خواص درمانی گل همواره بهار یا کالاندولا - کنفرانس هکا

احتمالا تا به حال گل های زیبای همواره بهار با رنگ نارنجی روشن را دیده اید. ولی آیا می دانستید که برخی از گونه های خاص گل همواره بهار یا کالاندولا، خواص درمانی زیادی برای سلامتی بدن دارند؟ خواص گل همواره بهار برای درمان بیماری های پوستی، درمان التهاب و بهبود اسپاسم عضلانی بسیار مفید است. در این مقاله شما را با خواص گل همواره بهار، نحوه مصرف و عوارض جانبی احتمالی آن آشنا کنیم.

یکی از گونه های خاص گل همواره بهار گیاهی است با نام علمی Calendula officinalis که معمولا به طور خلاصه کالاندولا نامیده می گردد. این گیاه هزارساله، برای تهیه انواع ضمادهای گیاهی، دمنوش ، رنگ دهنده و درمان های موضعی و مصارف دارویی گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد.

در حالی که نوع دیگری از گل همواره بهار با نام علمی tagets معمولا در باغ ها به منظور دور کردن حشرات، افزودن رنگ های مجذوب نماینده و ایجاد عطر خوشایند کاشته می گردد، کالاندولا یک گونه دیگر از گل همواره بهار است که به عنوان داروی ضدالتهاب، ضد اسپاسم و ضد قارچ مورد استفاده قرار می گیرد.

طبق گزارش منتشر شده در مجله Pharmacognosy Review، بیش از 200 فرمول دارویی و محصول تجاری مختلف، حاوی عصاره گل همواره بهار از نوع کالاندولاست. در ادامه این مقاله، کلمه گل همواره بهار را به جای نام اختصاصی این گونه از گیاه، استفاده می کنیم.

از خواص گل همواره بهار می توان به درمان مسائل مختلفی اشاره نمود؛ ازجمله انواع بثورات جلدی، آلرژی، اگزما، درماتیت، ورم و التهاب ناشی از گرفتگی عضلات، آسیب های عضلانی و رگ به رگ شدن، التهاب چشم و خارش ناشی از التهاب ملتحمه یا کنژنکتیویت، عفونت های قارچی شامل بیماری ای به نام پای ورزشکاران (athletes foot)، قارچ کاندیدا، عفونت گوش و درماتوفیتوز یا قارچ پوستی.

موارد استفاده و ترکیبات شیمیایی گل همواره بهارگل همواره بهار گل های کوچک و پر از گلبرگی هستند که به رنگ های نارنجی و زرد رشد می نماید. این گلبرگ ها را بعد از چیدن، خشک می نمایند و برای مصارف دارویی گوناگون به کار می برند. انواع مختلفی از گل همواره بهار در سراسر جهان رشد می نماید ولی نوع کالاندولا، خواص دارویی بسیار بیشتری نسبت به سایر انواع دارد. این گل، بومی کشور مصر و بخش هایی از مدیترانه است ولی امروزه در همه قاره ها رشد می نماید و معمولا در ماه های گرم تر سال، گل می دهد.

تحقیقات گیاه شناسان نشان می دهد که گل همواره بهار از نوع کالاندولا، حاوی عناصر فعال متعددی ازجمله انواع آنتی اکسیدان ها و روغن های فرار است. بوی قوی و رنگ روشن این گل به خاطر وجود همین عناصر است که باعث دفع برخی از انواع قارچ ها، حشرات و آفات می گردد. بعلاوه گردش خون را بهبود می بخشد و التهاب را کنترل می نماید.

به علت وجود آنتی اکسیدان ها، گل همواره بهار خواص دیگری هم دارد ازجمله:

درمان های پوستی خانگیضماد تهیه شده از گل همواره بهار را می توانید برای التیام بخشیدن به آفتاب سوختگی پوست ، زگیل، جای نیش حشرات و آکنه بهره ببرید. بعلاوه برای التیام زخم ها و خشکی پوست و تاول ها، نیز مفید است.

کاهش قرمزی چشم و التهاب ملتحمه

با توجه به نتایج حاصل از آزمایش های حیوانی، عصاره کالاندولا می تواند التهاب ملتحمه (کنژنکتیویت) و سایر مسائل التهابی مزمن چشم را درمان کند. ثابت شده است که این عصاره، خواص ضدباکتریایی، ضدویروسی، و ضدقارچی دارد و سیستم دفاعی بدن را تحریک می نماید. این ویژگی ها نه تنها التهاب چشم را کاهش می دهد بلکه با حفاظت از بافت های حساس چشم در مقابل تأثیرات مخرب اشعه UV، موجب حفاظت از قدرت بینایی می گردد. بعلاوه از آسیب های ناشی از اکسیدنماینده ها پیشگیری می نماید و فرایند زوال و پیری در چشم را به تأخیر می اندازد.

تقویت سیستم ایمنی بدناستفاده از قطره یا عصاره گل همواره بهار برای کنترل علائمی مثل سرفه، گلودرد و تب بسیار مؤثر است.1

بهبود دستگاه گوارشدمنوش گل همواره بهار برای تسکین علائم بیماری های روده التهابی یا کولیت بسیار مفید است. بعلاوه این گیاه برای درمان ورم معده، رفلاکس معده، زخم معده، کاهش معده درد و دردهای قاعدگی نیز بکار می رود؛ بنابراین، به افرادی که از اختلالات گوارشی رنج می برند توصیه می گردد که از دمنوش این گیاه به صورت روزانه استفاده نمایند.

مقابله با سرطاندمنوش گل همواره بهار سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی بوده و یکی از نوشیدنی های بسیار مفید محسوب می گردد. آنتی اکسیدان های موجود در این گیاه، تاثیر رادیکال های آزاد فراوری شده در بدن را خنثی نموده و از بروز بیماری های مزمن مانند سرطان و دیابت جلوگیری می نماید. علاوه بر این، بتاکاروتن موجود در گل همواره بهار، خطر ابتلا به التهابات استخوان و آرتریت روماتوئید را به طور چشمگیری کاهش می دهد.

پاکسازی کبدگل همواره بهار به پاکسازی موثر کبد از مواد زائد یاری می نماید. بعلاوه این گیاه صفرای فراوری شده در کبد را تقویت می نماید؛ بنابراین افراد می توانند به منظور تقویت عملکرد کبد از دمنوش گل همواره بهار استفاده نمایند.

درمان زخم و سوختگییکی از پرکاربردترین موارد استفاده از گل همواره بهار، استعمال آن روی پوست تحریک شده و آسیب دیده است. از این گیاه برای کاهش خارش، قرمزی التهاب، خشکی و ورم استفاده می گردد. نتایج تحقیقات نشان داده است که گل همواره بهار به رشد بافت های نو و سالم یاری نموده و گردش خون را در ناحیه آسیب دیده افزایش می دهد. علاوه بر این، گل همواره بهار فراوری کلاژن را تقویت می نماید؛ این کار باعث تقویت بافت پوست، آبرسانی به پوست های خشک و افزایش سرعت ترمیم پوست آسیب دیده و جای زخم جراحی می گردد.2

کاهش التهاب و آسیب های ناشی از رادیکال های آزادعصاره تهیه شده از گل همواره بهار، اندازه پروتئین واکنشی سی (C-reactive protein) و سیتوکین را در بدن کاهش می دهد و سلول ها را در مقابل آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد، حفاظت می نماید. رادیکال آزاد یکی از مهم ترین عوامل زوال سلولی و پیری است. کالاندولا نه تنها آسیب های اکسیدنماینده رادیکال های آزاد -که بر بافت های حساس بدن ازجمله چشم تأثیر می گذارند- را کنترل می نماید بلکه با عفونت های پوست، عفونت های دستگاه تناسلی و دستگاه گوارش نیز که ناشی از ویروس ها و باکتری هاست، مقابله می نماید.

علاوه بر این، تحقیقات نشان می دهد که گل همواره بهار می تواند از رشد باکتری در زخم ها جلوگیری کند و حتی می تواند علائم مرتبط با شیمی درمانی و انواع درمان های مرتبط با سرطان را کاهش دهد.

دارای خواص ضدعفونی نمایندهیکی از کاربردهای قطره های حاوی عصاره گل همواره بهار که بارها در تحقیقات مختلف مورد آنالیز قرار گرفته است، استعمال آن در مجرای گوش برای درمان عفونت های باکتریایی گوش است که باعث کاهش درد در گوش می گردد. ثابت شده است که استفاده از این قطره حتی گاهی بدون استفاده از هیچ گونه آنتی بیوتیکی می تواند ورم و التهاب گوش داخلی را در عرض دو روز بعد از استفاده کاهش دهد .

به علت داشتن خاصیت ضدقارچی، گل همواره بهار می تواند برای درمان واژینیت یا عفونت واژن و همین طور تیناکروریس (نوعی عفونت قارچی در کشاله ران) مورد استفاده قرار بگیرد. استعمال پماد یا کرم حاوی عصاره گل همواره بهار در ناحیه تناسلی و کشاله ران می تواند در عرض 4 هفته علائم این بیماری ها را کاهش دهد که شامل کاهش درد و خارش و سوزش و خشکی پوست است.

یاری به کاهش درد هموروئید یا بواسیربه علت تأثیر فوق العاده گل همواره بهار در بهبود ترمیم بافت ها و کاهش ورم، بسیاری از محققان به این نتیجه رسیده اند که استفاده موضعی از آن در نواحی تناسلی و مقعد می تواند به کاهش علائم هموروئید و شقاق معقد یاری کند. یک تحقیق روی نمونه های حیوانی برای آنالیز تأثیرات گل همواره بهار بر درمان زخم های همراه با خونریزی، نشان داد که استفاده از گل همواره بهار برای مدت 8 روز، موجب بهبود 90 درصدی زخم بود در حالی که عدم استفاده از آن فقط بهبود 51 درصدی را نشان می داد.

کاهش درد و اسپاسم های عضلانیویژگی های ضداسپاسمی در گل همواره بهار برای بهبود گرفتگی های عضلانی، گرفتگی عضلات پا، درد معده و دردهای قاعدگی و علائم سندروم پیش از قاعدگی بسیار مفید است. گل همواره بهار با بهبود جریان خون در نواحی دردناک و کاهش پاسخ های التهابی، موجب کاهش گرفتگی عضلانی می گردد. برای یاری به بهبود مسائل گوارش و بهبود عملکرد کبد می توانید از دمنوش گل همواره بهار بهره ببرید. استعمال پماد یا عصاره گل همواره بهار و ماساژ دادن با آن در نواحی دچار گرفتگی نیز می تواند بسیار مؤثر باشد.3

پی نوشت:

1.www.chetor.com

2.www.imna.ir

3.www.rasanews.ir

منبع: راسخون