تاکسی های جهان؛ از سه چرخه تا سوناتا - کنفرانس هکا

آیسان زرفام| تاکسی ها فقط جابه جا نماینده آدم ها نیستند، تاکسی ها حامل خاطرات و تاریخ یک شهر و راوی قصه های شهروندان و توریست هایش هستند. تاکسی ها به غیر از اینکه یکی از اصلی ترین عناصر ظاهری فضا های عمومی شهر ها به حساب می آیند، بخشی از روح جاری شهر را هم تشکیل می دهند.

از کالسکه های قرن های گذشته تا تاکسی های اینترنتی این روز ها و تاکسی های هوایی که انتظار می رود در دهه های آینده به ناوگان حمل ونقل عمومی وارد شوند، هرکدام طراحی ها و شکل ظاهری خاص و متحدی در هر شهر داشته اند یا خواهند داشت. برخی از این تاکسی ها به نماد هایی شناخته شده در میان تمام مردم جهان تبدیل شده اند و برخی از آن ها خود یک جاذبه گردشگری هستند.

نیویورک

نماد کلانشهر نیویورک تاکسی های نارنجی اش هستند. این تاکسی های قدیمی که در سراسر نیویورک در حال ترددند نه تنها برای نیویورکی ها بلکه برای بیشتر مردم جهان حتی آن هایی که هرگز به نیویورک نرفته اندآشنا و تداعی نماینده خاطره ای هستند، چگونه؟ به خاطر محصولاتی که این تاکسی ها در آن ها شرکت داشته اند.

یکی از معروف ترین این محصولات فیلم راننده تاکسی، یکی از مهم ترین فیلم های تاریخ سینما است. داستان این فیلم در خصوص یک راننده تاکسی است که در جنگ ویتنام سرباز بوده او حالا از جنگ برگشته و در حال فروپاشی روانی است. این راننده از فروپاشی اخلاقی جامعه در رنج است و می خواهد دوباره برای کشورش، اینبار در برابر فساد بجنگد. همانطور که در این فیلم از نماد تاکسی نارنجی استفاده شد، تاکسی های نیویورکی، برای جامعه امریکا که در زمان افسردگی و رکود بعد از جنگ ویتنام با تعداد زیادی داوطلب بخصوص سربازان سابق جنگ برای ورود به ناوگان تاکسیرانی روبه رو بود، معنای خاصی دارد.

اکنون در نیویورک شرکت های مختلف و مدل های ماشین های مختلفی به عنوان تاکسی کار می نمایند، حتی در این شهر تاکسی های سبز رنگ هم وجود دارد. اما غالب تاکسی های نیویورک تویوتا های هیبریدی نارنجی رنگ با نوشته های مشکی روی بدنه در 4 مدل سی ینا، کمری، راو 4 و آوالون هستند. هزینه تاکسی در نیویورک در روز، برای ورودی 2.50 دلار و برای هر کیلومتر 1.56 دلار است.

دوبی

دوبی شهر پیاده روی نیست و اگرچه مترو هم دارد، اما گردشگران و شهروندان طبقه متوسط بیشتر تمایل به استفاده از تاکسی در این شهر دارند. تمام تاکسی های دوبی کرم رنگ هستند و بسته به اینکه متعلق به چه شرکت یا چه مسیری هستند رنگ سقف آن ها متفاوت است، اما بیشتر تاکسی های معمولی سطح شهر در دوبی سقف قرمز رنگ دارند. بیشتر تاکسی ها در دوبی، تویوتا کمری و سوناتا هیبریدی هستند. قیمت تاکسی در دوبی در روز به طور متوسط 12 درهم برای ورودی و 1.8 درهم برای هر کیلومتر است.

لندن

تاکسی های سیاه یا همان بلک کب ها در کنار اتوبوس های 2 طبقه و کیوسک ها و باجه های پستی قرمز تلفن از نماد ها و زیبایی های لندن هستند. تصویر شرلوک هولمز افسانه ای و البته معاصر که در حال پیاده شدن از تاکسی مشکی و رفتن به خانه عجیبش در لندن برای حل یک معمای پیچیده است، در صد ها فیلم، سریال و... به تنهایی کافی است که هر بیننده ای را ترغیب کند تا بخواهد حداقل یکبار سوار این ماشین های جادویی سیاه وبراق گردد.

جالب است بدانید که این روز ها تاکسی های سیاه لندن در واقع چینی هستند. شرکت جیلی این تاکسی های منحصر به فرد را با نام TX5 از روی مدل اورژینال تاکسی های مشکی لندن که FX4 نام داشت و از سال 1958 فراوری می شدند، طراحی می نماید. این تاکسی ها کاملاً سیاه هستند و چراغ های گردی دارند.

در بالای شیشه جلو آن ها هم یک چراغ نارنجی واقع شده است که روی آن کلمه تاکسی به انگلیسی نوشته شده و مانند اغلب تاکسی های جهان اگر روشن باشد، به معنای آن است که مسافران می توانند آن ها را در اختیار بگیرند. تاکسی های جدید، هیبریدی هستند و طراحی داخلی آن ها به گونه ای است که جایگاه چرخدار و کالسکه بچه هم در آن جای می گیرد.

کرایه تاکسی در لندن در روز های غیر تعطیل هفته برای مسافت 1 مایل در زمان 6 تا 13 دقیقه، چیزی حدود 6.20 تا 9.40 پوند است.

تهران

پیکان نارنجی های تهران را هیچ شهروند تهرانی از یاد نمی برد. تاکسی هایی که تا سال ها روی جایگاه جلو کنار راننده اش حتماً باید 2 نفر سوار می شدند تا راننده حرکت کند. البته این پیکان های نارنجی اولین تاکسی های تهران نبودند و پیش از آن ها و بعد از درشکه ماشین هایی همانند فیات به عنوان تاکسی در سطح شهر مسافران را جابه جا می کردند.

پیکان های نارنجی با سقف سفید و آینه بغل هایی با قاب فلزی، در اواخر دهه 40 در سطح شهر تهران آغاز به تردد کردند و در اوایل دهه 90 فعالیت آن ها در سطح پایتخت ممنوع اعلام شد، البته قبل از این ممنوعیت حدود یک دهه بود که سمند هایی با نارنجی کمرنگ تر و سبز که معمولاً هردو یک نوار چارخانه مشکی و یک خط مشکی ساده در دو طرف بدنه داشتند، جای آن ها را گرفته بودند. البته ماشین های دیگری مانند پژو و پراید هم در سطح شهر تهران به عنوان تاکسی دیده می شوند. پیکان های تاکسی یک مدل جدیدتر هم داشتند.

یک استثنا؛ ریکشا!

ریکشا ها تاکسی رسمی هیچ کشوری نیستند، اما به دلیل اینکه یکی از پر طرفدارترین وسایل حمل ونقل عمومی در شرق آسیا که پرجمعیت ترین کشور های جهان را در خود جای داده به حساب می آیند، نمی توان آن ها را در این فهرست نادیده گرفت.

ریکشا دو چرخه یا سه چرخه ای است که مسافران را حمل می نماید. این وسیله نقلیه حداقل از قرن 19 شناخته شده است. ریکشا ابتدا در ژاپن به وجود آمد، اما بعد ها در سنگاپور، هند، هنگ کنگ و حتی استرالیا، کشور های آفریقایی و حتی اروپا مورد استفاده نهاده شد.

منبع: روزنامه ایران