یادداشت وحید فخر مدیر اجرائی صندوق رویش لوتوس پارسیان در واکنش به گزارش سال کافه بازار - کنفرانس هکا

باید به این نکته توجه داشت که بسیاری از اتفاقاتی که در سال 98 رخ داد، در ماه های سرانجامی سال بود و درست است که گزارش کافه بازار، تمام سال را پوشش می دهد اما این سه تا چهار ماه آخر سال، می تواند بر کسب و کارها تاثیر مستقیمی داشته باشد. شاید بیشتر از آنکه بخواهیم به میزان دانلود و خرید از کافه بازار و تاثیر آن بر کسب و کارهای دیجیتال نگاه کنیم، باید به این نکته دقت کنیم که خود این کسب و کارها به طور جداگانه چه تاثیری بر فروش و مشتریان خود داشته اند. اما به هر حال این اتفاقات و این ریسک های سیستماتیک باعث شد تا سرمایه گذارها کمی دست به عصاتر بشوند و با دقت بیشتری موردهای سرمایه گذاری خود را انتخاب نمایند. با این حال به نظر می رسد که کلیت صنعت دیجیتال ما رو به رشد هست؛ چه از لحاظ ضریب نفوذ اینترنت و چه از لحاظ استفاده از کسب و کارهای آنلاین، به طور کلی رونق خود را پیدا نموده است. اتفاقاتی که در این ماه ها رخ داد، بویژه مسائل مربوط به همه گیری کرونا، بیشتر از آنکه یک تهدید باشد، فرصتی بود تا بخش زیادی از مردم که از کسب و کارهای آنلاین استفاده نمی کردند یا کمتر استفاده می کردند، به سمت این کسب و کارها بفرایند و این می تواند برای کسب و کارهای خاص تر، فرصتی باشد تا بیشتر در این شرایط قابل استفاده هستند و سرمایه گذارها هم این نکته را در فرایند کاری خود مد نظر قرار می دهند.

2- در این گزارش شرایط صنعت بازی های موبایل به تفکیک تشریح شده است. بازی های فروشنده در حالی که تنها 19٪ از کل فروشنده های بازار را تشکیل می دهند توانسته اند 36٪ از کل درآمد را از آن خود نمایند. از طرفی کاربران بازار بیش از 670 میلیون بار بازی ها را دانلود یا بروزرسانی نموده اند. با توجه به این حجم از بازار، شما چه تهدیدها و فرصت هایی را در این صنعت می بینید و بر اساس چه معیارهایی در خصوص ورود به این صنعت تصمیم می گیرید؟

صنعت بازی، صنعتی با طول عمر کوتاه است. یعنی هر بازی که وارد هر بازاری که می گردد، طول عمر مشخصی دارد، یک نمودار رشد دارد، در یک جایی به اوج می رسد و بعد سقوط می نماید. صنعت بازی صنعت پر ریسکی برای سرمایه گذار است و معمولا آنها اختصاصا به سمت یک بازی خاص نمی فرایند و سرمایه گذار هوشمند به سراغ سرمایه گذاری بر روی گیم استودیوها می رود. زیرا در این صنعت، رشد و فروش هر بازی به عوامل مختلفی بستگی دارد. ممکن است یک بازی، بازی خیلی خوبی باشد اما مورد استقبال عموم قرار نگیرد و با وجود هزینه زیاد، فروش خوبی نداشته باشد؛ آن روی سکه هم این است که ممکن است یک بازی با هزینه ای کم در فراوری، با استقبال عمومی بسیار بالایی روبرو گردد. به همین دلیل، استودیوهای بازی سازی با تنوع بخشیدن به محصولات خودشان، باعث می شوند که یک بازی با رشد خوب، بازی دیگری با رشد بد را بتواند جبران کند. این استودیوها، همیشه چرخه عمر هر بازی را زیر نظر دارند و هرگاه یک بازی به سرانجام چرخه عمر خود نزدیم می گردد، با ارائه یک بازی جدید، خود را در صنعت نگه می دارند.

3- در سال گذشته بیش از هر زمان دیگری کسب و کارهای آنلاین تحت تاثیر تصمیمات و اقدامات حاکمیتی مانند قطعی اینترنت یا اجبار رمز دوم پویا بودند. فرایند تاثیر این اقدامات روی رفتار کاربران موبایل ایران در گزارش سال 98 کافه بازار را چگونه تحلیل می کنید و به نظرتان چه بازخوردهای می توان بر اساس این گزارش به سیاست گذاران داد؟

اجازه بدهید این سوال را از دید یک سرمایه گذار پاسخ بدهم. یکی از عوامل مهمی که یک سرمایه گذار برای سرمایه گذاری در کسب و کار آنالیز می نماید، برآورد و پیش بینی آینده این کسب و کار است. در این پیش بینی، فرضیاتی مد نظر هست، از جمله نرخ تورم، حقوق و دستمزد، هزینه تبلیغات و موارد اینچنینی که موارد طبیعی در این آنالیز هستند و تا حد قابل قبولی می توان آنها را پیش بینی کرد. اما مواردی که با اصطلاح ریسک سیستماتیک شناخته می شوند، عملا در این پیش بینی ها اعمال نمی شوند. برای مثال ممکن است ما برای دو سال آینده ی یک کسب و کار، درآمدی را در نظر گرفته و پیش بینی کنیم، اما به ریسک های سیستماتیکی مانند قطعی اینترنت و اتفاقی از این دست، نتوانیم به آن پیش بینی برسیم. این نکته، ریسک سرمایه گذاری خطرپذیر را بیش از پیش بالا می برد و قطع و یقین، این به صورت ریسک های سیستماتیک بر روی سرمایه گذار تاثیر گذاشته و مطمئنا باعث کاهش سرمایه گذاری ها و احتمالا دقت او را بالاتر برده و در نتیجه، کار کسب و کارها برای جذب سرمایه را سخت تر می نماید. باید این موارد را در نظر گرفت؛ موارد اینچنینی را در سال های اخیر داشتیم و بر سرمایه گذاری ها تاثیر گذاشته و حجم سرمایه گذاری های خطرپذیر به شدت کاهش پیدا کرد که به کاهش کسب و کارهای نوآور و خلاق و دانش بنیان در کشور منتهی شد و می گردد و ضررهای جبران ناپذیری دارد. از کاهش کارآفرینی تا ناامید شدن افراد خلاق و مستعد که به امید و آرزویی به این صنعت آمده اند اما وقتی سرمایه ای رشد کارشان نباشد، عملا کاری از پیش نمی برند.

4- گزارش کافه بازار نشان می دهد بعضی از استان های کشور با وجود داشتن تعداد زیاد تیم های توسعه دهنده و همینطور بازی ها و برنامه های فعال، سهم ناچیزی از درآمد را در مقابل توسعه دهنده های تهران به خود اختصاص داده اند. تحلیل شما از علت این تفاوت چیست؟ آیا توزیع سرمایه بر اساس ظرفیت های جغرافیای می تواند تاثیری در رشد استان های دیگر داشته باشد یا تاثیر عوامل دیگری مانند آموزش، حمایت های حاکمیتی و توسعه اکوسیستم های محلی را بیشتر از جریان سرمایه گذاری می دانید؟

این سوال خیلی خوبی است. حدودا بیش از پنجاه درصد از کل جریان اقتصادی و اقتصادی که در کشور داریم، در تهران و اطراف تهران در جریان است. این اتفاق به عوامل زیادی وابسته است، از جمله بافت جمعیتی و اقتصادی که در تهران هست. همین نکته باعث شده که سرمایه گذاری ها نیز در تهران متمرکز شده باشد زیرا مشتریان بسیاری از کسب و کارها در ابتدا، جمعیت تهران بوده و بعد به شهرهای دیگر در اولویت قرار می گیرند. این باعث می گردد که هم سیل جمعیت به سمت مرکز بیشتر بگردد و هم اینکه بعضی از شهرستان ها از سرمایه گذاری دور بمانند و میزان کمی از سرمایه گذاری به آنها برسد. ما در سال های اخیر شاهد بوده ایم که سرمایه گذاری های خوبی بر روی استارتاپ های شهرستانی صورت گرفته ولی این در زمانی بوده که کسب و کار توانسته رشد خوبی داشته باشد و عملا پروژه خود را کاملا ملی کند و پس از آن بوده که توانسته سرمایه جذب کند. در عین حال، متاسفانه تجربه متفاوت از این نیز زیاد بوده؛ کسب و کارهای بسیار خوبی در شهرستان ها داشتیم که نتوانستند جذب سرمایه نمایند و آنها را از دست داده ایم. با آنکه بسیاری از شهرستان ها، به ویژه با توجه به توزیع خوب جغرافیایی در شهرهای مختلف، کاملا مستعد رشد هستند؛ هم نیروی انسانی ارزان تری در شهرستان وجود دارد، دانش علمی آنها هم ممکن است چندان تفاوتی با مرکز نداشته باشد و هزینه های جاری برای یک کسب و کار در شهرستان، بسیار پایین تر از تهران است و اگر حمایت انجام بگیرد، شکوفایی بسیار بسیار بیشتری در اکوسیستم استارتاپی خواهیم داشت. اما برای چنین هدفی، اولین حرکت باید حرکتی حاکمیتی و سیستمی باشد. لزوم این اتفاق آن است که تسهیلات مناسبی در سطح تهران به دیگر شهرها داده گردد و سرمایه گذارها برای کار بر روی کسب و کارهای شهرستان، از تسهیلاتی برخوردار بشوند و این رونق را به شهرستان می برد.

مجله آیرخ: مجله گردشگری و مسافرتی

کشتی کروز: کشتی کروز: سفری لوکس و در عین حال مقرون به صرفه به اقیانوس ها