دانستنی های مهم در رابطه با فلج اطفال - کنفرانس هکا

فلج اطفال چیست و چه عواملی باعث بروز این بیماری در بدن نوزادان می گردد؟

فلج اطفال، که به آن پلیومیلیت و فلج شیرخوشی نیز گفته می گردد ، یک بیماری عفونی است که در درجه اول بر سیستم گوارشی و سیستم عصبی بدن نوزادان تأثیر می گذارد. این بیماری به وسیله ویروسی به نام پولوویروس در بدن بچه ها ایجاد می گردد؛ ضروری است بدانید که پولوویروس به سرعت در بدن نوزادان رشد نموده و بر تمام عضلات آن ها تأثیر می گذارد.

فلج اطفال یک بیماری بسیار مسری است که در اغلب موارد، بچه ها زیر 5 سال را مورد حمله قرار می دهد. توانایی این بیماری برای ایجاد صدمات جبران ناپذیر و مادام العمر در بدن بچه ها، چیزی است که آن را به یکی از مهم ترین بیماری های دوران کودکی تبدیل نموده است.1

چگونه پولوویروس منتقل می گردد؟

پولوویروس به وسیله دهان یا تنفس می تواند وارد بدن فرزند شما گردد. شایع ترین راه های انتقال این بیماری به توضیح زیر می باشند:

1-استفاده از مواد غذایی و آب آلوده

مواد غذایی و آب آلوده به مدفوع فرد مبتلا به فلج اطفال می توانند ویروس این بیماری را توسعه دهد. این ویروس می تواند به وسیله روده وارد جریان خون نوزادان گردد؛ از آنجا نیز ویروس فلج اطفال می تواند به هر قسمت از بدن بیمار سفر کند.

2-بهداشت نامناسب

شستن دست ها پس از استفاده از توالت از انتقال ویروس فلج اطفال از فردی به فرد دیگر جلوگیری می نماید. با این حال، در نظر داشته باشید که پولوویروس می تواند چند هفته در مدفوع فرد بیمار زنده بماند.

بر این اساس، می توان ادعا کرد که عدم شستن دست ها بلافاصله پس از تماس با خاک های آلوده به مدفوع انسان یکی از شایع ترین روش هایی است که می تواند باعث انتقال بیماری فلج اطفال از بدن نوزادی به نوزاد دیگر گردد.

3-استنشاق قطرات عطسه یا سرفه فرد بیمار

اگر در هنگام عطسه یا سرفه در نزدیکی افراد آلوده به بیماری فلج اطفال ایستاده اید، شما نیز می توانید ویروس این بیماری را دریافت کنید؛ اگرچه این ارتباط کمتر از تماس با مدفوع فرد آلوده به ویروس فلج اطفال است. در این شرایط، ویروس بیماری زا به وسیله ریه ها وارد جریان خون نوزادان شده و در کل اندام های بدن حرکت می نماید.1

علائم بیماری فلج اطفال

95 تا 99 درصد افراد مبتلا به ویروس پولیومیلیت (عامل فلج اطفال) بدون علامت و علائم بیماری فلج اطفال هستند. این حالت، به عنوان فلج اطفال دوره کمون شناخته می گردد. حتی بدون علائم بیماری فلج اطفال، افراد مبتلا به ویروس هنوز می توانند ویروس را توسعه دهند و عفونت را در دیگران ایجاد نمایند.

فلج اطفال در مواردی که شدت آن بالا نیست، به بیماری فلج اطفال بدون فلجی معروف است. بروز نشانه ها و علائم بیماری فلج اطفال بدون ایجاد فلجی، بعد از دوره نهفتگی یا کمون (عموماً 7-14 روز) می تواند از یک تا 10 روز طول بکشد.

علائم بیماری فلج اطفال بدون ایجاد فلجی، می تواند با علائم بیماری آنفولانزا اشتباه گرفته گردد. علائم بیماری فلج اطفال بدون فلجی، در موارد با شدت بیماری پایین، عبارت اند از:

تب

گلو درد

سردرد

استفراغ

خستگی

مننژیت

علائم بیماری فلج اطفال شدید

حدود 1 درصد موارد بیماری فلج اطفال، ممکن است به فلج فرد مبتلا منجر گردد. بیماری فلج اطفال، منجر به ایجاد فلج در نخاع (فلج اطفال ستون فقرات)، ساقه مغز (فلج اطفال پیازی) و یا هر دو (فلج اطفال bulbospinal) می گردد.

علائم بیماری فلج اطفال شدید، شبیه به فلج اطفال بدون فلجی است؛ اما بعد از یک هفته علائم شدیدتر ظاهر خواهند شد. علائم بیماری فلج اطفال شدید، عبارت اند از:

از دست دادن رفلکس ها

اسپاسم شدید و درد عضلانی

اندام های سست و فلاپی، گاهی در یک طرف بدن

فلج ناگهانی و موقت

اندام های غیر قابل تغییر

بثورات، مچ پا و پاها.2

چگونگی پیشگیری از فلج اطفال

برترین راه برای جلوگیری از فلج اطفال، واکسینه شدن است. بچه ها باید با توجه به برنامه واکسیناسیون ارائه شده به وسیله مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) واکسن ها را دریافت نمایند.

برنامه واکسیناسیون فلج اطفال

2 ماهگی یک دوز

4 ماهگی یک دوز

6 تا 18 ماهگی یک دوز

4 تا 6 سالگی دوز تقویتی

در موارد نادر این واکسن ها می توانند واکنش های آلرژیک خفیف و شدید ایجاد نمایند واکنش هایی از قبیل:

مسائل تنفسی

تب بالا

سرگیجه

کهیر

تورم گلو

ضربان قلب سریع

بزرگسالان در ایران در معرض خطر ابتلا به بیماری فلج اطفال نیستند. بزرگترین خطر در سفر به منطقه ای است که فلج اطفال هنوز هم شایع است. اطمینان حاصل کنید که قبل از مسافرت واکسینه شوید.3

چگونه واکسن به جلوگیری از فلج اطفال در بین بچه ها یاری می نماید؟

واکسن فلج اطفال با وارد کردن اندازه کمی از ماده ضد ویروس غیر فعال به بدن نوزاد به ایمنی بدن یاری شایانی می نماید. سپس، بدن کودک آنتی بادی های خود را جهت مقابله با ویروس فلج اطفال می سازد که برای یک عمر در بدن باقی می مانند. به علت ایمنی فعال ناشی از واکسن فلج اطفال، از بروز عفونت در زندگی آینده نوزادان جلوگیری می گردد.

بر اساس آمار سازمان بهداشت دنیای (WHO)، واکسیناسیون از سال 1988 تعداد موارد فلج اطفال را در سراسر دنیا بیش از 99٪ کاهش داده است؛ به این ترتیب جان بیش از 16 میلیون نفر با استفاده از واکسن فلج اطفال نجات یافته است.

با این حال، حتی یک کودک واکسینه نشده نیز ممکن است باعث عود بیماری همه گیر فلج اطفال در یک منطقه گردد؛ حتی یک مورد ابتلا به این بیماری می تواند منجر به شیوع ویروس در سراسر دنیا در کمتر از ده سال آینده گردد.

بر اساس این توضیحات، کودک خود را در برابر فلج اطفال واکسینه کنید تا از حفظ امنیت او و بعلاوه جلوگیری از شیوع پولوویروس در سراسر دنیا مطمئن شوید.1

انواع واکسن های فلج اطفال کدام ها هستند؟

به یاد داشته باشید که دو نوع واکسن فلج اطفال وجود دارد که به توضیح زیر می باشند:

1-واکسن ضد ویروس فلج اطفال خوراکی (OPV)

این واکسن فلج اطفال به صورت خوراکی است که به علت سهولت در مصرف، در سراسر دنیا بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. این واکسن از پولوویروس مهار شده بیولوژیکی ساخته می گردد که 10000 برابر قدرت کمتری نسبت به ویروس زنده این بیماری دارد.

توانایی ضعیف پولوویروس موجود در این واکسن مانع از فرار آن از دستگاه گوارش نوزاد می گردد ، جایی که در نهایت به وسیله آنتی بادی ها از بین می رود.در نهایت، سیستم ایمنی بدن کودک آنتی بادی هایی را که ایمنی در برابر فلج اطفال مادام العمر را ارائه می دهند، حفظ می نماید.

2-واکسن ضد ویروس فلج اطفال غیبرطرفال (IPV)

این واکسن که Salk نیز نامیده می گردد، به نام دکتر Jonas Salk است که این واکسن را در سال 1955 تهیه کرد. IPV از ویروس های غیبرطرفال فلج اطفال ساخته شده است که باید در عضله (عضلانی) یا زیر پوست نوزاد تزریق گردد.

این نوع واکسن باید به وسیله کارشناسان متخصص بهداشت و درمان آموزش دیده، به وسیله یک سوزن استریل وارد بدن نوزادان شوند. جالب است بدانید که این نوع واکسن فلج اطفال در چندین کشور پیشرفته مورد استفاده قرار می گیرد؛ تنها نوع موجود از واکسن فلج اطفال در بعضی از کشورها مانند ایالات متحده است.1

چگونه پزشکان بیماری فلج اطفال را درمان می نمایند؟

پزشکان تنها در دوره بیماری می توانند علائم را درمان نمایند. اما از آنجایی که هیچ درمانی وجود ندارد، برترین راه برای درمان بیماری فلج اطفال این است که با واکسن از آن جلوگیری گردد.

رایج ترین درمان های حمایتی عبارتند از:

استراحت در رختخواب

داروهای مسکن

داروهای ضد اسپاسم برای شل کردن عضلات

آنتی بیوتیک ها برای عفونت های دستگاه ادراری

اسپری های قابل حمل برای یاری به مسائل تنفسی

درمان فیزیوتراپی یا استفاده از آتل برای یاری به راه رفتن

استفاده از پد حرارتی یا حوله گرم برای کاهش درد و اسپاسم عضلانی

درمان فیزیوتراپی برای درد در عضلات آسیب دیده

درمان فیزیوتراپی برای برطرف مسائل تنفسی و ریه

توانبخشی ریه برای افزایش ظرفیت ریه

در موارد پیشرفته ضعف پا، ممکن است احتیاج به جایگاه چرخدار یا دستگاه های دیگر داشته باشید.3

پینوشتها

1.www.mamanam.com

2.www.drdr.ir

3.www.rastineh.com

منبع: راسخون