یاری اشعه ایکس به اندازه گیری چرخش سیاه چاله ها

به گزارش کنفرانس هکا، پرتوهای ایکس به اخترشناسان در اندازه گیری میزان چرخش سیاه چاله ها یاری می نمایند.

به گزارش خبرنگاران و به نقل از انگجت، اندازه گیری چرخش یک سیاه چاله به خصوص در شرایطی که رصد آنها سخت است، کاری بسیار چالش برانگیز است، اما اخترشناسان به یاری پرتوهای ایکس پیروز به انجام این کار سخت شده اند.

آنها چرخش پنج ابرسیاه چاله (سیاه چاله غول آسا) را به وسیله ترکیب داده های رصدخانه اشعه ایکس چاندرا و لنزهای گرانشی یا استفاده از گرانش اجرام آسمانی برای بزرگ نمایی اجرام بسیار دور اندازه گیری کردند.

این تیم از یک کهکشان بینابینی برای دریافت تصاویر واضح از اختروش های متشکل از سیاه چاله ها استفاده کرد، در حالیکه تلسکوپ چاندرا امکان جدا کردن یک تصویر به اندازه کافی واضح را از چندین عکس دارای اثر همگرایی (لنزینگ) فراهم کرد.

سپس میکرولنزینگ(microlensing) که منظور از آن در این مورد، بزرگ نمایی با استفاده از ستاره های مستقل کهکشان است، یاری کرد که چرخش سیاه چاله ها را اندازه گیری نمایند.

هر چه منطقه منتشر نماینده پرتوهای ایکس کوچک تر باشد، بیشتر محتمل است که سیاه چاله به سرعت در حال چرخش باشد.

در برخی موارد نیز سیاه چاله ها با سرعت بسیار بالایی می چرخند. سیاه چاله در یک اختروش موسوم به صلیب اینشتین(Einstein Cross) با سرعتی برابر 70 درصد سرعت نور در حال چرخش است. در حالی که سرعت چرخش دیگر سیاه چاله ها تقریباً نصف این میزان است.

احتمالاً مشاهدات بسیاری از این دست را نخواهیم دید، چرا که طبیعت همگرایی گرانشی به یک هماهنگی و تنظیم ایده آل احتیاج دارد و مشاهدات ویژه این مطالعه از اختروش های فوق العاده دور در فاصله تا 10.9 میلیارد سال نوری از ما اجرا شده است.

این مشاهدات می تواند بینش قابل توجهی را در خصوص اجرامی که طبیعت بسیار سریعی دارند، فراهم کند.

اختروش یا کوِیزار یا کوازار(Quasar) یک هسته فعال به شدت نورانی و دوردست وابسته به یک کهکشان جوان است. آنها در رده یک کلاس از اشیا به نام هسته کهکشانی فعال قرار دارند. اختروش ها پیشتر به عنوان منابع انرژی الکترومغناطیسی شامل امواج رادیویی و نور مرئی با انتقال به سرخ زیاد شناخته می شدند که به ستاره ها شبیه بودند. با وجود بحث های مختلف بر سر موجودیت این شئ آسمانی همگی دانشمندان به یک توافق علمی رسیدند که یک اختروش، هاله متراکم شده ای از ماده است که ابرسیاه چاله یک کهکشان جوان را احاطه نموده است.

اختروش ها دارای کاربردهای زیادی هستند، مثلاً در مشخص سرعت چرخش زمین و تهییج های آن کاربرد دارند. در مباحث ژئودزی از این امکان جهت اندازه گیری فواصل بسیار بلند با دقت میلی متری و مشخص تهییج مدار چرخش زمین استفاده می نمایند.

صلیب اینشتین (Einstein Cross) یا Q2237+030 یا QSO 2237+0305 یک اختروش متأثر از همگرایی گرانشی است که مستقیماً پشت ZW 2237+030 که به نام عدسی هاچرا شناخته می گردد، قرار می گیرد. به دلیل همگرایی گرانشی قوی، چهار تصویر از یک اختروش دور در اطراف یک کهکشان زمینه دیده می شوند.

بنا بر تفسیرهای کنونی از انتقال به سرخ این اختروش، فاصله آن از زمین در حدود 8 میلیارد سال نوری است، در حالی که کهکشان عدسی (همگرا نماینده) در فاصله 400 میلیون سال نوری قرار گرفته است.