جاذبه های گردشگری استان سمنان - کنفرانس هکا

به گزارش دنیای سفر؛ با آمدن بهار 1401 و کاهش فرایند همه گیری کروناویروس، سال جاری برخلاف دو سال اخیر، بسیاری از مردم سفرهای نوروزی را از سر گرفته و می کوشند با رعایت پروتکل های بهداشتی، سفری خاطره انگیز برای خود و خانواده خود رقم بزنند.

بسیاری از استان های کشور نیز در این ایام سال پذیرای خیل عظیمی از مسافران و دنیاگردان هستند. استان سمنان نیز باوجود برخورداری از پیشینه تاریخی غنی، آثار و جاذبه های تاریخی و طبیعی فراوان و متعدد از کویر گرفته تا جنگل و کوهستان، هم چنان در ردیف استان هایی است که بسیاری از جاذبه های آن از چشم دنیاگردان پنهان مانده است.

این استان پهناور دارای افزون بر یک هزار اثر تاریخی شناسایی شده و بیش از 700 اثر آن ثبت شده در لیست آثار ملی است و جاذبه های تاریخی و طبیعی در این استان وجود دارد.

آنچه در پی می آید معرفی مختصر جاذبه های دنیاگردی استان سمنان است.

موزه گرمابه پهنه

این بنا که از آن بعنوان گرمابه استفاده می گردد، در مجاورت راسته بازار قدیم شهر واقع و تاریخ نزدیک به 600 سال را پشت سرگذرانیده است. پس از ثبت بنای آن و انجام بازپیرایی، به موزه تغییر کاربری داده شد. در این موزه آثار متعددی از تپه حصار دامغان و خطیرکوه و تپه خندق سمنان منطقه خرند و... به نمایش گذاشته شده است.

مسجد امام

این مسجد یکی از مساجد چهار ایوانی دوره قاجار و نمونه ای کامل از لحاظ معماری این دوران است. مسجد امام در زمان فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است. عناصر تشکیل دهنده مسجد را ایوان های متعدد، شبستان های وسیع، حجره ها و کاشی کاری های زیبا و هفت رنگ تشکیل می دهد.

مسجد جامع

مسجد جامع سمنان یکی از مساجد بسیار قدیمی کشوراست که سابقه آن به دوره سلجوقی می رسد. این بنا یکی از مساجد تک ایوانی است که دو ورودی دارد هم چنین این بنا دارای سه شبستان است. شبستان شرقی ستون ها مدور و طاق های جناغی و ورودی آن مربوط به دوره قاجار است. مناره آن حدود 32 متر ارتفاع دارد و با گره چینی آجری مزین شده هم چنین با آیاتی از کلام الله مجید به خط کوفی مزین شده است. این مسجد واقع در خیابان امام، داخل بازار شیخ علاءالدوله، ضلع غربی تکیه پهنه است.

دروازه ارگ

ارگ دولتی سمنان مجموعه ای بزرگ از ابنیه و اماکن مورد احتیاج اداره شهر بوده است که در دوره قاجار بنا شده است. عناصر هویت بخش ارگ قدیم را اماکنی چون تلگرافخانه، قراول خانه، آب انبار، حمام، حسینیه و... تشکیل می داده است. دروازه شمالی ارگ سمنان تنها بازمانده دارالحکومه قدیم شهر است. این دروازه، دو نمای شمالی و جنوبی دارد و مکان این دروازه در مرکز شهر سمنان و در خیابان طالقانی واقع است.

جاذبه های دنیاگردی شهرستان شاهرود

مجموعه بایزید بسطامی

این مجموعه وسیع، آثاری از دوران سلجوقی به بعد را شامل می گردد و در کنار آن مرقد و خانقاه متعلق به ابویزید طیفور بی عیسی بن سروشان بسطام ملقب به سلطان العارفین و از عرفای نامی و مشهور ایران در قرن سوم هجری قمری است. خود مرقد چیزی جز یک قبر ساده در گوشه جنوبی و در مجاورت گنبد و ایوان غازان خان نیست. مجموعه بایزید بسطامی شامل خانقاه بایزید، رواق صفوی، منار، مسجد بایزید، مسجد بسطام، امامزاده محمد، برج کاشانه، گنبد غازان خان و مدرسه شاهرخیه است.

آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی

بنای آرامگاه این عارف نامی قرن چهارم و پنجم هجری قمری در 34 کیلومتری شمال شهرستان شاهرود و در روستای قلعه نو خرقان واقع شده است و محراب زیبای این بنا که متعلق به دوره ایلخانی است؛ از مهم ترین بخش های بنای فعلی آرامگاه است.

جنگل ابر

منطقه ابر در 40 کیلومتری شمال شرقی شهرستان شاهرود در جنوب غربی شهرستان علی آباد گرگان در دامنه های رو به شمال البرز و آبخیزداری ((زرین گل)) واقع شده است. این منطقه که بنام جنگل های ابر معروف است در ارتفاعات آن اغلب بصورت چمن زار و یا مراتع مشجر و در پائین دست آن به جنگل با گونه های متنوع دیده می گردد.

زیست کره توران

مجموعه توران از سه قسمت پارک ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده تشکیل شده است. این منطقه در قسمت جنوب جاده تهران - مشهد شمالی شرقی دشت کویر، غرب منطقه خوارتوران و شرق منطقه طرود واقع است. این مجموعه پس از پناهگاه حیات وحش نایبندان دومین منطقه بزرگ تحت حفاظت سازمان محیط زیست است.

جاذبه های دنیاگردی شهرستان میامی

کاروانسرای میاندشت

مجموعه کاروانسرای میاندشت شامل سه کاروانسراست که یکی از آنها مربوط به دوره صفوی و دو کارونسرای دیگر مربوط به دوره قاجار است. کاروانسرای میاندشت با داشتن سه باب انبار، مأمن مناسبی برای کاروانیان بوده است. هر سه کاروانسرا از ویژگی های برجسته معماری دوره خود برخوردار هستند. چاپارخانه و تلگرافخانه از بناهای تاریخی این مجموعه است.

دشت شقایق و آفتابگردان کالپوش

جنگل های کالپوش و دیم زارهای منطقه کالپوش در 150 کیلومتری شمال شرق شاهرود در حوزه استحفاظی استان سمنان و آبریز شمالی کشور(حوزه آبریز سد گلستان) واقعند. این منطقه از نظر اقلیمی جزو منطقه ها نیمه مرطوب معتدل است. از نظر پوشش گیاهی، همانطورکه از نام منطقه هم بر می آید غالب پوشش گیاهی آن جنگلی پهن برگ خزری هستند چون بخشی از جنگل های منطقه جزو پارک ملی گلستان محسوب می گردد.

آرامگاه شیخ حسن جوری رهبر نهضت سربداران

این آرامگاه در 100 کیلومتری میامی در کلاته میر علم روستای فیروزآباد حوالی روستای فرومد واقع است. این آرامگاه که متشکل از یک اتاق 3 در 4 و گنبد مدور روی آن است. در بخش شمالی شهر قدیمی جور واقع شده است و از خشت خام ساخته شده و عاری از هرگونه پیرایه و تشریفات ظاهری است. شیخ حسن جوری از رهبران قیام سربداران و از شاگردان شیخ خلیفه و رهبران سیاسی و مذهبی قرن هفتم هجری بود.

فرومد، آرامگاه بزرگ قطعه سرای پارسی

در مرکز روستای فرومد، ساختمانی سرخ فام به چشم می خورد که آرامگاه ابن یمین، شاعر معروف و قطعه سرای بزرگ زبان فارسی است. بنای آرامگاه در سال 1353 بازسازی و ساختمان زیبائی در آن محل احداث شد که بعضی آن را سمبل کلاه سربداران و گروه دیگر آن را بصورت گلی در حال شکفته شدن می دانند. این بنا که با بافت روستا تطابقی ندارد، شش گوش است. سنگ قبر دارای شش ضلع کوچک است که روی آن نوشته شده:آرامگاه امیرفخرالدّین محمد ابن یمین الدین متخلّص به ابن یمین، شاعری بوده است دانشمند، دوران زندگی را با کمال مناعت و وارستگی به خاتمه رسانده است.

جاذبه های دنیاگردی شهرستان گرمسار

خانه تاریخی باقری ها

ساختمان تاریخی باقری یکی از خانه باغ های قدیمی و به جا مانده از اواخر دوره قاجار است که در دو طبقه ساخته شده است، سقف این بنای باارزش با تیرهای چوبی پوشیده شده است و شالوده بنا را خشت خام تشکیل داده که استفاده از آجرهای خطایی با بندکشی گچ و خاک جلوه خاصی به بنا بخشیده که زیبایی ساختمان را دوچندان نموده است.

این ساختمان زیبا در 21 بهمن 89 به موزه و تحت عنوان موزه اقوام بازگشایی تبدیل شده است.

موزه در دو طبقه، دارای 8 تالار نمایش است که در 2 اتاق و سالن ورودی طبقه اول ابزار و اشیا روزمره زندگی این اقوام نهاده شده است و در 4 اتاق و سرسرای زیبا طبقه دوم نحوه پوشش و مشاغل اقوام ساکن در شهرستان نشان داده شده است.

مجموعه سیاهکوه

در دامنه شمالی ارتفاعات سیاه کوه در جنوب گرمسار و شمال شرقی دریاچه نمک و در راستا باستانی اصفهان، کاشان، خوار، خراسان بناهای متروکی دیده می شوند که بومی ها به آن قصر می گویند. این مجموعه از قصرهای شاه عباس، عین الرشید و حرمسرا تشکیل شده است. این قصرها نمایانگر قدرت معماری و عظمت و شکوه گذشته این دیار بوده و مهم ترین و بزرگ ترین آنها قصر شاه عباس نام دارد.

جاده سنگفرش

جاده دست ساز سنگ فرش که با سنگ های تراش خورده روی بستر کویر گرمسار ساخته شده، بطول 35 کیلومتر و عرض 5 متر در راستا شاهراه تاریخی اصفهان - ساری در دوره صفوی برای سهولت رفت و آمد کاروانیان که در این راستا به باتلاق ها و نمکزارهای جنوب گرمسار برخورد می کردند، احداث شده است.

معادن نمک گرمسار

در منطقه سر دره گرمسار تعدادی راه فرعی در دو طرف جاده وجود دارد که به معادن نمک ختم می گردد. در این منطقه 27 معدن نمک وجود دارد که درجه خلوص نمک بسیاری از این معادن بالای 98 درصد است. یکی از زیباترین این معادن نمک، معدن نمک کوهدشت کهن و معدن نمک سالار است. این معادن بصورت تونل پیچ در پیچ 5.1 کیلومتری در دل زمین امتداد دارد و دارای قندیل های زیبای نمکی است و هر سال نظر شماری از دنیاگردان را برای بازدید به خود جلب می نماید.

جاذبه های دنیاگردی شهرستان آرادان

قلعه پاده

قلعه پاده در بخش آرادان نهاده شده و مدخل ورودی روستای پاده است. این قلعه از دور نمایان است و از قسمت جنوب قلعه یک مدخل ورودی بدون دروازه است که احتمالاً در آن سالیان سال پیش از میان رفته است. این قلعه ارتفاعی حدود 13 تا 14 متر و قطر 9 متر است و در قسمت های شرقی و شمالی قطر دیوار به 12 متر می رسد. قلعه پاده یکی از قلعه های دوران اشکانیان است.

کاروانسرای ده نمک

این کاروانسرا در 20 کیلومتری شرق آرادان بر سر راه قدیمی و تاریخی جاده سنگفرش بنا شده است. تاریخ احداث آن مربوط به دوره صفویه است و در لیست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، این کاروانسرا چهار گوش(مربع) است و بنای آن از آجرهای خطائی ساخته شده است و دارای 24 حجره با یک اطاق حدوداً 3 *2 که برای اسکان مسافران در تابستان و زمستان از آن استفاده می نموده اند است. نکته مهم و قابل توجه اینکه آب مورد احتیاج ساکنان این کاروانسرا از طریق آب انبارهایی که در کنار جاده قرار داشته تأمین می شده. این ساختمان جالب و شگفت انگیز از شاهکارهای عصر خود است. در ضلع غربی کاروانسرا یک یخچال قدیمی نیز وجود دارد.

روستای نمونه دنیاگردی پاده

روستای پاده در 4 کیلومتری شمال شرقی شهر آرادان و 16 کیلومتری گرمسار واقع شده است روستای پاده در منطقه کویری استقرار یافته و اقلیم نیمه بیابانی دارد. آب و هوای آن در تابستان گرم و در زمستان سرد است. پاده با پیشینه طولانی، یکی از روستاهای قدیمی استان سمنان است. نام اصلی این روستا در گذشته پائین ده بود که به مرور به پاده تبدیل شده است. امامزاده سلطان ابوسعید، حسینیه، مسجد، قلعه، حمام، آب انبار، حوض آب از مهم ترین آثار تاریخی این روستاست.

جاذبه های دنیاگردی شهرستان دامغان

برج طغرل

بنای برج طغرل یا مهماندوست بر روی پایه ای دایره ای شکل نهاده شده است که دارای 12 ترک طاق نمایی است در بالای برج سه ردیف مقرنس کاری بسیار زیبا و استادانه دیده می گردد که این مقرنس ها بر زمینه استوانه ای نهاده شده است. تبدیل معماری 12 ضلعی به استوانه شیوه کار معماری برج مهماندوست را جزء نمونه های استثنایی برج های آرامگاهی قرار داده است. کتیبه ای به خط کوفی بر گرداگرد این قسمت استوانه ای وجود دارد که تاریخ بنای آنرا سال 490 ه. ق بیان می دارد. این برج در 18 کیلومتری شرق دامغان و در نزدیکی جنوب روستای مهماندوست و در میان راه دامغان شاهرود واقع است.

مسجد تاریخانه

مسجد تاریخانه یکی از مهم ترین بناهای بازمانده از قرون اولیه اسلامی در این کشور است و بنابه نوشته بعضی کتب در زمان جلوس نخستین خلیفه عباسی(سفاح) در سال 132 هجری قمری و سلطنت هارون الرشید 170 هجری قمری ساخته شده است. نام مسجد از دو واژه تاری و خانه تشکیل شده است که تاری لفظ ترکی و بمعنای خداست خدای خانه از نخستین نمونه های مساجدی است که در آن مناره نیز یکی از عناصر تشکیل دهنده است.

تپه حصار دامغان

تپه حصار واقع در حاشیه جنوبی شهر دامغان برای نخستین بار از طریق اریخ اشمیت از دانشگاه پنسیلوانیا در سال 1312 مورد کاوش نهاده شد. بر اثر این کاوش ها روشن شد که این محوطه باستانی سه دوره اصلی فرهنگی از اواخر نوسنگی تا خاتمه عصر مفرغ دارد از زمان کاوش های اشمیت در تپه حصار این محوطه بعنوان یکی از محوطه های مبنا برای شناسایی فرهنگ های هم زمان در فلات مرکزی ایران مورد استناد باستان شناسان است.

عمارت چشمه علی

رودخانه چشمه علی، تنها رودخانه دائمی دامغان است. آب این چشمه از کوه های شمالی سرچشمه می گیرد. این منطقه به دلیل سرسبزی و خوش آب وهوا بودنش، از زمان های بسیار دور مورد توجه مسافران بخصوص سلاطین قاجار بوده است. هم اکنون دو ساختمان از ساختمان های بسیاری که در دوره قاجار در این محل ساخته شده بود به جای مانده است که شامل ساختمان آقامحمدخانی که در دوره حکومت آقامحمدخان قاجار ساخته شده است و ساختمان فتحعلی شاهی که در دوره حکومت فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است، است.

کویر رملی (شن های روان)

این منطقه کویری از حاشیه های جنوبی شهرستان دامغان شروع می گردد و تا روستای یزدان آباد در 75 کیلومتری شهر دامغان ادامه می یابد. منطقه مذکور با پوشش گیاهی تنک اغلب در محاصره شن های روان است و هر چه جلوتر بروید به ویژه از روستاهای حسن آباد، امروان و خورزان به بعد شن های روان شدت می یابند و کویر رملی صورت خود را نمایان تر می نماید.

جاذبه های دنیاگردی شهرستان سرخه

مسجد جامع و چهلستون

مسجد چهلستون سرخه متعلق به قرن اول هجری است که یکی از شبستان های الحاقی به مسجد جامع سرخه بوده، که در بافت قدیم شهر نهاده شده است. از خصوصیات شاخص این بنا ستون های ظریف هشت ضلعی آجری و طاق های جناقی تند است که از 40 ستون این بنا هم اینک 32 ستون آن باقی است.

این بنا به شماره ملی 2325 در لیست آثار ملی به ثبت رسیده است.

آرامگاه شیخ محمود مزدقانی

این بنا که مربوط به دوره ایلخانان مغول است در روستای مؤمن آباد واقع شده است این آرامگاه متعلق به شخصی به نام شیخ محمود مزدقانی که از شیوخ مسلمان و شیعه بوده و نقش مهمی در زمینه آموزش مردم در امور مذهبی ایفا می نموده است که پس از وفات وی مقبره ای در محل کنونی ساخته شده است.

این بنا، یک ایوان و گنبدی رفیع و در طبقه بالا دارد و دارای غلام گردش هایی است. که دارای 8 چله خانه و یک اتاق در ضلع شرقی بناست.

این بنا به شماره 1318 در لیست آثار ملی به ثبت رسیده است.

آرامگاه شیخ علاء الدوله سمنانی

احمد بن محمد بن احمد البیابانکی سمنانی را از لحاظ مقام دینی به لقب رکن الدین و بمناسبت خدمات جوانی اش در دستگاه دیوانی، به علاء الدوله ملقب نموده اند.

بنای آرامگاه به دستور عمادالدین(جمال الدین) عبدالوهاب وزیر سلطان محمد خدابنده از خشت خام بنا شده و شیخ خانقاهی بر آن اضافه کرد. بنای آرامگاه و خانقاه این عارف مشهور بازمانده معماری اواخر قرن هفتم و اوائل قرن هشتم هجری است. آرامگاه شیخ علاءالدوله سمنانی در روستای صوفی آباد، واقع است.

این بنا به شماره 320 در لیست آثار ملی به ثبت رسیده است.

غار (مغار) افتر

این غار یکی از بزرگترین غارهای آهکی شهرستان سرخه است که در روستای افتر واقع شده است. در این غار محصولات لبنی دامداران افتر که دوره ییلاق را در گورسفید، طارم، کلارخان، افتر و امامزاده عبدالله سپری می نمایند، نگهداری می گردد. ظرفیت این غار حدود 2000 جلد محصولات لبنی است. طول این غار 302 متر و عرض آن حدود 12 متر است و ارتفاع آن از 40 سانتی متر تا 5 متر متغیر است. این غار از گذشته بعنوان یخچال طبیعی برای حفظ محصولات دامی مورد استفاده اهالی بوده و در میان اهالی به مغار افتر معروف است. وجود تخته سنگ های گچ و آهک، سکوهای مناسبی برای قرار دادن پوست احشام فراهم نموده است.

این غار به شماره 135 در لیست آثار ملی به ثبت رسیده است.

چشمه های معدنی

چشمه معدنی آبگرم، در 35 کیلومتری شمال شرقی شهر سرخه واقع شده است که شامل 5 چشمه است.

چشمه معدنی تلخاب، این چشمه در 6 کیلومتری شمال غربی روستای لاسجرد واقع شده است. تلخاب شامل دو چشمه است که محدوده ای استخری شکل را بوجود آورده که طول آن 20 متر و عرض آن 12 متر است بدلیل فراوانی گوگرد در آب این چشمه معدنی آب آن تلخ و غیرقابل شرب است. مردم در فصل تابستان برای درمان سردرد، درد چشم، یرقان، کهر، زردی و رفع کردن گرمی بدن به آنجا می فرایند.

جاذبه های دنیاگردی شهرستان مهدیشهر

شهمیرزاد از شهرهای زیبا و خوش آب و هوای شهرستان مهدیشهر و شهر نمونه دنیاگردی بین المللی است که سالانه هزاران دنیاگرد را برای بازدید از منظره ها زیبا و درختان سر به فلک کشیده به این شهر می کشاند. این شهر جاذبه های طبیعی و محصولات متنوع کشاورزی دارد که بعضی از این محصولات مانند گردو و آلو اهمیت صاداراتی و معروفیت بین المللی دارند. بزرگ ترین باغ گردوی دنیا و بناهای تاریخی مانند شیرقلعه، قلعه شیخی و د ژوهل بر جذابیت این منطقه اضافه کرده است.

ملاده

روستای ملاده از توابع شهرستان مهدی شهر در 55 کیلومتری شمال شهمیرزاد واقع است. آب وهوای آن در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد و پربرف است. از جاذبه های تاریخی آن می توان به خانه ابراهیم خان در روستا اشاره نمود. این مجموعه شامل دو عمارت بوده که در یک باغ مصفا ساخته شده شامل خانه ابراهیم خان در قسمت غربی و دیگری قراولخانه یا عمارت کلاه فرنگی در قسمت شمال شرق است.

غار دربند

غار دربند مهدیشهر با 140 میلیون سال عمر دومین غار آهکی بزرگ در ایران است. غار دربند در ارتفاعات شمالی بین راه مهدیشهر - شهمیرزاد درست، غرب جاده در بدنه کوه کمرد مقابل آبادی دربند واقع شده است بعلاوه موزه ایل سنگسر از دیگر زیبایی های این شهرستان خوش آب و هوا است.