایت، اپیدمیک و اروپا.

فیلم سینمایی اروپا با تاثیرپذیری از رمان آمریکا اثر فرانتس کافکا تصویر جوانی امریکایی و ایده آل گرا را نشان می دهد که سعی دارد مهربانی را به مردم المان بعد از جنگ دنیای دوم نشان دهد. در انتها اما اتفاقات کاملا خلاف انتظار لئوپولد کسلر (با بازی ژان-مارک بار) رقم می خورد.

در واقع لئوپولد درست بعد از جنگ دنیای دوم برای کار در راه آهن از آمریکا به آلمان آمده است اما چیزی نمی گذرد که با افرادی سیاسی و هنوز متعصب به نازی ها به اختلاف عقیده می خورد. کسانی که سعی دارند جهت دسترسی به اهداف خود از او سواستفاده نمایند. فیلم با داستان مهیج خود و طرح سوالات عمیق و اساسی کاری از فون تریه است با زیبایی شناسی خاص او و البته تاثیرات انکارناپذیر کافکا و ابهامی که معمولا درون آثار این نویسنده جاری بود؛ به همین منوال کارگردان سعی نموده است گنگی و ابهام کافکاگونه ای را در سبک فیلم رعایت کند.

فیلم سینمایی اروپا در جشنواره فیلم کن 1991 توانست جایزه هیئت داوران را از آن خود کند.

19. دشمن پشت دروازه ها

عنوان اصلی: Enemy at the Gates

کارگردان: ژان-ژاک آنو

بازیگران اصلی: جود لا، اد هریس، جوزف فینز

محصول: ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، آلمان، ایرلند

نبرد استالینگارد یکی از مهلک ترین نبردهای جنگ دنیای دوم بوده است که بین اتحاد جماهیر شوروی در برابر آلمانی ها، رومانیایی ها، ایتالیایی ها، مجارها و کروات ها درگرفت. جنگی که در آن بر خلاف احتمالات، شوروی برنده میدان شد.

همانطور که تمام نبردهای عظیم قهرمان های عظیم خاص خود را دارند در این نبرد نیز واسیلی زایتسف (با بازی جود لا) یک تک تیرانداز اهل شوروی است که قهرمان داستان به حساب می آید. واسیلی به دلیل توانایی بی نظیرش در انهدام نیروهای دشمن و مهارت ویژه اش در تک تیراندازی در کشور خود به یک اسطوره تبدیل شده. او به عنوان مسئول کشتن سرگرد کونیگ (با بازی اد هریس)-بهترین تک تیرانداز آلمانی- مشخص شده و چالشی میان آن دو در می گیرد.

در طول این بازی موش و گربه هیجان انگیز سرباز جوان شوروی احساس هایی مثل عشق، ترس و خیانت را از دیدگاه خود تجربه می نماید. دشمن پشت دروازه ها مجموعه ای است از تیراندازی ها، حرکات تاکتیکی و جزئیات یک درام تاریخی. ژان-ژاک آنو کارگردان این اثر سینمایی نبرد نیروهای عظیم را در تجربه جنگیدن دو تک تیرانداز ماهر در استالینگارد با ظرافت و دقت به تصویر کشیده است.

20. کتاب خوان

عنوان اصلی: The Reader

کارگردان: استیون دالدری

بازیگران اصلی: کیت وینسلت، رالف فاینس، داوید کروس

محصول: ایالات متحده آمریکا، آلمان

فیلم سینمایی کتاب خوان به کارگردانی استیون دالدری اقتباسی است از کتابی با همین نام نوشته برنهارد شلینک. داستان فیلم پس از جنگ دنیای دوم اتفاق می افتد. سال ها قبل پسر 15 ساله ای به نام میشائل برگ (با بازی داوید کروس) با زنی به نام هانا اشمیتز (با بازی کیت وینسلت) آشنا شده و اکنون پس از هشت سال دوباره با هانا در یک دادگاه جنایات جنگی روبرو می شود. هانا در زمان جنگ نگهبان اردوگاه کار اجباری آشوویتز بوده و این موضوع او را به دادگاه کشانده است.

کتاب خوان روایتگر معضلات اخلاقی است. فیلم سوالاتی را مطرح نموده و پاسخ هایی ارایه می نماید که در بهترین حالت مبهم به نظر می رسند؛ البته این ابهام ها سرچشمه گرفته از ابهامات پرسش های اخلاقی در زندگی واقعی است.

21. پسری در پیژامه راه راه

عنوان اصلی: The Boy in the Striped Pajamas

کارگردان: مارک هرمن

بازیگران اصلی: ایسا باترفیلد، جک اسکنلن، روپرت فرند

محصول: ایالات متحده آمریکا، بریتانیا

فیلم سینمایی پسری در پیژامه راه راه به کارگردانی مارک هرمن بر اساس رمان پرفروشی به همین نام اثر جان بوین و درباره فجایع هولوکاست از زاویه دید یک کودک ساخته شده است.

داستان از دید پسری به نام برونو، فرزند یک فرمانده نازی روایت شده است. خانواده برونو همیشه او را به تنفر از یهودیان واداشته و او را به این امر تشویق می نمایند. اما پذیرش این دیدگاه برای برونو بسیار سخت است به خصوص وقتی به خانه ای در نزدیکی اردوگاه آشوویتس نقل مکان نموده و با پسری یهودی به نام اشمول آشنا می شود؛ پسری یهودی که در آن سوی دیوار اردوگاه اسیر است. برونو و اشمول مخفیانه با هم آشنا شده و ارتباطات آن دو به مرور بیشتر می شود.

اگرچه برونو در جوار موقعیتی کابوس مانند زندگی می گذراند اما برخلاف اشمول که زندگی اش از بی عدالتی و وحشی گری مملو شده، زندگی ساده و آزادانه ای دارد. فیلم به خوبی این تضاد را با کنار هم قراردادن زندگی دو پسر در سراسر داستان حفظ نموده است. نهایتا خلوص و پاکی موجود درون دوستی دو پسر مانند کورسوی امیدی است درون تاریکی وسیع روزهای جنگ و تباهی.

22. کانال

عنوان اصلی: Kanal

کارگردان: آندری وایدا

بازیگران اصلی: تادئوش یانچار، وینچیسواف گلینسکی، استانیسلاف میکولسکی

محصول: لهستان

فیلم سینمایی پیانیست تنها فیلمی نیست که لهستان را در جنگ دنیای دوم به تصویر می کشد. فیلم سینمایی کانال در سال 1956 اکران شد و دومین فیلم از سه گانه جنگی آندره وایدا اولین اثری بود که به قیام سال 1944 شهر ورشو می پرداخت. دو دیگر وایدا به نام های یک نسل در سال 1955 و خاکسترها و الماس ها در سال 1958 از دیگر آثار سه گانه یاد شده اند. داستان کانال روایتی است از جابه جایی گروهی نظامی از چنگال آلمان ها درون شبکه فاضلابی که زیر شهر ورشو نهاده شده.

شروع فیلم کانال با تصاویری از ویرانی و خرابی از داستانی واقع گرایانه بدون احساسات مثبت و تصاویر زیبا حکایت می نماید. لهستان یکی از کشورهایی است که در جنگ دنیای دوم بیشترین آسیب ها و تاثیرات منفی را تجربه نموده است و شاید به همین دلیل نیز فیلم وایدا با تاکید بر جنبه های شنیع، پلید و بسیار تلخ جنگ همراه است.

از سوی دیگر فیلم سینمایی کانال با تاکید برناامیدی مبارزان لهستانی از سوی دو بلوک شرق و غرب همراه است. در حالی که این مبارزان به جبهه های غربی وابسته اند به تنهایی قادر به شکست نازی ها نیستند و شوروی نیز که از وابستگی جبهه مقاومت لهستان به نیروهای غربی مطلع است حاضر نیست با دخالت در شرایط شرایط را به نفع آن ها دگرگون کند. به این ترتیب تنهایی و ناامیدی از همه، ویرانی لهستان در دستان بی رحم آلمان همراه است با آوارگی گروه از نیروها که درون کانال های بی انتها دوزخ مانند گیر افتاده اند.

فیلم سینمایی کانال در سال 1957 توانست جایزه ویژهٔ هیئت داوران جشنواره کن را به دست آورد.

23. پل

عنوان اصلی: The Bridge

کارگردان: برنهارد ویکی

بازیگران اصلی: فریتز وپر، میشائیل هینتس، فولکر بونت

محصول: آلمان غربی

فیلم سینمایی پل از معدود فیلم های آلمانی درباره دوران جنگ است که بدون هیچ جنبه تبلیغاتی و سوگیری سیاسی ساخته شده است. برنهارد ویکی کارگردان فیلم نشان می دهد که چگونه نوجوانان آلمانی به حال خود رها شده بودند که تا پای مرگ بجنگند. فیلم سینمایی پل جنون جنگ را به تصویر کشیده است و تعمقی است بر صندلی و نقش نوجوانان در رابطه با سیاست و اجتماع در طول دوران جنگ.

برخلاف دیگر فیلم های جنگی، پل در ستایش پیروزی ساخته نشده است بلکه طعم تلخ شکست را نشان داده است. این اثر سینمایی فرصت اندیشیدن در رابطه با شستشوی مغزی نوجوانان حزب نازی، چگونگی آماده کردن و به جنگ فرستادن نوجوانانی حدودا 15 ساله را به تصویر کشیده است و همچنین به شکلی کلی تر به مقوله کودک سربازان می پردازد.

پل در سال 1960 میلادی نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شد.

24. تپه

عنوان اصلی: The Hill

کارگردان: سیدنی لومت

بازیگران اصلی: شان کانری، هری اندروز، یان بانن

محصول: بریتانیا، ایالات متحده آمریکا

تپه به کارگردانی سیدنی لومت و با بازی شان کانری اثری است که در آن شخصیت ها واجد جنبه های نمادین اند. درواقع فیلم تمثیلی است از مقاومت برای جان سالم به در بردن از کشتاری دسته جمعی. تپه روایتگر مبارزه کردن 5 مرد بریتانیایی برای زنده ماندن است در حالیکه در زندان نظامی آفریقایی با نگهبانان سادیستی و شکنجه های سخت روبرو اند. این سربازها در طول جنگ دنیای دوم در آفریقا اسیر شده اند.

چه از فیلم خوش تان بیاید و چه نسبت به آن نگاهی انتقادی داشته باشید نمی توانید منکر ویژگی های تاثیرگذار آن باشید. این فیلم یکی از تاریک ترین بخش های جنگ را از دل صدها و هزاران داستان تلخ بیرون می کشد، کیفیتی فلسفی و پر رمزوراز دارد و هم زمان داستانی خشن را روایت می نماید.

25. تورا! تورا! تورا!

عنوان اصلی: !Tora! Tora! Tora

کارگردان: ریچارد فلایشر، کینجی فوکاساکو، ماسودا توشیئو

بازیگران اصلی: جوزف کاتن، جیسون روباردز، مارتین بالسام

محصول: ژاپن، ایالات متحده آمریکا

این اثر سینمایی برخلاف فیلم های بی کیفیتی که در زمینه حمله به پایگاه دریایی ایالات متحده آمریکا در پرل هاربر ساخته شده اند با وفاداری به جزییات و واقعیت این حمله ساخته شده و پیروز شده تصویر دقیقی را از آن واقعه ارایه دهد.

فیلم سینمایی تورا! تورا! تورا! - کدی ژاپنی که در حملات از آن استفاده شد- داستانی معتبر و موثر از جنگ دنیای دوم و انعکاس مرگ و ویرانی ناشی از حمله 7 دسامبر 1941 به پرل هاربر است. زمانی که ژاپن تصمیم می گیرد پس از ماه های تحریم مالی با حمله پیشگیرانه ای به پایگاه دریایی ایالات متحده آمریکا در پرل هاربر جنگ خود را با ایالات متحده آمریکا شروع کند و ثمره این تصمیم در ماه های بعد خود را به شکلی پیش بینی ناپذیر نشان می دهد.

فیلم در ابتدا به کارگردان عظیم ژاپنی کووساوا سپرده شد اما بعد از دوسال عدم توسعه، توزیع نماینده فیلم یعنی فاکس قرن بیستم کارگردانی این پروژه را به کینجی فوکاساکو کارگردان فیلم نبرد سلطنتی محول کرد. تورا! تورا! تورا! اثری است نسبتا کند و غنی از جزئیات تا با دقتی رئالیستی حقیقت را درباره چگونگی تدارک این حمله توسط ژاپنی ها نمایش دهد و از سوی دیگر به خطاهایی بپردازد که از سوی نیروهای آمریکایی رخ داد.

بهترین فیلم های ژانر تاریخی دنیا

ترکیه: ترکیه: سفر بقه سرزمین زیبایی ها، استانبول، آنتالیا، آنکارا، کوش آداسی

مجله دور زمین: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله سرگرمی و گردشگری