خائن کشی؛ گسست روایت و گنگی روابط - کنفرانس هکا

گروه فرهنگ و هنر خبرنگاران- فاطمه قربانی رضوان؛ خائن کشی جدیدترین ساخته مسعود کیمیایی در ژانر اکشن جنایی سیاسی است. خائن کشی روایت گروهی از افراد است که در خلال ملی شدن صنعت نفت تصمیم می گیرند تا اقدامی در جهت حمایت از ملی شدن صنعت نفت انجام دهند و با یک برنامه ریزی دست به دزدی از بانک ملی را می زنند.

در فیلم شاهد از خودگذشتگی های بسیاری هستیم؛ از حمایت های مصدق تا دست هایی که به خاطر مردم و آرمان ها آلوده به خشونت و خون می گردد که به نظر می آید همین آرمان خواهی و از خودگذشتگی هدف اساسی داستان خائن کشی باشد.

خائن کشی یکی از پربازیگرترین و پرستاره ترین فیلم های این دوره از چهلمین جشنواره فیلم فجر است. مهران مدیری، امیر آقایی، پولاد کیمیایی، فرهاد آئیش، رضا یزدانی، پانته آ بهرام، سارا بهرامی، علی اوجی و نرگس محمدی از جمله بازیگران این فیلم هستند. بازیگرانی که کوشش کردند تا کاراکترهای تعریف نشده ای را ایفا نمایند. داستانی که در دل تاریخ اثری از آن نیست و شخصیت ها همه ساختگی هستند و همه چیز رنگ و بوی مسعود کیمیایی را می گیرد.

مشکل ترکیب بازیگران خائن کشی در بدن و جنس بیان گسستی قابل توجه در میان بازی ها ایجاد نموده است. بازی پولاد کیمیایی که در قالب یک گنگستر ظاهر می گردد، در کنار جنس بازی امیرآقایی دو قطبی عجیبی را ایجاد می نماید؛ صدای خش دار سام درخشانی که گاهی از شخصیت او بیرون می زندریال نمایش فردی ساختگی را می داد؛ و دیگر کاراکترهایی که در کنار شخصیت تعریف نشده خود داستانی که کلاف دلیل و معلول آن گاهی به هم می پیچید و سردرگم نماینده می شد، از خائن کشی داستانی کم جان در بازی ها ساخته بود که همین مسئله فهم قصه و درک شخصیت ها را در روایت گسسته دشوارتر می کرد.

گسست روایت از خائن کشی داستانی گنگ ساخته است؛ شخصیت ها گاهی برای فهم آنچه رخ می دهد دست به دیالوگ های شرحی می شوند و پرگویانه برای مخاطبی که مدام دچار سوال و گیجی در روابط شده شرحاتی را بیان می نمایند که اصلا در فهم فرایند داستان یاری نماینده نیست و همین شرح ها از گنگی روابط و شخصیت ها و رخدادها چیزی کم نمی نماید. در واقع، خائن کشی تشکیل شده از موتیف هایی است که در انتقال روایت، ایجاد ارتباط احساسی و شناساندن شخصیت ها به مخاطب ناتوان مانده است. البته می توان دلیل این گسست را در این دانست که خائن کشی نسخه کوتاه شده یک فیلم 230 دقیقه ای است که در نسخه جشنواره ای آن تنها 120 دقیقه آن استفاده شده است.

اما فیلم نقاط مثبت هم دارد که مدیون رنگ و لعاب طراحی صحنه، طراحی لباس و قاب بندی ها است. طراحی دکور دقیق که مخاطب را بی کم و کاست به سال های سی می برد و کشش داستان و تحمل کردن گسست روایت را تاحد قابل توجهی جبران می نماید. قاب بندی هایی که با ایجاد زیبایی بصری حس نوستالژی را در مخاطب زنده می نماید. تصویر کشیدن خانه جمعی، خانه دکتر مصدق و کوچه های تهران قدیم و بانک ملی همه یک طراحی صحنه دقیق و حساب شده را به نمایش گذاشتند.

خائن کشی نمایشی از صحنه ها و سکانس هایی بی ربط و ناگهانی و پی در پی است. جایی که همه چیز رنگ و بویی از مسعود کیمیایی دارد اما با تمام زیبایی های بصری در رنگ، نور و توانایی کارگردانی شگفت انگیز کیمیایی در خلق پلان هایی که برای سینما ساخته شده است، نتوانسته روایتی منسجم و یک دست را ارائه دهد.