چگونه عملکرد پردازنده کامپیوتر (CPU) را بهتر کنیم؟ - کنفرانس هکا

با این حال، قبل از اینکه در پی خرید یک پردازنده تازه باشید، می توانید با چند روش عمر CPU فعلی خود را افزایش دهید. بیشتر این روش ها در صورتی که به تازگی یک CPU تازه خریده اید که عملکرد مورد انتظار شما را ارائه نمی دهد نیز کارآمد خواهند بود. در این راهنمای متمرکز بر عملکرد، بر روی بهینه سازی نرم افزاری، مسائل مربوط به گرما و محدودیت های سخت افزاری تمرکز خواهیم کرد.

بروز گلوگاه

هنگام اسمبل (مونتاژ) یک کامپیوتر تازه، هماهنگ کردن درست CPU و GPU اهمیت زیادی دارد. انتخاب نامناسب این دو قطعه می تواند باعث افت کارایی کلی سیستم شده و مانع عملکرد بهینه هرکدام از آن ها گردد. اگر کارایی CPU شما با میزان انتظار همخوانی ندارد، این احتمال وجود دارد که کارت گرافیک کند بوده و باعث گلوگاه (Bottleneck) پردازنده کامپیوتر گردد.

به عبارت ساده، قرار دادن یک کارت گرافیک ضعیف کنار یک CPU قدرتمند انتخاب مناسبی نیست. در برنامه های کاربردی با احتیاج گرافیکی بالا (مانند بازی های ویدیویی)، CPU ممکن است وظایف خود را به سرعت تمام کند اما مجبور باشد منتظر کارت گرافیک بماند. این می تواند منجر به پرش تصویر، افت فریم و پاسخگویی ضعیف گردد. البته، یک کارت گرافیک ضعیف تنها عامل محدودنماینده عملکرد CPU نیست. بعلاوه این احتمال وجود دارد که حافظه رم (RAM) سیستم شما کافی نباشد. در چنین شرایطی، CPU مجبور می گردد زمان و منابع بیشتری را صرف بازیابی اطلاعات از حافظه ذخیره سازی کند.

رم دو کاناله

تقریباً تمام پردازنده ها و مادربردهای مدرن از حافظه دوکاناله پشتیبانی می نمایند، که به معنی استفاده همزمان از دو رم به جای یک رم است. برای مثال، اگر کامپیوتر شما دارای دو رم 8 گیگابایتی باشد، پردازنده شما می تواند به طور همزمان به اطلاعات جاری در هر دو ماژول یا کانال حافظه دسترسی پیدا کند. در صورتی که تنها یک ماژول 8 گیگابایتی داشته باشید، پهنای باند در دسترس شما تقریباً نصف می گردد. بنابراین، خرید یک کیت حافظه دوکاناله، راهی مناسب برای بهبود عملکرد کلی سیستم شماست.

علاوه بر این، در صورتی که از ماژول های حافظه غیرهمسان مانند یک رم 16 گیگابایتی و یک رم 8 گیگابایتی بهره ببرید، تنها 8 گیگابایت از رم 16 گیگابایتی به صورت دوکاناله همراه با رم 8 گیگابایتی دیگر کار خواهد نمود. این روش همچنان عملکردی کمی بهتر از پیکربندی 8+8 گیگابایت به شما ارائه می دهد، اما پیکربندی 16+16 گیگابایت به شکل قابل توجهی عملکرد را بهبود خواهد بخشید.

آنالیز دمای پردازنده کامپیوتر

اگر با لگ زدن، کندی اجرا، هنگ کردن و یا حتی خاموش شدن ناگهانی سیستم روبرو هستید، محتمل است پردازنده (CPU) شما بیش از حد داغ شده باشد. به عنوان یک اقدام امنیتی، بسیاری از CPUها زمانی که دما به میزان مشخصی برسد، به طور اتوماتیک عملکرد خود را کاهش می دهند (throttling). این موضوع می تواند علت پایین آمدن نرخ فریم (frame rate) در بازی ها یا کند شدن زمان رندر گرفتن در نرم افزارهایی مانند ادوبی پریمیر باشد.

برای آنالیز دمای CPU روش های مختلفی وجود دارد. اگر بعد از آنالیز متوجه شدید که پردازنده شما داغ می نماید، احتمالا زمان آن رسیده است تا خمیر سیلیکون (thermal paste) را تعویض کنید. تعویض خمیر سیلیکون روی CPU کار نسبتا ساده ای است. کامپیوتر خود را خاموش کنید، پنل جانبی را باز کنید و خنک نماینده CPU را با باز کردن پیچ ها جدا نمایید. سپس خمیر سیلیکون قدیمی را از روی CPU و خنک نماینده به طور کامل تمیز کنید. در مرحله بعد، خمیر سیلیکون تازه را روی سطح CPU قرار دهید. بعلاوه در همین حین، تمیز کردن خنک نماینده CPU و پاک کردن گرد و غبار داخل کیس کامپیوتر نیز توصیه می گردد.

پس از اعمال خمیر سیلیکون تازه، چند بنچمارک CPU اجرا کنید تا ببینید آیا دما نسبت به قبل بهتر شده است یا خیر. اگر پردازنده شما همچنان داغ می نماید، ممکن است احتیاج به خرید یک خنک نماینده CPU تازه داشته باشید.

تنظیمات مصرف انرژی ویندوز

ویندوز تنظیمات مختلفی برای مصرف انرژی ارائه می دهد که به شما یاری می نماید تا تعادل بین عملکرد کلی، راندمان و عمر باتری را برقرار کنید. به طور پیش فرض، بیشتر سیستم های ویندوز از حالت Balanced برای مصرف انرژی استفاده می نمایند. این برنامه در شرایطی که به حدبیشتر عملکرد احتیاج نیست، سرعت کلاک را برای صرفه جویی در عمر باتری یا کاهش گرما محدود می نماید. با جابجایی به حالت HighPerformance می توانید به طور بالقوه عملکرد بهتری را تجربه کنید.

در منوی استارت، ابتدا عبارت Choose a power plan را در بخش جستجو بنویسید و سپس روی نتیجه به نمایش درآمده کلیک کنید.

در پنجره Power Options، یکی از گزینه های High Performance را انتخاب کنید. اگر از پردازنده رایزن AMD استفاده می کنید، ممکن است با گزینه AMD Ryzen High Performance روبرو شوید.

اگر نمی توانید گزینه High Performance را ببینید، کافی است روی Show additional plans کلیک کنید تا با این گزینه ها روبرو شوید.

در نهایت پنجره را ببندید. انتخاب گزینه های High Performance، به سیستم این پیغام را می رساند که عملکرد را در اولویت قرار دهد. در نتیجه در ازای مصرف انرژی بیشتر و شاید ایجاد گرمای بیشتر، عملکرد بهتری در اختیار شما قرار می گیرد.

غیرفعال کردن برنامه های استارت آپ

اگر به مرور زمان متوجه کندی عملکرد کامپیوتر خود شده اید، علت احتمالی آن نصب برنامه های بیشتر است. خوشبختانه، برای بهبود عملکرد احتیاجی به حذف برنامه ها ندارید، زیرا بستن آن ها معمولا باعث بهبود سرعت سیستم می گردد. هر زمان که مشغول بازی یا استفاده از یک برنامه پرمصرف پردازنده هستید، سایر برنامه های در حال انجام در پس زمینه را به وسیله بخش اعلان ها (System Tray) ببندید.

یک راه چاره مؤثر برای جلوگیری از اجرای غیرضروری برنامه ها در پس زمینه، غیرفعال کردن راه اندازی اتوماتیک آن ها هنگام روشن کردن رایانه است. بسیاری از برنامه ها به طور پیش فرض با روشن شدن رایانه شما اجرا می شوند و ممکن است تا زمانی که بخش اعلان ها را آنالیز نکنید یا به سراغ تسک منیجر (Task Manager) نروید، از اجرای آن ها در پس زمینه مطلع نشوید.

برای این کار، ابتدا کلیدهای Ctrl + Shift + Esc را فشار دهید تا تسک منیجر باز گردد.

سپس روی Startupapps در پنل سمت چپ کلیک کنید.

در این بخش، می توانید لیستی از برنامه ها را ببینید که با روشن شدن کامپیوتر، فعال می شوند. هرکدام از این موارد که احتیاجی به آن ها ندارید را غیرفعال کنید. برای این کار کافی است آن ها را انتخاب و سپس روی گزینه Disable کلیک کنید.

گاهی اوقات همین کار ساده، می تواند سرعت سیستم را به طور محسوسی افزایش دهد و پردازنده کامپیوتر منابع خود را برای کارهای مهم تری استفاده کند.

اورکلاک کردن

فرض کنیم سیستم خنک نماینده شما عملکرد ایده آلی دارد، هیچ برنامه اضافی در حال انجام بر روی عملکرد سیستم تأثیر نمی گذارد و قطعات سخت افزاری شما کاملاً با هم سازگار هستند. اگر با این حال می خواهید تا خروجی بیشتری از سیستم خود بگیرید، اورکلاک کردن CPU را در نظر بگیرید. اورکلاک کردن CPU در اصل به معنای افزایش کارایی آن فراتر از تنظیمات کارخانه است. این کار معمولا با افزایش ضریب CPU برای بهبود سرعت کلاک انجام می گردد و در عین حال، گاهی اوقات برای پایداری بهتر، ولتاژ را نیز افزایش می دهند.

بسیاری از افراد اورکلاک کردن را خطرناک می دانند، اما با استفاده از ابزارهای ساده و رایگان که در دسترس هستند، این کار را می توان به روشی ایمن انجام داد. فقط به خاطر داشته باشید که برای یک اورکلاک پایدار و مؤثر، به خنک نماینده مناسب، مادربردی با رگلاتورهای ولتاژ باکیفیت (VRM) و کمی دانش فنی احتیاج دارید.

سخن پایانی

با وجود اینکه تمام نکات و راه چاره های ارائه شده در این راهنمای بسیار مفید هستند، به خاطر داشته باشید که توجه به جزئیات نیز به همان میزان اهمیت دارد. تمیز کردن کامپیوتر به طور منظم، به روزرسانی مداوم نرم افزارها و آنالیز دمای سیستم هر از گاهی می تواند عمر کامپیوتر شما را افزایش داده و عملکرد آن و پردازنده کامپیوتر را در حد مطلوب نگه دارد.

منبع: XDA