سرو باشت از کمیاب ترین و نادرترین درختان دیرینه سال محسوب می شود - کنفرانس هکا

برخی یافته های تاریخی قدمت این درخت را به دوران مادها نسبت می دهند و البته بازمانده آتشکده کهن و زیارتگاه و گورستانی که در کنار این درخت دیده می شود خود نشانه و نمادی از دیرینگی و قدمت این اثر باستانی را نشان می دهد.

درخت در باور نیاکان و پیشنیان ما ایرانیان همیشه نمادی از شکوه و استقامت و اصالت و شکوهی از جاودانگی و طراوت در زندگی شمرده میشد و کاشت درخت و نگاهبانی از آن هم ریشه در همان باور عمیق و دیرینه در این سرزمین دارد و البته پاسداشت درختان کهنسال و دیرینه سال این باورمندی را قوت بیشتری می بخشد.

اگرچه کشف اشیای تاریخی، وجود اشکفت ها، ستون سنگی دوگور دوپا، پل بریم و ده ها اثر تاریخی دیگر از یک طرف و راه اندازی نخستین بخشداری کهگیلویه و بویراحمد در سال 1304، نخستین پاسگاه انتظامی این استان در سال 1312 و یکی از اولین مکتب خانه های جنوب کشور در سال 1273 در این شهرستان گواهی بر قدمت شهرستان باشت است اما درخت سرو کهنسال باشت سندی بر تاریخ کهن این شهرستان کوچک محسوب می شود.

برخی منابع، قدمت تاریخی شهر باشت را به زمان هخامنشیان نسبت می دهند که البته بنای با صلابت پل پریم یادگار دوره ساسانی و ستون های سنگی دوگور دوپا این ادعاها را اثبات کرده است.

در مسیر باشت به گچساران در گردنه ای به نام گردنه الله اکبر یک راه تاریخی سنگ فرش شده وجود دارد، این راه که مسافت اندکی از آن به جای مانده، بازمانده راه شاهی هخامنشیان بوده که در دوران حکومت شاهان هخامنشی از پرترددترین راههای کشور بوده است.

اما شاهد زنده تاریخ کهن باشت درخت کهنسال سرو واقع در روستای لار معروف به سرو کوهی است که این درخت یکی از شگفتی های خلقت آفریدگار در این منطقه به شمار می رود.

وجود آثاری از بقایای شهر قدیمی لارندان که مورخان از آن به عنوان شهری پررونق در ایران باستان یاد می کنند، گیراترین مجذوب کنندهیت این منطقه است. اینجا بقایای یک آتشکده قدیمی، آب انبار، سفالهای به جای مانده و سکه های ضرب شده در کوه لار گویای تاریخ کهن شهرستان باشت است.

در کنار این درخت کهنسال کتیبه ها و دست نوشته هایی از دوره های مختلف و آتشکده زرتشت وجود دارد، تحقیقات 2 ساله کارشناسان و نمونه برداری های DNA از درخت سن آن را به 2 هزار و 770 سال تخمین زده است.

به گفته خانم پروفسور سودابه علی احمد کروری استاد دانشگاه منابع طبیعی و علوم کشاورزی وین اتریش، این درخت به جای مانده از دوره زرتشتیان است که اعتقاد زیادی به سرو داشته اند و در هر منطقه ای که زندگی می کرده اند، درخت سرو وجود داشته است.

این جاذبه تماشایی که در 50 کیلومتری شهر باشت واقع شده 40 متر طول و هفت متر عرض دارد و سال 1390 در فهرست میراث طبیعی کشور به ثبت ملی رسیده است.

در کنار این درخت کهنسال آثار تاریخی و باستانی شامل آتشکده کوه لار و گورستان به جا مانده از ایران باستان واقع شده است که این منطقه را از نگاه گردشگران به ویژه علاقمندان به تاریخ و تمدن ایران مجذوب کننده تر کرده است.

برای بازدید از درخت سرو کهنسال لار در 150 کیلومتری یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد پس از عبور از روستای های تلچگاه، به امامزاده سید محمد (ع)، دشت لار و سپس این جاذبه طبیعی می رسیم.

درخت سرو کهنسال باشت و محوطه تاریخی اطراف آن حدود یک دهه پیش در فهرست میراث طبیعی کشور به ثبت رسید. این جاذبه طبیعی پس از کاوش های باستان شناسی و بررسی های گیاه شناسی در دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران به عنوان یکی از نادرترین و کهنسال ترین جاذبه طبیعی کشور معرفی شده است.

سرو همیشه سبز ﺍست و خزان ندارد که شاید به همین علت است ایرانیان باستان ضمن اقدام به کاشت این درخت زیبا برای آن احترام زیادی قایل بوده اند.

درخت سرو در برﺍبر خشکسالی و توفان توان مقاومت زیادی دارد و همچنین این درخت مقاومت خوبی در برابر آفتها و بیماری های گیاهی دارد. به همین علت درختان سرو عمر طولانی داشته و در فرهنگ ایرانی به عنوان نماد مقاومت از آن یاد می شود.

درخت سرو لار با همه مقاومتش اما با توجه به سنش و آسیب های ناشی از رویدادهای طبیعی نظیر باد، باران نیازمند مراقبت است.

آنطور که کارشناسان منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد اعتقاد دارند، نوشتن یادگاری بر روی درختان یا روشن کردن آتش در نزدیکی آن منجر به آسیب جدی به این میراث طبیعی ارزشمند می شود.