فرازوفرودهای صنعت زنبورداری، بازارهای جهانی چشم به راه عسل ایرانی - کنفرانس هکا

در شرایطی که فراوری این گوهر ناب طلایی رنگ در گذشته کمتر از 10 هزار تن بود، هم اکنون ایران به فراوری سالانه 88 هزار تن دست یافته و با افتخار بعد از چین و ترکیه، در بین سه کشور برتر فراورینماینده جهان قرار گرفته است.

شکی نیست که در شرایط فعلی، اقدامات جدی تری برای توانمندسازی و حمایت همه جانبه زنبورداران برای درآمدزایی مناسب، رشد اشتغال و رونق اقتصادی احتیاج است.

ازآنجاکه کارآفرینی در عرصه کشاورزی به مراتب زودبازده و ساده تر از سایر بخش هاست، پرورش زنبور و فراوری عسل خالص و ارگانیک یکی از راه های مناسب برای خوداشتغالی محسوب می گردد.

لزوم برخورد با فراوری عسل تقلبی

یکی از اقدامات مهم، نظارت بر فراوری این محصول و برخورد جدی با سوءاستفاده نمایندگانی است که اقدام به فراوری عسل تقلبی می نمایند که علاوه بر لطمه به فراورینمایندگان واقعی، نام این محصول را نیز خدشه دار می نمایند. طی سال جاری رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان اردبیل از کشف و ضبط بیش از 10 تن شهد عسل تقلبی در این استان خبر داده بود.

سید حامد عاملی رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل در این رابطه گفت: عسل اردبیل با توجه به ویژگی و کیفیت خاص که نشات گرفته از طبیعت خاص دشت اردبیل و دامنه های سبلان است، برای ثبت در سازمان جهانی مالکیت فکری کاندیدا شده بود.

وی با اشاره به روند ثبت این برند جهانی توضیح داد: پس از جمع آوری و ارائه اسناد و مدارک مورد احتیاج به این سازمان در نهایت عسل اردبیل به لحاظ شرایط و ویژگی های لازم و مطابق با استانداردها برای ثبت به نام اردبیل انتخاب و به نام محدوده جغرافیایی اردبیل در این سازمان ثبت جهانی شد.

وی با تاکید بر اینکه ثبت این محصول در مجموعه سازمان (WIPO) باعث معرفی بیش از پیش عسل اردبیل در سطح جهان خواهد شد، بیان داشت: ثبت جهانی عسل سبلان باعث افزایش شناخت این محصول و در نتیجه افزایش تقاضا و صادرات در بازار های جهانی خواهد شد.

عاملی یکی دیگر از ویژگی های ثبت عسل سبلان در سازمان جهانی مالکیت فکری را جلوگیری از فراوری تقلبی این محصول برشمرد و یادآور شد: عسل در نقاط مختلف جهان فراوری می گردد اما حتی اگر عسلی با استانداردهای عسل سبلان در جاهای دیگری هم فراوری گردد باز هم در زمان مراجعه به خاستگاه این محصول در جهان فقط به نام عسل اردبیل شناخته خواهد شد.

تقلب آشکار در عرضه عسل خالص و طبیعی

یکی از زنبورداران استان اردبیل در مورد راه های معرفی هر چه بهتر عسل فراوریی سبلان در کشور و جهان به خبرنگاران گفت: متأسفانه برخی از کارگاه های زیرزمینی بدون رعایت الزامات فراوری به صورت تقلبی اقدام به فراوری عسل می نمایند که این موضوع فراوری عسل در استان را به خطر خواهد انداخت.

پیرزاده عسل طبیعی سبلان را یکی از بهترین عسل های فراوریشده در کشور و حتی جهان معرفی کرد و ادامه داد: افزایش نظارت ها در مراحل فراوری و فروش عسل عامل اصلی افزایش کیفیت و در ادامه برندسازی این محصول ارزشمند خواهد بود.

وی ادامه داد: با حمایت و پشتیبانی واقعی باید جلوی نابودی صنعت زنبورداری استان گرفته گردد و علاوه بر قرار دریافت عسل در سبد خانوارها، باید این محصول را به تمامی مسافران و گردشگران نیز معرفی کرد.

کام عسل فروشان نباید تلخ گردد

یکی دیگر از زنبورداران نیز در این خصوص توضیح داد: موفقیت در فراوری عسل خالص احتیاجمند برخورداری از آموزش های تخصصی بوده و جدی دریافت آموزش و مهارت های در نظر گرفته شده به برندسازی فراوری این ماده ارزشمند غذایی یاری خواهد نمود.

فتحی افزود: افرادی که با سوء استفاده از شرایط و برای درآمدزایی بیشتر اقدام به فروش عسل های تقلبی و فاقد کیفیت می نمایند ضربه بزرگی به صنعت زنبورداری منطقه زده و کسادی بازار دیگران را رقم می زنند.

وی بهبود بازار فروش عسل را امری دوجانبه دانست و شرح داد: یک سوی این قضیه مسئولان تصمیم ساز هستند که در کنار ارائه تسهیلات مناسب، با آموزش های تخصصی و فراهم آوردن شرایط کار می توانند بازار خوبی برای فروشندگان و فراورینمایندگان رقم بزنند و از سوی دیگر نیز عاملان توزیع با رعایت انصاف نباید در فراوری محصول ارزشمند و دارای کیفیت سهل انگاری نمایند.

مورد دیگری که در این حوزه ضروری به نظر می رسد، تحول آفرینی در صنعت زنبورداری است تا کیفیت عسل فراوریی و بهره وری آن افزایش یابد. نکته ای که رئیس جهاد کشاورزی استان اردبیل آن را مورداشاره قرار داده و اعلام نموده که طرح های مطالعاتی و تحقیقاتی در این زمینه اجرا شده است.

ضرورت تحول آفرینی در صنعت زنبورداری کشور

رئیس جهاد کشاورزی اردبیل، استان کوهستانی کشورمان را قطب فراوری عسل در ایران نامیده و از فعال بودن 16 کارخانه بسته بندی عسل در اردبیل خبر می دهد.

به گفته نیکشاد در راستای توجه به فراوری عسل در اردبیل طرح های مطالعاتی و تحقیقاتی در مراکز و مناطق مختلف اجرا شده تا در توانمندسازی و بهره وری بیش ازپیش زنبورداران یاری شایانی انجام گردد.

وی افزود: با مستقر بودن انجمن ملی زنبورعسل کشور در اردبیل، هرگونه اقدامی که برای شکوفایی اقتصادی و افزایش بهره وری فراورینمایندگان عسل ضروری است، در محوریت برنامه ها قرار می گیرد تا کام فعالان این بخش تلخ نگردد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل بر ضرورت برخورداری از حمایت های دامنه دار از فراورینمایندگان محصولات ارگانیک و اشتغال زا تأکید کرد و افزود: زنبورداری یکی از مشاغل موردعلاقه بسیاری از افرادی بوده که در صورت آشنایی مناسب با این رشته فرصت های مناسبی در زمینه افزایش میزان فراوری عسل استان و کیفیت بخشی به محصولات فراوریی فراهم خواهد شد.

نکته حائز اهمیت دیگر در این عرصه، اشتغال زایی خوبی است که زنبورداری ایجاد می نماید.

اشتغال زایی قابل قبول با فراوری عسل

معاون بهبود فراوریات دامی جهاد کشاورزی استان اردبیل از فراوری بیش از پنج هزار و 635 تن عسل در اردبیل خبر داده که سهم فراوری کندوهای مدرن بیشتر از کندوهای سنتی گزارش شده است.

نوبخت اژدری ادامه داد: در حال حاضر سه هزار و 168 زنبوردار در استان اردبیل به همراه دو هزار و 250 کارگر مشغول به فراوری عسل هستند و میزان اشتغال زایی مستقیم و غیرمستقیم قابل قبولی را در این عرصه شاهد هستیم.

وی یادآور شد: آخرین سرشماری اجرا شده از زنبورستان های استان از وجود بیش از 360 هزار کندو در اردبیل خبر می دهد که تنها هزار و 200 کندوی آن به شیوه سنتی و بومی فعالیت می نمایند.

اما نکته ای که در زمینه عرضه عسل بسیار خودنمایی نموده و ضعفی جدی محسوب می گردد، نداشتن بسته بندی مناسب و به اصطلاح مشتری پسند است که این امر به ویژه وقتی بحث صادرات مطرح گردد، بسیار خودنمایی می نماید.

موضوعی که مسئولان نیز به آن تأکید داشته اما راهکاری عملی برای آن ندارند و مثل همیشه و بسیاری موارد دیگر، فقط بر ضرورت توجه به آن، تأکیددارند.

بسته بندی مناسب عسل

رئیس انجمن زنبورداران و فراورینمایندگان عسل کشور نیز گفت: برای به دست آوردن محصولی ارزشمند، باید در سه مرحله فراوری، فرآوری و بسته بندی عسل نهایت دقت انجام گردد و چنانچه در هر مرحله ای دچار نقصان شویم، در معرفی و ارائه آن به خریداران با مشکلاتی روبرو خواهیم شد.

عبدالرضا بیگناه ادامه داد: فضاسازی لازم برای معرفی عسل به عنوان ماده شفابخش در سطح کشور و در بین اقشار مختلف مردم باید انجام پذیرد و انجمن زنبورداران و فراورینمایندگان عسل نیز بر ضرورت توجه بیشتر نسبت به این موضوع تأکید ویژه ای دارد.

وی یادآور شد: عسلی که در ایران فراوری می گردد در سطح جهان شهرت داشته و فراوری و عرضه 70 هزار تن عسل به صورت سالیانه از پتانسیل ویژه کشورمان خبر می دهد.

بیگناه افزود: برخورداری از بیش از چهار هزار گونه گیاه شفابخش در ارتفاعات سبلان، تالش و باغرو، عسل سبلان را متفاوت از دیگر مناطق نموده و تمامی ظرفیت های لازم برای کسب موفقیت های بیشتر در بازارهای جهانی وجود دارد.

رئیس انجمن زنبورداران و فراورینمایندگان عسل کشور ادامه داد: اردبیل به عنوان یکی از استان های گردشگرپذیر سالیانه پذیرای میلیون ها مسافر و گردشگر داخلی و خارجی بوده و چنانچه قادر به بسته بندی و معرفی مناسب عسل اردبیل باشیم، در خارج از استان نیز از بازار مطلوبی برخوردار خواهیم شد.

وی شرح داد: در ماه های گذشته بسیاری از کارخانه های بسته بندی عسل در اردبیل تعطیل شد و در حال حاضر واحدهای محدودی در حال فعالیت در این بخش هستند.

تصرف بازارهای جهانی با فراوری عسل ارگانیک

به گزارش خبرنگاران، درحالی که بعد از چین و ترکیه، به عنوان سومین فراورینماینده بزرگ عسل در جهان شناخته می شویم، باوجود برخورداری از بازار خوب در سطح داخلی می توان در تصرف بازارهای جهانی نیز به مراتب موفق تر از الآن ظاهر شد.

در شرایطی که بسیاری از کشورهای جهان بر روی فراوری عسل خالص و طبیعی سرمایه گذاری های خوبی انجام داده و در حال فرهنگ سازی برای معرفی آن به عنوان ماده غذایی شفابخش هستند، میانگین مصرف سرانه عسل در کشور در حدود یک کیلوگرم عنوان می گردد.

افزایش توانمندی زنبورداران با بهره مندی از علوم نوین، کیفی سازی فراوریات و برندسازی آن برای کسب موفقیت های بیشتر در تصاحب بازارهای جهانی از جمله نکات حائز اهمیتی است که نباید مورد غفلت قرار گیرد.

به روز کردن سیاست های کلان کشاورزی و صنعتی، ترویج مصرف فرآورده های ارگانیک زنبورعسل و یافتن صندلی ویژه برای فروش عسل فراوریی در بازارهای مختلف داخلی و خارجی در کنار توجه به کارخانه های فرآوری و بسته بندی مشوق خوبی برای زنبورداران و علاقه مندان به این شغل خواهد بود تا با انگیزه و آرامش بیشتری در صنعت زنبورداری مشغول به فعالیت شوند.