سفرنوروزی به زنده ترین گوشه تاریخ ایران - کنفرانس هکا

خبرنگاران: بهارِتبریز مانند همواره داشته هایش، لبریز از تصاویرِ در فکر ماندنی و منحصر به فرد است. کافی است باد بهاری بر دشت های دامنه سهند و ساوالان بوزد تا سرزمین شگفتی ها آغوش خویش را بر مسافران نوروزی بگشاید.

آذربایجان شرقی، زنده ترین گوشه تاریخ ایران است که هنوز هم می توانید در آن بناهای تاریخی زیبا و شکوهمندی پیدا کنید که هویت این منطقه است. این استان در گذشته بخشی از سرزمین تاریخی ماد بود که به ماد کوچک معروفیت داشت. در دوره ساسانیان هم با داشتن آتشکده های بسیار بزرگ، یکی از مهم ترین استان ها به شمار می رفت. بعد از ورود اسلام به ایران، این منطقه باز هم اهمیت خود را حفظ کرد و همچنان محل وقوع حوادث تاریخی زیادی بود، بنابراین اگر از هواداران تاریخ و فرهنگ ایران هستید، مطمئن باشید که از سفر به آذربایجان شرقی و شهر تبریز دست خالی بر نمی شد!

اینک که نرم نرمک بهار فرا می رسد، این سرزمین سبز و کهن نیز زیباتر و آراسته تر و مشتاق تر از هرسال، دروازه های تاریخی اش را در نوروز 1403 به روی مسافرانی می گشاید که حضورشان مایه شادی و رضایتشان موجب دلگرمی است.

در میان صخره ها، انرژی بگیرید!

اینجا کندوان است، روستای ثبت جهانی با شگفتی های بی خاتمه و خانه هایی در دل صخره ها؛ روستایی که با همه کوچکی و دورافتادگی اش، با شگفتی و عجایب فراوانی که دارد، همه روزه صدها توریست خارجی و داخلی را به تماشای خود فرا می خواند و به یکی از عجایب طبیعت ایران تبدیل شده است.

برای تماشای کندوان شگفت انگیز باید در 62 کیلومتری شهر تبریز میان دره ای سرسبز و باصفا، نظاره گر عجایب بی خاتمه روستای کندوان باشید، روستایی که تا به امروز هیچ قوم و دیاری پیدا نشده است که همانند اهالی کندوان، آوازه جهانی در کندن سنگ و سکنی گزیدن در آن داشته باشند. کندوان یکی از زیباترین و منحصربه فردترین روستاهای تاریخی کشور و سومین روستای صخره ای جهان است، اما آنچه کندوان را متمایز می نماید، زندگی ساکنین آن در خانه های صخره ای است، در حالی که دو روستای دیگر در حال حاضر بدون سکنه است.

صخره هایی بزرگ و نوک تیز و رو به آسمان؛ اینجا فقط یک پدیده غریب طبیعی نیست؛ روستایی بن بست است در دامنه های کوهستان سهند، جایی که هنوز هم مردمش داخل صخره های سیاه و بزرگ آن زندگی می نمایند. باورش سخت است در این قله هایی که باد و باران، شکل های عجیب و گاهی شگفت آور از آن ساخته اند، بشود زندگی کرد.

باید به بالا رفت، از پشت پنجره های چوبی خانه ها نگاهی به بیرون انداخت و ازنزدیک کسانی را دید که در کوچه های پله دار و باریک اطراف صخره ها، بالا و پایین می روند، وگرنه به همین راحتی نمی شود قبول کرد که می شود آدم هایی را پیدا کرد که سکونتگاهشان غارهایی باشد در بلندی، اما عجیب تر از زندگی در این صخره های بلند، کندن این سنگ های سخت و درست کردن خانه ای از آنهاست؛ خانه ای کامل با درهای ورودی، پنجره، دودکش، چاه و تنور.

زیباترین تحفه آذری ها برای خانمها

در میان زیبایی های طبیعی و باغ های انگور، تبریز را یکسره به اسکو می رسانیم. قبل از رفتن به روستای شگفت انگیز کندوان که در 22 کیلومتری اسکو قرار گرفته است، می خواهیم در کوچه پس کوچه های این شهر قدم بزنیم. مسجد جامع اسکو می تواند یکی از انتخاب های ما باشد.

حالا که 25 کیلومتر راه آمده ایم؛ دریاچه ارومیه می تواند گزینه بعدی ما باشد، دریاچه ای که روزگاری درد از بدن مسافران می گرفت.

راستی تا فراموش ننموده ایم، بدنیست سری هم به چاپخانه های اسکو بزنیم. چاپ باتیک یکی از انواع چاپ های سنتی است که هنوز هم برقرار است. چاپ باتیک، روی پارچه های ابریشم انجام می شود و نقش و نگارهای سنتی و رنگ های سرد در آن به کار می رود. روش کار هم به این صورت است که موم را روی قسمت های مورد نظر می ریزند و بعد، قسمت های دیگر را رنگ می نمایند. بنابراین، روسری های زیبایی می توانید از اسکو به عنوان سوغات ببرید، روسری هایی که در شهرهای دیگر پیدا نمی شود. مردم اسکو به این روسری ها کلاقه ای می گویند.

کوهستان سهند پس از سبلان، یکی از بزرگترین و معروف ترین کوههای آتشفشانی خاموش ایران است که در 30 کیلومتری جنوب اسکو قرار گرفته است. اسکو علاوه بر زیبایی های بی بدیل طبیعت، دارای آثار و ابنیه تاریخی و باستانی متعددی است که از مهمترین آنها می توان به مسجد جامع سبزه میدان، امامزاده ای منسوب به نوادگان حضرت امام جعفر صادقع، بقعه سلطان حسام الدین فرقد از سپهسالاران معروف اسلام واقع در قله سلطان داغی و مقبره پیر حیدر اشاره نمود.

دوچرخه سواری با طعم کباب بناب!

یکی از زیباترین، حاصلخیزترین و سرسبزترین منطقه ها استان آذربایجان شرقی، شهرستانی است که بیشتر رستوران های کشور برای مرغوب تر نشان دادن کباب های خود، نام این شهر را به کباب شان اضافه می نمایند: کباب بناب!

این شهر 6 هزار ساله که 120 کیلومتری تبریز قرار گرفته است، احتمالاً اولین بار از طریق اقوام آریایی به علت بارش های زیاد و زمین های حاصلخیز برای زندگی انتخاب شد و پس از آن نیز به عنوان چهارراه عبوری در مسیر بین النهرین و حجاز و شام با ایران و خاور دور قرار داشته و به همین علت دارای آثار تاریخی و باستانی بسیاری است که تعداد زیادی از آنها نیز به ثبت ملی رسیده اند. از آن جمله می توان به قیز لار قلعه، مسجد جامع مهرآباد، مسجد جامع گزاوش، خانه سیف العلما، حمام تاریخی حاج فتح الله ، صخره صور و پل پنج چشمه اشاره نمود.

از کباب تا دوچرخه: یکی از جالب ترین جاذبه های توریستی بناب، دوچرخه است! در این شهر 100 هزار نفری، بیش از 40 هزار دوچرخه وجود دارد که هم به عنوان وسیله ای برای سرگرمی و ورزش و هم به عنوان پر استفاده ترین وسیله رفت و آمد در سطح شهر مورد استفاده قرار می گیرد، تا آنجا که هر سال در فصل تابستان، همایش سالانه دوچرخه سواری با بیش از 30 هزار شرکت نماینده از سراسر ایران در این شهر برگزار می شود.

با قدم زدن در خیابان های بناب، متوجه می شوید که اثری از دود و ترافیک سرسام آور شهرهای بزرگ در این شهر دیده نمی شود. در طول مسیر، انبوه دوچرخه سوارانی را می بینید که در خیابان های شهر رکاب می زنند، دوچرخه هایی متفاوت با اندازه و رنگ های مختلف که واقعاً تماشای است. مشاهده هزاران دوچرخه سوار، از نوجوان 8 ساله تا پیرمرد 80 ساله، بسیار مجذوب نماینده است و نظیر آن را کمتر می توان در دیگر نقاط کشور مشاهده کرد.

گشت و گذار در سرزمین سیب های سرخ

اینجا اقلیمی از بهشت است، قدیمی ترین دیار آذربایجان، شهر سیب های سرخ، شهر آفتابگردان هایی که رو به آفتاب سرخم می نمایند، شهر مهربانی های بی ریا که مردمانش همدلی را بهتر از همزبانی آموخته اند.

راهی دیار بابکان هستیم. مسیری سراسر کوهستانی در دل پیچ و خم جاده های سرسبز آذربایجان، استان همواره سبز و تاریخ ساز ایران. گندمزارها در حاشیه جنگل ها دامن گسترده اند و گله های گوسفند از ارتفاعات، رو به پایین سرازیرند و سایه های قلعه های تاریخی، روی زمین های حاصلخیز سنگینی می نمایند، به سنگینی قرن هایی از گذشته های دور که در آنجا غنوده اند.

شهرستان اهر، دارای گذشته ای دور بوده و سنگ نبشته اورارتویى ، بر دامنه کوه زاغى واقع در شمال روستای سقین دل و نیز بقایای دژهای ساسانى در این منطقه، گواه این ادعا است .

شهرستان اهر که در 103 کیلومتری تبریز قرار گرفته است، دهها قلعه زیبا و تاریخی را در خودجای داده است، قلعه هایی بس باشکوه و تماشای. یکی از با ارزش ترین و جالب ترین آثار تاریخی بخش هوراند در اهر، قلعه پشتو یا پشتاب است که بر بلندترین کوه در میان روستاهای پشتاب و کوجان قرار گرفته است.

مسافران تبریز زیر سایه چنارهای باغ شهر ایران زمین

بار و بندیلمان را به سوی مقصد مراغه بسته ایم؛ سفری به دوره سلجوقیان و ایلخانیان، سفری به صخره ها و کوه ها، به دل قلعه رازآلود بابک و معابد آئین مهر. شوق تماشا اینهمه جاذبه فرهنگی و طبیعی، شوق پرواز می دهد!

اگر می خواهید سفری به سرزمینی تاریخی و خوش آب وهوا، با مردمانی صمیمی داشته باشید، فرصت ملاقات از شهر مراغه را از دست ندهید. شهری در استان آذربایجان شرقی که در 138 کیلومتری تبریز قرار گرفته است.

از ویژگی های مهم مراغه، خیابان های مشجر با درختان بزرگ و پهن برگ چنار است که همانند چتری بر بالای خیابان ها سایه انداخته اند. مراغه را به علت وجود باغ های فراوان، باغ شهر ایران نامیده اند. این شهر، از قدیمی ترین شهرهای ایران است و از نظر وجود جاذبه های توریستی، تاریخی و توریستی، در لیست 10 شهر برتر ایران قرار گرفته است، اما همه ما، مراغه را به شهر خواجه نصیرالدین طوسی و رصدخانه معروفش می شناسیم؛ به عبارت دیگر، این شهر در برهه ای از زمان، یکی از قطب های علمی ایران پس از اسلام بوده است؛ افتخاری که هنوز بر تارک شهر می درخشد.

رصدخانه مراغه، که یادگاری از دوران طلایی دانش و فرهنگ ایران زمین در جهان به شمار می آید، به همت خواجه نصیرالدین طوسی در سال657 احداث شد. بنای این رصدخانه 15سال به طول انجامید و در این مدت به فرمان هلاکوخان که عاشق علم و فرهنگ بود، کتاب ها و ابزارهای علمی و نجومی زیادی در آن جمع آوری شد. ساختمان اصلی رصدخانه به شکل برجی استوانه ای شکل ساخته شده است که در ساختمان های کناری آن یک کتابخانه و استراحتگاهی برای کارکنان در نظر گرفته شده است.

صبحانه ای برای مسافران سحرخیز تبریز

در دامنه های بین دو کوه سبلان و بزقوش در استان آذربایجان شرقی، دیاری آرمیده که عضو تقریباً ثابت اخبار هواشناسی به عنوان خنک ترین نقطه ایران است و آب وهوای خنک و ییلاقی آن برای فرار از گرمای تابستان، گزینه مناسبی برای سفر در فصل گرما است.

سراب به علت واقع شدن در کنار رود سرارود به نام سراب یا سرا نامیده شده است و براساس منابع تاریخی، این منطقه از قرن ششم قبل از میلاد مسیح، یکی از مراکز تجمع و سکونت انسان ها بوده است. از نقاط تماشای سراب، مسجد جامع این شهر است که در قرن نهم هجری، بدون گلدسته و مناره با شبستانی 60 گنبدی ساخته شده و در ورودی شرقی آن، کتیبه ای مرمرین مربوط به دوره آق قیونلو ها نصب شده است. این مسجد قدیمی ترین اثر دوره اسلامی در این شهرستان است.

در نزدیکی سراب، بعلاوه تپه ای بسیار کهن وجود دارد که قدمت آن به دوره اشکانیان می رسد. در این تپه، انواع سفال های مرصع از دوران ماقبل تاریخ و دوران پارت ها تا قرون اولیه اسلامی مختلف یافت شده است، اما مهم ترین جاذبه توریستی سراب، کوه آتشفشانی خاموش سبلان و چشمه های آب معدنی اطراف آن است که هر ساله میزبان توریستان بی شماری است که برای استفاده از خواص درمانی آب های معدنی به این منطقه می آیند.

انگبین ویژه سراب: بین مردم سراب، خوردن صبحانه در مقایسه با بسیاری دیگر از ایرانیان اهمیت بیشتری دارد و معمولاً رستوران های کوچک و بزرگ این شهر، آماده پذیرایی از مسافران با یک وعده صبحانه محلی هستند؛ صبحانه ای که قطعاً تا مدت ها طعم و مزه آن را فراموش نخواهید کرد.

فقط کافی است تصور کنید در آب و هوایی خنک، با منظره ها طبیعی بکر، از خواب برخاسته اید و صبحانه ای سنتی شامل عسل، نان تازه و کره محلی برای شما چیده شده است. وقتی می گوییم عسل، با آن چیزی که در تهران و یا دیگر شهرهای بزرگ کشور به عنوان عسل می شناسیم و می خوریم، بسیار فرق دارد؛ عسل سبلان که مردم سراب به آن انگبین می گویند، معروفیت ملی دارد و در تمام ایران معروف است و چه بسا معروفیتی جهانی هم داشته باشد.

با قافله نوح همسفر شوید!

در سفر به سرزمین مرند، با تاریخ همسفر می شوید، به قافله حضرت نوح پیوند می خورید، در دوران اورارتویی قدم می زنید و به عصری برمی شد تا زیبایی های زندگی را با جاذبه های طبیعت بکر این سامان، با تمام وجود حس کنید.

در روایات باستانى ارامنه آمده است که حضرت نوح در مرند مدفون شده و نام این شهر، یک فعل ارمنى به معنای تدفین است. هنگامى که هوا صاف و روشن باشد، از مرند کوهی که به باور مردم، کشتی نوح در آن توقف نموده و او را از توفان نجات داده است، مشاهده مى شود. ارامنه بر این اعتقادند که قبر همسر نوح نیز در مرند بر سر راه تبریز قرار گرفته است.

بطلمیوس جغرافیدان یونانى که در دو قرن قبل از میلاد می زیسته، از این شهر به نام مانداگارانا نام برده است.

مرند که در 70کیلومتری تبریز قرار گرفته است، دومین شهر پرجمعیت استان آذربایجان شرقی به شمار می رود که با تدفین همسر حضرت نوح در مسجد بازار مرند، به شهر نوح نبی هم موسوم است و ارامنه اعتبار خاصی برای این سامان قائل هستند.

از اماکن تاریخی وباستانی این شهر می توان به قلعه مانداگارانا، مسجد جامع، تپه باستانی سیوان، بازار کوزه فروشان، مسجد بازار، کاروانسرای عباسی و دهها اثر دیگر اشاره نمود. در عین حال، اگر بخواهید در دل طبیعت سبز و نشاط انگیز مرند اتراق کنید، تفرجگاه معروف پیغام در فاصله 25 کیلومتری مرند، محل بسیار مناسبی برای طبعیت گردی است.

با کوزه و کوزه گر در کوزه کنان

بالای بام این خانه های ساده، سفالینه هایی به سادگی کوزه کنان می بینیم که نشسته اند بر یال دیوارها و پشت بام ها و تن به پختگی آفتاب داده اند. کوزه کنان تا قبل از حمله مغول ها، شهری با 75 هزار خانوار بوده است؛ پس جای تعجب ندارد که چگونه نامش سرآوازه تاریخ شده است.

از گذشته های دور، مردمانی با پیشه سفالگری در این شهر بسیار کوچک زندگی می کردند که شاید پیشینه شان، به وجود خاک مرغوب آن برمی شود. از کوزه و کوزه گر که بگذریم، کوزه کنان، این هنرکنده سفالین ایران، از تماشای ها و جاذبه های طبیعی، چیزی کم ندارد. از باغ های میوه تا جالیزهای خیار، از چنار کهن کوزه کنان تا قلعه تاریخی ایچی.

درکوزه کنان، بعلاوه محله ای موسوم به قلعه ایچی قرار گرفته است که مشهور است در زمان شاه ناماعیل صفوی، در درون این قلعه به جمع آوری قشون و تعلیم نظامی می پرداخته اند. ظاهراً چند سال قبل، در داخل قلعه دو دخمه کشف شده است که بنابر روایتی، محل نگهداری اسرای صفوی بوده است. کوزه کنان یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی است که در بخش مرکزی شبستر قرار گرفته است. فاصله آن با تبریز 75 کیلومتر و با مرکز شهرستان شبستر 6 کیلومتر است.

چگونه به تبریز برویم؟

تهران را که مبدأ بگیریم، 630 کیلومتر باید طی کنید تا به تبریز برسید. اگر با خودرو شخصی می روید، از آزادراه کرج گازش را بگیرید و تا خاتمهی بزرگراه قزوین - تبریز بروید و40 کیلومتر مانده به ورودی تبریز، از جاده اصلی این شهر سر در آورید.

از خودروی شخصی گذشته، دم دست ترین وسیله برای سفر به تبریز، اتوبوس است که هشت ساعته شما را به تبریز می رسانند، اما اگر می خواهید آسوده تر سفر کنید، با قطار بروید که مسیر تبریز بسیار زیبا و خوش منظری دارد.