نگاهی به تنوع بالای حیات وحش در استان اصفهان ، مشاهده نماد پرندگان ایران در تالاب گاوخونی - کنفرانس هکا

به گزارش خبرنگاران به نقل از خبرگزاری فارس از اصفهان، استان اصفهان یکی از استان های شاخص و ویژه در محیط زیست کشور است که از تنوع زیست محیطی خاصی در مناطق متعدد برخوردار است. تنوع زیستی علاوه بر آن که نیازهای ضروری و اولیه انسان ها را نظیر خوراک، پوشاک و مسکن فراهم می آورد، سلامت و شادابی روح و جسم، رونق اقتصادی و پیشرفت روزافزون و همه جانبه ما را نیز تضمین می کند.

از طریق اکسیژنی که درختان تولید می کنند یا آب ها که به طور طبیعی تصفیه می شوند، ادامه حیات ممکن می شود. از طریق داروهایی که تولید شده، با آن ها بیماری ها رفع می شوند. به دلیل جلوگیری از بروز سیل توسط پوشش گیاهی، امنیت خانه و زندگی ما تضمین می شود. با حاصلخیزی خاک و گرده افشانی، محصولات کشاورزی افزایش می یابد؛ با حفظ و ترکیب ژن های افراد، تداوم نسل انسان و گونه های مختلف جانوری و گیاهی ممکن می شود. تنوع زیستی فرصتی کم نظیر برای توسعه صنعت اکوتوریسم و گردشگری است و حفاظت از حیات وحش و گونه های زیستی اشتغالزا است و موجب اقتصاد پایدار می شود.

استان اصفهان دارای چهار پارک ملی و پناهگاه حیات وحش است که به استناد تعاریف مندرج در متن قوانین مربوطه، این مناطق یک زیست بوم طبیعی فعال است و پشتوانه حفاظت از ذخایر طبیعی کشور محسوب می شود و هرگونه برداشت و شکار در آن ها ممنوع است؛ در استان اصفهان نیز به فراخور تنوع و تراکم پوشش گیاهی، گونه های جانوری مختلفی زندگی می کنند.

اصفهان تنوع بالایی از حیات وحش جانوری و ذخایر ژنتیکی را دارد

حسین اکبری معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در گفت وگو با خبرنگار فارس با اشاره به حیات وحش جانوری استان اصفهان گفت: تا به امروز 492 گونه مهره دار، شامل 64 گونه پستاندار، 298 گونه پرنده، 42 گونه خزنده و 8 گونه دو زیست و 41 گونه ماهی در اصفهان شناسایی شده است.

اکبری با بیان این که استان اصفهان زیستگاه های متنوعی که دارد، افزود: اصفهان تنوعی از زیستگاه های کوهستانی زاگرسی، جنگلی، تاق زارهای کویر، ماسه زارها و اکوسیستم های آبی است و تنوع بالایی از حیات وحش جانوری و ذخایر ژنتیکی را دارا است به طوری که از خانوده گربه سانان که در کشور 8 گونه گربه سان وجود دارد هر 8 گونه در اصفهان شناسایی و ثبت شده و از خانواده سگ سانان نیز تا به امروز 6 گونه سگ سان ثبت شده است.

وی گفت: گربه سانانان اصفهان شامل پلنگ، یوزپلنگ، کاراکال، گربه شنی، گربه وحشی، گربه جنگلی، گربه پالاس و سیاه گوش است و از خانواده سگ سانان می توان به گرگ، شغال، روباه معمولی، روباه قرمز، روباه شنی و شاه روباه و از خانواده کفتارها تنها گونه کفتار در ایران را استان اصفهان مشاهده کرد.

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با اشاره به وجود 42 گونه خزنده در استان اصفهان مطرح نمود: گونه های شاخص خزندگان شامل بزمجه بیابانی، افعی شاخدار، گرز مار، مار جعفری، مار پلنگی، شتر مار و لاکپشت است.

اکبری با اشاره به شناسایی 296 گونه پرنده در زیستگاه های استان اصفهان مطرح نمود: از پرندگان شاخص می توان به عقاب طلایی، بالابان و سارگپه، عقاب صحرایی و عقاب مارخور اشاره کرد و گونه دیگر که در اصفهان شاخص و بین المللی است هوبره که جمعیت مهاجر، زادآور و مقیم دارد.

مشاهده نماد پرندگان ایران در تالاب گاوخونی

وی ادامه داد: زاغ بور که تنها پرنده انحصاری و نماد پرندگان ایران است و مشاهده زاغ بور به عنوان تنها پرنده منحصر به فرد ایران در جهان بر اهمیت تنوع زیستی تالاب بین المللی گاوخونی به عنوان یک اکوسیستم آبی می افزاید و در شمال شرق و استان اصفهان در حوزه بیابای و کویر استان شرایط و جمعیت خوبی دارد.

اکبری با بیان این که گونه های جانوری کمیاب و نادر در اصفهان شامل پلنگ، یوزپلنگ، گربه شنی، شاه روباه، جبیر از خانواده آهوها و دوپای فیروزه است، گفت: گونه گربه پالاس و سیاه گوش، شاه روباه و جبیر از گونه های کمیاب استان اصفهان و در خطر انقراض محسوب می شوند.

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با بیان این که استان اصفهان بالغ بر 2 میلیون 200 هزار هکتار مناطق چهارگانه تحت مدیریت و مناطق شکار ممنوع دارد، شرح داد: از این رقم یک میلیون 700 هزار هکتار مناطق چهارگانه شامل پارک های ملی، پناهگاه های حیات وحش، مناطق حفاظت شده و اثر طبیعی ملی است و مابقی مناطق شکار ممنوع است.

وجود 11 منطقه حفاظت شده و 8 منطقه شکارممنوع در اصفهان

وی با اشاره به وجود 11 منطقه حفاظت شده و 8 منطقه شکارممنوع در استان اصفهان افزود: رودخانه زاینده رود به عنوان یک اکوسیستم شاخص آبی و تالاب بین المللی گاوخونی نیز جزو تنوع زیست محیطی استان اصفهان می شوند.

اکبری با اشاره به گونه های نادر و کمیاب جانوری مختص استان اصفهان گفت: گونه های جانوری دوپای فیروز گفته می شود مخصوص استان اصفهان است اما نیاز به بررسی بیشتری دارد.

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با اشاره به این که احیای زیستگاه ها در دستورکار است، اعلام کرد: محیط زیست استان اصفهان و محیط بانان به صورت شبانه روزی به حفظ و حراست زیستگاه ها می پردازند و با تأمین منابع آبی به صورت پایدار از شکار و صید غیرمجاز و تخریب محیط زیست و اقدامات غیرمجاز در سطح مناطق مدیریت و شکارممنوع جلوگیری می کنند.

پارک ملی کلاه قاضی، زیستگاهی بکر در اصفهان

مهدی فتحیکارشناس اداره کل محیط زیست استان اصفهان در گفت وگو با خبرنگار فارس با اشاره به منطقه حفاظت شده کلاه قاضی در استان اصفهان گفت: اصفهان دارای مناطق حفاظت شده و شکار ممنوع بسیار با تنوع پوشش گیاهی و جانوری بی بدیلی است، از جمله این مناطق پارک ملی کلاه قاضی و پناهگاه حیات وحش و پارک ملی قمیشلو است.

وی با اشاره به این که به دلیل وجود اکوسیستم خوب و زیستگاه های قابل توجه در سال 1346 شورای عالی شکاربانی و نظارت بر صید در مصوبه ای ارتفاعات کلاه قاضی را به نام منطقه حفاظت شده کلاه قاضی قرق گفت، گفت: در سال 1374 با مصوبه شورای عالی محیط زیست به عنوان پارک ملی معرفی گشت.کارشناس اداره کل محیط زیست استان اصفهان با بیان این که تا به امروز 17 گونه پستاندار، 44 گونه پرنده، 11 گونه خزنده و یک گونه دوزیست در پارک ملی کلاه قاضی شناسایی و ثبت شده است، افزود: پارک ملی کلاه قاضی اصفهان به دلیل شرایط خاص از دیرباز زیستگاه وحوش بوده و دارای قدمت تاریخی زیادی است.

فتحی با اشاره به چشم اندازهای زیبای نواحی کوهستانی و تپه ماهوری، وجود انواع گیاهان و گونه های متعدد حیات وحش جانوری پارک ملی کلاه قاضی گفت: گونه جانوری شاخص پارک ملی کلاه قاضی کل و بز است و آهو نیز به دلیل وجود دشت های وسیع از جمله دشت میانکوه، لاگور، لادقو و برآفتاب از جمعیت مناسبی برخوردار است؛ کل و بز به دلیل زیستگاه صخره ای پارک گونه جانوری شاخص محسوب می شوند.

شناسایی 4 رده از مهره داران در پارک ملی کلاه قاضی

کارشناس اداره کل محیط زیست استان اصفهان با بیان این که4 رده از مهره داران در این پارک شناسایی شده است، مطرح نمود: تا به امروز 17 گونه پستاندار متعلق به 16 جنس از 8 خانواده و 4 راسته شامل کل و بز، قوچ و میش اصفهانی، آهو، پلنگ، گربه وحشی، کاراکال، گرگ، کفتار، روباه معمولی، کفتار، شغال، خرگوش، تشی، دوپای کوچک، جربیل بزرگ، جرد ایرانی، همستر خاکستری، همستر دم دراز و انواع موش در پارک ملی کلاه قاضی شناسایی شده است.

وی با بیان این که تا به امروز 46 گونه پرنده متعلق به 31 جنس و 22 خانواده در پارک ملی کلاه قاضی شناسایی شده است، گفت: برخی از آن ها بومی و برخی مهاجر بهاره و تابستانه یا مهاجر زمستانه و تعدادی نیز عبوری هستند و به صورت اتفاقی مشاهده شده اند؛ عقاب طلایی، شاهین، کرکس، دلیجه، کبک، تیهو، هوبره، چکاوک بیابانی، سهره صورتی، کبوتر چاهی و باقرقره از جمله این پرندگان است.

فتحی با اشاره به این که در پارک ملی کلاه قاضی تا به امروز 11 گونه خزنده متعلق به 11 جنس و 7 خانواده شناسایی شده است، اعلام کرد: خزندگان کلاه قاضی عبارتند از، لاک پشت مهمیزدار، مار جعفری، افعی شاخدار، مار قیطانی، تیرمار، مار پلنگی، بزمجه بیابانی خزری، آگامای پولک درشت صخره ای، آگامای چابک، آگامای وزغی خاکستری، مزالینای دم دراز بیابانی، جکوی دم زبر و جکوی دم کُند.

کارشناس اداره کل محیط زیست استان اصفهان با بیان این که تا به امروز تعداد 252 گونه گیاهی متعلق به 192 جنس و 46 خانواده در کلاه قاضی ثبت شده است، شرح داد: پوشش گیاهی پارک ملی کلاه قاضی علاوه بر پوشش گیاهی علفی، دارای گونه های درختی و درختچه ای است که این گونه ها در نقاط مختلف دره ها و کوهپایه ها می رویند و تیپ اصلی پوشش گیاهی منطقه درمنه زار است.

وی ادامه داد: از جمله گونه های گیاهی پارک ملی کلاه قاضی که می توان به آن اشاره کرد شامل درمنه، شقایق وحشی، آویشن، بادام کوهی، خاکشیر، گل گاو زبان است، درمنه دشتی و آنقوزه که در این پارک می رویند در حال انقراض هستند.

فتحی با بیان این که پارک ملی کلاه قاضی به صورت شبانه روزی توسط پاسگاه مستقر در منطقه و پاسگاه های اطراف محافظت و کنترل می شود، افزود: این پارک 52 هزار هکتار وسعت دارد و در جنوب شهر بهارستان واقع در جاده اصفهان به شهرضا واقع شده و شکار در آن ممنوع است.

وجه تسمیه پارک ملی کلاه قاضی اصفهان

کارشناس اداره کل محیط زیست استان اصفهان با اشاره به این که اتوبان اصفهان به شهرضا، جاده شوسه افتخاریه، جاده اصفهان محمدآباد و جرقویه راه های دسترسی به پارک ملی کلاه قاضی است، گفت: بازدید از این پارک با هماهنگی اداره کل انجام می شود و اگر فصل زاد و ولد نباشد، اجازه داده می شود و بیشتر به صورت گروهی و معرفی گشته از سوی سازمان ها است.

وی با بیان این که بلندترین قله این کوه به ارتفاع 2 هزار و 534 متر و پایین ترین نقطه آن هزار و 542 متر از سطح دریا ارتفاع آن است، گفت: وجه تسمیه پارک کلاه قاضی به دلیل آن است که دو صخره سنگی بزرگ با شیبی تند قله این کوه را تشکیل می دهد و نمای آن ها از دور به کلاهی شباهت دارد که قاضیان قدیم بر سر می گذاشته اند.

فتحی ادامه داد: چشمه های زیادی در دامنه های این کوه وجود دارد که گله های حفاظت شده کل و بز از آن استفاده می کنند، حدود 60 منبع آب وحوش تهیه شده که 20 منبع آن از طریق چشمه، قنات و چاه تغذیه می شود.

کارشناس اداره کل محیط زیست استان اصفهان اعلام کرد: پارک ملی کلاه قاضی در منطقه گرم و خشک با زمستان های نسبتاً سرد با نزولات آسمانی کم واقع شده و پوشش گیاهی به دلیل شرایط اقلیمی نامناست است.

ترکیه: ترکیه: سفر بقه سرزمین زیبایی ها، استانبول، آنتالیا، آنکارا، کوش آداسی

مجله دور زمین: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله سرگرمی و گردشگری