سیارکی که بر فراز برلین منفجر شد، رکورد سریع ترین چرخش وضعی را هم شکست ، فیلم - کنفرانس هکا

تینا مزدکی: اوایل روز یکشنبه 21 ژانویه گذشته به وقت آلمان، سیارکی تقریباً یک متری بر فراز برلین در جو زمین سوخت و آذرگوش درخشانی را فراوری کرد که مردم در سرتاسر اروپا توانستند آن را به راحتی ببینند. این سیارک کوچک تر از آن بود که بتواند زمینی ها را درمعرض خطر قرار دهد، با این حال ناسا از قبل می دانست که چنین سنگی در راه است و برخورد آن را پیش بینی نموده و به دنیا اطلاع داده بود.

اما این سیاره حیرت آورتر از هر چیزی بود که فکرش را بکنید؛ زیرا دانشمندان به یاری راهی تازه توانسته اند سرعت حرکت سیارک 2024 BX1 را محاسبه نمایند و نتیجه آن بسیار جالب بود: 2024 BX1 از هر شیء که تا کنون در نزدیکی زمین دیده شده است، سریع تر می چرخید! این سیارک که BX1 2024 نام گرفته، با سرعت 50هزار کیلومتر بر ساعت حرکت می کرد و هر 2.6 ثانیه، یک بار به دور خودش می چرخید؛ این سرعت چرخش وضعی سریع ترین سرعتی است که تا کنون برای یک سیارک ثبت شده است.

به گزارش خبرنگاران تا پیش از این، رکورد سریع ترین چرخش سیارک متعلق به سیارکی به نام 2020 HS7 بود که دوره چرخش آن 2.99 ثانیه بود. این سیارک بین 4 تا 8 متر قطر داشت و تنها کمی بزرگتر از 2024 BX1 بود که البته همین اختلاف کم، شرح مناسبی برای چرخش سریع تر BX1 2024 است. سیارک ها به دلایل مختلفی می چرخند، از آنجایی که سیارک های کوچک تر فشرده ترند، سریع تر از سیارک های بزرگ تر می چرخند. ماکسیم دووگل، فیزیکدان دانشگاه مرکزی فلوریدا می گوید: آن ها بقای تکانه زاویه ای دارند، بنابراین می توانند سریع تر بچرخند.

دووگل و همکارانش سرعت چرخش سه سیارک از جمله 2024 BX1 و دو سیارک دیگر را که 2023 CX1 و 2024 EF نام گرفتند، با استفاده از تصاویری که هنگام نزدیک شدن اجرام به زمین گرفتند، مطالعه کردند.

آن ها تکنیک تازهی را برای محاسبه سرعت چرخش سرگیجه آور سیارک ها به کار گرفتند که در آن، میزان دیافراگم دوربین به شکلی تنظیم می گردد که زمینه پرستاره آسمان، نمایی شارپ (واضح با لبه های تیز) داشته باشد و سیارک به شکل ردی نورانی ثبت گردد.

هنگام عکاسی از سیارک ها، دانشمندان معمولاً زمان نوردهی را به گونه ای تنظیم می نمایند که هم سنگ متحرک و هم پس زمینه ستاره ای، نسبتاً واضح و نقطه ای باقی بمانند (مانند فیلم بالا)؛ اما اجرام نزدیک به زمین مانند 2024 BX1 آنقدر سریع حرکت می نمایند که برای ثبت نقطه ای و واضح آن ها به زمان نوردهی بسیار کوتاه احتیاج خواهیم داشت.

آنالیز تغییرات روشنایی جسم در طول مسیر (تصویر زیر) نشان می دهد که جسم در حال چرخش بوده و شکل کشیده ای هم داشته است. منجمان با میزان گیری تکرار روشن ترین حالت درخشندگی سیارک نتیجه گرفتند که سرعت چرخش وضعی سیارک 2.588 ثانیه، معادل با 33هزار گردش وضعی در شبانه روز است.

به گفته محققان مزیت تکنیک تازه در آن است که اجازه می دهد تا روشنایی اجرام در طول زمان روی فقط یک تصویر ثبت گردد. آن ها بر ابن باورند که این تکنیک در شناسایی سیارک های در حال چرخش بسیار مؤثر است. بعلاوه دانستن سرعت چرخش سیارک هایی که در نزدیکی زمین سرگردانند، می تواند در کاهش خطری که چنین اجرامی برای انسان ها و زیرساخت ها ایجاد می نمایند مفید باشد.

منبع: LiveScience

54323