فرزند فردین: پدرم سه بار تختی را از خودکشی منصرف کرد ، روایتی تازه از اتفاق های ناخوشایند زندگی 2 اسطوره
به گزارش کنفرانس هکا، فرزند محمد علی فردین می گوید: به پدرم پیشنهاد شد که نقش تختی را بازی کند، اما پدرم گفت که به شرطی این کار را انجام می دهم که خودم هم کارگردان فیلم باشم. می گفت: در فیلم تختی قرار است روایت هایی گفته گردد که می دانم با حقیقت فاصله زیادی دارد و من نمی خواهم دروغی را درباره تختی بگویم.
به گزارش خبرنگاران به نقل از ایرنا، محمدعلی فردین یکی از شاخص ترین چهره های هنر و البته ورزش ایران بود، اما وجهه قهرمانی او هرگز دیده نشد. کسی که مدال نقره جهان را در کشتی به دست آورد، اما خیلی زود وارد عرصه هنر شد تا استعداد شگفت انگیز خود را در این عرصه نشان بدهد. درخشش او در هنر هفتم به حدی بود که باعث شد تا دوران درخشان حضور او در عرصه کشتی خیلی دیده نگردد. نشان دادن بخشی از این دیده نشدن، به یک دغدغه تبدیل شد. به همین دلیل به سراغ خانواده محمدعلی فردین رفتیم تا از پسر او یعنی سیاوش فردین درباره دوران حضور پدر در عرصه قهرمانی بپرسیم. مصاحبه ای که شاید بتواند گوشه هایی از زندگی درخشان محمدعلی فردین را نشان دهد. مصاحبه ای که در آن شاید بخشی از مرام پهلوانی فردین در دوران باشکوه زندگی اش دیده گردد. سیاوش با متانت و شخصیتی که از پدر به ارث برده است، با حوصله یک ساعت تمام درباره اتفاقات رخ داده و سوالات مطرح شده، جواب داد.
تبادل نظری روزنامه ایران ورزشی را در ادامه بخوانید:
- قبل از هر چیز باید از شما تشکر کنیم که این فرصت را برای این تبادل نظر فراهم کردید.
خواهش می کنم. متاسفانه درگیر بودم. تهران هم نبودم و مقداری کار داشتم در شمال و برای من مشکل بود که به تهران بیایم، اما به خاطر قولی که داده بودم به تهران برگشتم تا در خدمت شما باشم.
- در ابتدا از شما آغاز کنیم تا بعد در ادامه به پدر هم برسیم.
من سیاوش فردین هستم. متولد اول اسفند سال 1335 فرزند دوم خانواده، بعد از برادرم که متولد سال 1331 بود. برادرم در سال 1387 به دلیل مسائلی فوت شد. بعد از خودم، دو خواهر دارم که عاطفه و آمنه هستند و فقط من ایران زندگی می کنم.
- شما تمام این مدت را در ایران بودید؟
سال 1369 به ایران برگشتم. در خارج از کشور مدیریت بازرگانی خواندم، بعد هم که لیسانس گرفتم به ایران برگشتم.
- پدر هم چهره ای هنری بودند و هم ورزشی. شما به کدام یک از این شاخه ها علاقه داشتید؟
من به هر دو رشته علاقه داشتم. از بچگی به همه نوع ورزشی علاقه داشتم و تقریبا به جز کشتی، کمابیش همه ورزش ها را دوست داشتم. به هنر هم خیلی علاقه داشتم، اما مادرم علاقه ای به هنر نداشت. مجبور شدم مدیریت بازرگانی را انتخاب کنم.
- مادر به خاطر مسائلی که پدر در دوره هنری خود داشتند، مخالف بودند؟
مادرم در دوره ای که پدرم وارد هنر شده بود و فعالیت هنری انجام می داد خیلی اذیت شد. مادرم به دلیل اتفاقاتی که در صحنه و هم در پشت صحنه افتاده بود و شایعاتی که برای پدرم به راه افتاده بود خیلی اذیت شد و به همین دلیل مادرم خیلی علاقه نداشت هیچ کدام از بچه ها وارد هنر شوند.
- همسر فردین بودن، هم خوبی های زیادی داشته و هم سختی های فراوان
بله، در واقع برای مادرم همین بود.
- بُعد ورزشی محمدعلی فردین با وجود این که از قهرمانان به نام ورزش بودند، خیلی کم دیده شد و به همین دلیل سعی کردیم با تبادل نظرهای زیادی که با دوستان فردین داشتیم، به نوعی شخصیت ورزشی ایشان را هم نشان بدهیم. به همین خاطر هم به سراغ شما آمدیم تا از زبان فرزندش درباره دوران قهرمانی او بشنویم.
ببینید من تمام چیزهایی که دیدم برای دوران هنری پدر است.
- مادر چیزی تعریف ننموده بود؟
متاسفانه دوره ورزشکاری پدر هم مانند دوران هنری، برای مادر پُر از مسائل و سختی بوده است چرا که پدرم به دلیل حضور در اردوهای تیم ملی، چه در داخل کشور و چه در خارج از ایران خیلی سختی کشید و کمابیش همواره تنها بود. البته پدرم سعی می کرد که کم نگذارد، ولی خب مسائلی زیادی وجود داشت که مادرم به دلیل علاقه ای که به زندگی کردن با پدرم داشت مجبور بود با این شرایط بسازد و هر دو دوره هنری و ورزشی را تحمل می کرد. البته پدرم به لحاظ اقتصادی و رسیدگی های دیگر سعی می کرد خانواده را تامین کند. مادرم هم وقتی که موفقیت های پدر را دید، تحمل خیلی از سختی ها را جبران کرد.
- خود شما چیزی به یاد ندارید؟
به جهان آمدن من مصادف شد با تمام شدن دوران قهرمانی پدرم، اما تا 4 الی 5 سالگی خاطرم هست که دورهمی زیادی را کشتی گیران در منزل ما داشتند. شاخص ترین فرد، شادروان تختی بود. حسین نوری، توفیق جهانبخت و مهدی یعقوبی و چند نفر دیگر مثل عباس زندی در دورهمی ها حضور داشتند.
- همین تعداد از کشتی بودند که با پدر شما ارتباط داشتند؟
تا آن جایی که من خاطرم هست همین افراد بودند. بعد از مدتی هم به مرور این دورهمی ها کم شد و فقط تختی بود که به منزل ما زیاد می آمد و شاید هم هفته ای دو الی سه بار به منزل ما می آمد که تا آخرین روزهای فوت تختی ادامه داشت.
- پس تختی ارتباط خیلی نزدیکی با فردین داشت؟
بله دوست صمیمی بودند و تختی بیش تر با مادرم هم صحبت می کرد و بیش تر هم در خصوص زندگی خانوادگی تختی و مسائلی که در منزلش داشت صحبت می کردند. مادرم سنگ شکیبا تختی شده بود و او بارها درباره مسائل زندگی اش با مادرم صحبت نموده بود.
- بنابراین بیش ترین مسائل تختی به زندگی شخصی اش ربط داشت.
بله. بارها درباره این مسائل صحبت نموده بود و ارتباط صمیمی بین مادرم و تختی و همچنین خانواده او به وجود آمده بود. وقتی هم که تختی خودکشی کرد، مادرم به شدت ناراحت شد و دچار افسردگی شد.
- با توجه به مسائلی که عنوان کردید، پدر و مادر شما تا حدود زیادی در جریان ریز زندگی تختی بودند.
بله، کامل در جریان بودند. تختی قبل از این که ماجرای فوتش پیش بیاید، دو، سه بار تصمیم گرفته بود که خودکشی کند، اما پدرم او را منصرف نموده بود.
- یعنی در جریان خودکشی هم قرار گرفته بودند؟
بله پدرم و مادرم تقریبا در جریان تصمیم تختی بودند. پدرم بارها به تختی گفت که بین مردم خیلی محبوب هستی و این کار روی مردم خیلی تاثیر می گذارد. مردم دچار مشکل می شوند و این کار تو تاثیر بدی روی آن ها می گذارد. به همین شکل هم دو، سه باری تختی را از تصمیمش منصرف نموده بود.
- اما در نهایت اتفاقی که نباید می افتاد، افتاد؟
بله، متاسفانه تختی کاری را کرد که نباید می کرد.
- پدر شما خیلی با قهرمانان رفاقت داشتند. به طور مثال، با توفیق و زندی، اما گویا بهترین رفیقش تختی بود.
بله، رابطه ای بسیار گرم و صمیمی با هم داشتند و از هم حرف شنوی هم داشتند.
- گویا تختی نقشی هم در ورود فردین به سینما داشته است.
نه، فکر نمی کنم.
- پس تختی به وسیله ناصر ملک مطیعی، فردین را معرفی نمی نماید؟
نه. پدرم را دکتر کوشان وارد عرصه سینما کرد. تختی هم به وسیله پدرم با ملک مطیعی آشنا شدند.
- در جایی خواندم که آشنایی پدر با کوشان اتفاقی بوده است؟
بله. به طور اتفاقی پدرم با ایشان در مقابل سینما آشنا می گردد. پدر برای خرید بلیت به سینما رفته بود که گویا بلیت تمام شده بود و همان جا دکتر کوشان، پدرم را می شناسد و به پدرم پیشنهاد می دهد.
- پدر شما در دو رشته موفقیت های زیادی را به دست آورد، اما می خواستم بدانم که خودش را بیش تر متعلق به کدام رشته می دانست؟
پدرم بیش تر خودش را فردی هنری می دانست، چون هم زمان زیادی در عرصه هنری بود و هم علاقه بیش تری به این رشته داشت. تا جایی که من خاطرم هست، خاطره زیادی را از دوران قهرمانی تعریف نمی کردند. وقتی هم که درباره دوران قهرمانی حرف می زدند، همواره با تلخی و ناراحتی همراه بود. همواره یک دلخوری درباره ورزش و کشتی را در صحبت هایش بود.
- علت این ناراحتی و دلخوری چه بود؟
به طور کلی سختی هایی که کشیده بود. حق خوری های زیادی که دیده بود. ناکامی های بعضی از هم دوره ای هایش و همچنین مسائل اقتصادی زیادی که بعضی از دوستانش در کشتی داشتند و از همه مهم تر، از گریه کردن های تختی که به خاطر مسائل مختلف رخ می داد، خیلی ناراحت بود. بعد از ورود به عرصه هنر، پدر شرایط اقتصادی خوبی پیدا کرد و با نفوذی که داشت، توانست بسیاری از مسائل دوستان کشتی گیر را بر طرف کند. به خاطر همین زیاد خاطره خوبی از کشتی نداشت.
- یعنی به هم دوره ای های خود یاری می کرد؟
بله. به هر طریقی که ممکن بود. بعضی مسائل اقتصادی داشتند و بعضی مسائل خانوادگی و پدر به واسطه حضور در عرصه هنر، هر کاری که می توانست، انجام می داد، اما درعین حال سعی می کرد از کشتی دور باشد.
- یعنی دل کنده بود و دیگر وسوسه نشد که دوباره برگردد؟
نه، به کلی دور شد از کشتی. هم دوره ای هایش هرکدام شش، هفت سال بعد از پدرم کشتی دریافتد، اما پدر دید که دیگر فایده ای ندارد. ادامه دادن کشتی برای پدرم آینده ای نداشت، به همین دلیل وارد سازمان برنامه شد و بعد هم به عرصه هنر.
- این که شما گفتید به ورزش های زیادی علاقه داشتید، اما به کشتی علاقه ای نداشتید، از همین دلخوری پدر بود یا علت دیگری دارد؟
علاقه نداشتن من ربطی به این ناراحتی های پدرم نداشت. از قضا من قسمت های خوب ماجرا را دیدم. من هرچه دیدم، افتخار بود و عظیمی و مرام، اما من در واقع به کشتی علاقه ای نداشتم. ورزش موردعلاقه ام نبود. من هر چیزی از کشتی دیدم، اتفاقات خوب بود.
- دوباره برگردیم به رفتار خوب فردین؛ کیومرث ابوالملوکی خاطره ای دارد از فردین که شما هم حتما شنیدید
بله، شنیدم. گویا تختی پیشنهادی می دهد که هر کسی به مسابقات جهانی رفت و مدال گرفت، جایزه ای که بابت مدالش گرفت بین همه اعضای تیم تقسیم کند. مرام نامه ای امضا شد، ولی پدرم حضور نداشت و این نامه را امضا نمی نماید، اما بعد از مسابقات جهانی پدرم اولین کسی است که پاداشش را می آورد و اعلام می نماید که حاضر است بین همه تقسیم کند. فیلم مستندی دراین باره هم تهیه کردیم.
- گویا فردین دستش در کار خیر نیز بوده است.
بله، پدرم از شاه برای کشتی گیران خانه گرفت. پدرم در دیداری که بعد از مسابقات قهرمانی جهان با مسوولان وقت داشت، خیلی صریح به شاه اعلام می نماید که شرایط بیش تر بچه های تیم خوب نیست و احتیاج به یاری دارند. مدتی بعد در محله نارمک برای کشتی گیران زمین دریافتد و برای ساخت زمین ها هم یاری زیادی کرد.
- اگر موافق هستید کمی جلوتر بیاییم و درباره دوران بعد از انقلاب که مسائل زیادی به وجود آمد، صحبت کنیم.
در زمان انقلاب ایران نبودم و از نزدیک اتفاقات را ندیدم. من سال 55 از ایران رفتم، اما در جریان موارد هستم.
- شاید الان یکی از سوالات این باشد که چرا با وجود آن محدودیت ها، فردین در ایران ماند؟
سال 56 یعنی یک سال قبل از انقلاب، مادرم آمد و شش ماه قبل از انقلاب هم پدرم آمد، اما قصد مهاجرت نداشتند و یک ماه بعد از انقلاب هم به ایران برگشتند.
- فردین بعد از انقلاب یک فیلم هم بازی کرد به اسم برزخی ها، اما چرا فعالیت هنری را بعد از انقلاب ادامه نداد.
بله، فیلم برزخی ها بود که ناصر ملک مطیعی هم در آن بازی کرد، اما یک سری از افراد بودند که فیلم را پایین کشیدند.
- یعنی خواسته مسوولین بود که فیلم اکران نگردد؟ چرا اجازه فراوری دادند؟
نه، خواسته مسوولان این نبود که این فیلم اکران نگردد و یا مانعی ایجاد نمایند. متاسفانه چهره های هنری شانتاژ کردند. یک سری از همین افراد هنری، گروه های تندرو تشکیل دادند و در نماز آدینه سخنرانی کردند، تظاهراتی به راه افتاد و درنهایت فیلم از اکران پایین کشیده شد.
- یعنی تصمیم حاکمیتی نبود؟
نه. به دلیل شلوغ بازی های زیادی که به راه افتاد، مجبور شدند برای آرام کردن فضا چنین تصمیماتی اتخاذ نمایند. پدرم تعریف می کرد در همان زمان در پمپ بنزین شریعتی، حاج احمد آقا را دیده بود. گویا پدرم در حال پر کردن باک ماشین بود که چند نفر آمدند گفتند که حاج آقا با شما کار دارد. پدرم گفت: کدام حاج آقا؟ گفتند شما تشریف بیاورید. پدرم داخل ماشین با حاج احمد آقا روبه رو می گردد که از پدرم درباره عدم فعالیتش در عرصه سینما سوال می نماید و پدرم هم عنوان می نماید که ممنوع الکار شدیم. حاج احمد خمینی همان جا به پدرم می گوید ما هیچ مخالفتی با فعالیت شما نداریم. از بیت امام هم هیچ نامه ای دراین باره زده نشده و شما به کار خود ادامه بدهید. اما با این وجود بعضی از چهره های هنری مثل آقای مخملباف، کارهایی را انجام دادند که کشیده شد به افراد دیگر و مانع فعالیت پدر شد. ولی به واقع ربطی به مسئولان رده بالای کشور نداشت.
- گویا در ادامه هم کوشش هایی صورت می گیرد که دوباره پدر در فیلمی بازی کند؛ مثل فیلم تختی.
بله، به پدرم پیشنهاد شد که نقش تختی را بازی کند، اما پدرم گفت که به شرطی این کار را انجام می دهم که خودم هم کارگردان فیلم باشم. می گفت: در فیلم تختی قرار است روایت هایی گفته گردد که می دانم با حقیقت فاصله زیادی دارد و من نمی خواهم دروغی را درباره تختی بگویم.
- یعنی درباره مرگش؟
هم داستان مرگش و هم موارد دیگر زندگی تختی.
- به همین خاطر همه چیز به هم خورد؟
مجوز هم نمی دادند.
- یعنی حتی فیلمی ساخته حاتمی را هم پدر می گفت: ممکن است دور از واقعیت باشه؟
بله، حتی در فیلم ساخته حاتمی هم پدر احتمال می داد واقعیت گفته نگردد.
- به طور کلی فردین نگاهش به تختی چگونه بود؟
دو چیز درباره تختی پدرم را خیلی اذیت می کرد؛ این که نباید به سیاست ورود می کرد و دیگری مسائلی بود که در زندگی شخصی او به وجود آمد. پدرم اعتقاد داشت که تختی نباید به توده ای ها نزدیک می شد.
- درباره فوت تختی هم حرف و حدیث های زیادی مطرح شد و سال ها درباره او عنوان می شد که کشته شده است.
ببینید به هیچ وجه این طور نبود که در آن موقع بخواهند با تختی دشمنی نمایند. مسائلی که گفته می شد او با شاهپور غلامرضا داشته یا از این دست موارد، به راستی وجود نداشت. تختی شخصیت ویژه و محبوبی بود و این محبوبیت او باعث شده بود همه مسئولین سیاسی هم به او احترام بگذارند.
- یک اتفاقی برای پدر شما رخ داد که گویا شما هم در کنارش حضور داشتید. روایت های زیادی هم مطرح شد، شاید شما بهترین کسی باشید که بتوانید توضیح بدهید وقتی محمدعلی فردین در حین برگزاری مسابقات کشتی آزاد قهرمانی جهان وارد سالن شد، چه اتفاقی رخ داد؟
مسابقات جهانی کشتی آزاد در سال 1998به میزبانی تهران بود که محمدرضا طالقانی از پدرم دعوت کرد که در سالن مسابقات حضور داشته باشد. پدرم خیلی مخالفت کرد، اما آقای طالقانی که ارتباط نزدیکی با پدرم داشت زیر بار نرفت؛ گفت: باید خودم بیایم دنبالت و با هم برویم سالن.
- چرا پدر مخالفت می کرد؟
می گفت: سالن بسیار شلوغ می گردد و مردم اذیت می شوند و شاید فضای مسابقه به هم ریخته گردد و این خوب نیست. اما طالقانی زیر بار نرفت.
- بعد که به سالن رفتید چه اتفاقی رخ داد؟
وقتی وارد سالن شدم، دیدم که مردم یک به یک می گویند فردین آمده و این که این جا نشسته فردین است و از این حرف ها و از همین جا در سالن به یک باره پیچید که محمدعلی فردین در سالن مسابقات حضور دارد.
- کجا نشسته بودید؟
پایین صندلی ویژه بودیم. در صندلی بالاتر از ما، آقای ناطق نوری در صندلی ویژه حضور داشتند.
- که مسائل هم از همین جا آغاز شد؟
مسئله ای که نبود، اما به یک باره بلندگوی سالن اعلام نمود آقای ناطق نوری وارد سالن شدند، اما هیچ کس واکنشی نشان نداد تا این که به یک باره از گوشه سالن صدایی بلند شد که فردین، دوسِت داریم. شعار مردم در چند ثانیه کل سالن را دربرگرفت و همه مردم به تشویق محمدعلی فردین پرداختند و فضای سالن به هم ریخت و دیگر نشد که سالن را کنترل نمایند.
- بلندگوی سالن اعلام رسمی کرد که فردین در سالن حضور دارد؟
نه، به هیچ عنوان چنین اتفاقی رخ نداد. مردم خودجوش و از سر محبتی که به پدرم داشتند او را تشویق کردند. بعد هم که محافظ های آقای ناطق آمدند و گفتند که شما باید سالن را ترک کنید. پدرم نیم خیز شد که سالن را ترک کند، آقای طالقانی باز هم مانع شد و گفت: کجا؟ هنوز کشتی جدیدی مانده و هنوز رسول خادم کشتی نگرفته. اجازه نمی دهم که بروید.
- اما فردین سالن را ترک کرد؟
دیگر کار به جایی رسیده بود که مردم از روی فنس ها و حفاظ هایی که وجود داشت خودشان را عبور دادند و پدرم را محاصره کردند. همه ترسیدند که شاید برای پدرم اتفاقی رخ بدهد و به همین خاطر پدر را به طور زنجیروار به سمت درب خروجی منتقل کردند که دیگر بیش از این اذیت نگردد.
- این موضوع بارها به اشکال مختلف از سوی رسانه ها و افراد مختلف مطرح شده است؟
نه، ماجرا همین بود که عرض کردم.
- چه حسی به شما دست داد؟ ناراحت نشدید که با پدر شما چنین برخوردی شد؟
از قضا باعث افتخارم بود که دیدم پدرم این همه محبوبیت دارد و با وجودی که نزدیک به دو دهه از فعالیت در سینما محروم بود، اما همچنان مردم با این شدت دوستش داشتند. برای من خیلی جالب بود که وقتی برای اولین بار داشتیم از ایران خارج می شدیم، در فرودگاه لندن مردمی را از کشور هند دیدم که پدرم را شناختند. آن موقع من 12 سالم بود، دیدم تعدادی از اهالی هند تا پدرم را دیدند او را دوره کردند و برای من عجیب بود که این افراد چطور پدرم را می شناختند. بعد متوجه شدم که پدرم یک فیلم هندی هم بازی نموده بود به نام همای سعادت و به خاطر همین موردتوجه مردم هند قرار گرفته بود.
- شما به دعوت رسمی آقای طالقانی به سالن رفتید؟
بله. چندین بار آقای طالقانی از پدرم دعوت نموده بود که در مسابقات کشتی حاضر گردد، اما هر بار به دلیلی پدرم مخالفت می کرد تا این که بار آخر گفت: مسابقات جهانی کشتی است و حتما باید حضور داشته باشی.
- با شما ارتباط نزدیکی داشت؟
نه به آن شکل، اما به پدرم به عنوان کشتی گیری که در کلاس جهانی بوده، احترام می گذاشت. به بهانه های مختلف پدرم را دعوت می کرد که در سالن کشتی حضور داشته باشد، اما پدرم قبول نمی کرد.
- به نظر می رسد در آن مقطع، ارتباط خوبی بین آن ها وجود داشته، اما قبل و بعد از آن خیلی ارتباط نزدیکی نبوده است؟
نه، خیلی توجهی نمی شد و حتی در مقطعی عکس های پدرم را هم از سالن توفیق جهانبخت جمع کردند.
- می دانید چه سالی این اتفاق رخ داد؟
دوره مدیریت رسول خادم بود اگر اشتباه نکنم، حالا به چه دلیلی! واقعا نمی دانم. اما متاسفانه این کار را انجام دادند.
- چرا پدر خیلی دوست نداشت در رویدادهای مختلف کشتی حضور داشته باشد؟
اتفاقاتی از همین دست که قبل از این گفتم وجود داشت و پدر متوجه این موارد بود. در ورزش هم شرایط مثل سینما بود. در سینما خیلی از دوستانش بودند که اجازه نمی دادند تا پدر دوباره برگردد و در ورزش هم همین اتفاقات جور دیگری رخ می داد و خیلی ها دوست نداشتند که پدر دوباره به سمت ورزش بیاید.
- در سال های آخر حیات شان شرایط رفت و آمد چطور بود؟ بیرون و در بین مردم حضور پیدا می کردند؟
جای اجتماعی اصلا. حتی در مهمانی های خصوصی هم اصلا نمی آمدند. بیشتر در منزل بودند با خانواده و دوستان خیلی نزدیک.
- درباره سبقه هنری در خانواده شما هم مطالبی عنوان شده. اینکه به عنوان نمونه پدر عظیم شما هم کار تئاتر می نموده ...
در کنار کارهای روزانه و کاسبی که داشته اند، کار تئاتر هم می کردند و نه به عنوان شغل.
- پدر چطور؟ بعضی نقل نموده اند که مرحوم فردین هم در دوران دبیرستان کار تئاتر می نموده. همین طور است؟
من بعید می دانم، اما من هم مانند شما شنیده ام. با این حال هیچوقت چنین چیزی از پدر نشنیدم و فکر هم نمی کنم در آن سال ها وضع تئاتر در مدارس اینطور بوده باشد که بگردد کار جدی کرد.
- پس تا زمان هنرپیشه شدن خیلی سمت هنر نرفته بودند؟
هنر چرا. می دانم که از بچگی نقاشی و خطاطی کار می نموده و چندین درجه بالاتر معمولی در این هنرها فعالیت داشته است.
- آیا ماجرای تشییع جنازه پدر از ورزشگاه شیرودی، خواست ایشان بود؟
خواست ایشان که نه. عرف بود که ورزشکاران را از شیرودی تشییع نمایند و برای پدرم هم همین رخ داد. با این حال آنقدر شلوغ شد که مراسم ها به خوبی اجرا نشد.
- بله، اما محمدعلی فردین را بیشتر به عنوان بازیگر می شناختند و شاید باید از خانه هنرمندان تشییع می شد ...
آنجا هم بردند. مقابل تالار رودکی هم تشییع کردند، اما همه این ها با مسائل بسیاری همراه بود و بهم خورد. برنامه ها مدام عوض شد و به نوعی کوشش می شد تا از اجتماع بیش از اندازه مردم جلوگیری گردد تا بگردد آن را کنترل کرد.
پدرم اصلا در این وادی ها نبود و اصلا خوشش نمی آمد که کار خاصی برایش انجام گردد و همواره از این داستان ها فراری بود.
- از روز مراسم چیز خاصی در خاطرتان هست؟
خیلی کم. من به خاطر حجم بسیار زیاد فشار روحی آرام بخش خورده بودم و چیز زیادی در خاطرم نیست. با این حال همان لحظات اول فوت ایشان یادم هست که یکی از خوانندگان زن که آن سال ها در ایران بود، به بیمارستان آمد و چند نفر دیگری که آن لحظه آمده بودند. باقی را بعدها در فیلم مراسم دیدم.
- گویا مرحوم فردین در بیمارستان هم قدری اتفاق های ناخوشایندی را پشت سر گذاشته بود. همینطور است؟
در آن روزهای که منتهی به فوتش شد که چیز خاصی در یادم نیست، اما چند ماه پیش از آن که به دلیل حمله خفیف قلبی به بیمارستان ایران در قلهک رفته بودند، مکالمه ای بینشان با دکتر رخ داد که خیلی آزارش داد. گویا پدر به تجهیزات بسیار قدیمی و ناکارآمد بیمارستان ایراد می گیرند و به دکتر می گویند که مردم لیاقت شان امکانات بهتری است که دکتر در جواب می گوید بله مثل فیلم های شما درب و داغان است! این حرف خیلی در ایشان اثر گذاشته بود و با آن وضع بیماری ناراحت بود.
- گویا خاطرات بد برایشان کم باقی نگذاشته بودند.
خاطرات بد که چند موردی بیشتر نبود، اما روز بد چرا. روزهای بد بسیاری را پشت سر گذاشتند. از کار که برکنار شده بودند و خانه نشین بودند. از دادستانی مسائلی داشتند، بعضی صحبت های همکاران سینمایی شان بود که مدام مطرح می شد و خاطرش را مکدر می کرد و خب مسائل خانوادگی هم که بود. همه این ها برایش روزهای تلخ زیادی را به همراه داشت.
- پس از درهنر هم مثل ورزش این اختلاف ها وجود دارد؟
خیلی کمتر و به خصوص در رده های پایین تر. مثلا هیچگاه ندیدم بین پدرم، مرحوم ملک ملک مطیعی، ایرج قادری یا بهروز وثوقی اختلافی به وجود آمده باشد، اما در رده های پایین تر زیاد بود که پشت سر هم حرف بزنند یا برای دریافت نقش در اصطلاح زیراب هم را بزنند.
- رابطه ایشان با آقای ملک مطیعی چطور بود؟
تقریبا خوب بود. ما خیلی با هنرمندان رابطه چندان و رفت و آمدی نداشتیم مگر در مهمانی ها. در کل خانواده رابطه چندانی با اهالی هنر نداشت، اما آقای ملک مطیعی از میان هنرمندان بیش از بقیه به دیدن پدر می آمد.
- بعد از مرحوم تختی کسی از ورزشی ها به دیدن پدر می آمد؟
آقای حسین نوری که شوهر خواهر پدرم می شد و زیاد او را می دیدیم. به غیر از او کس خاص دیگری را یادم نمی آید که از میان ورزشی ها به دیدن پدرم بیاید.
- بعد از آن ماجرای ورزشگاه و اینکه مجبور شدند ورزشگاه را ترک نمایند، شکایت خاصی از شرایط نکردند؟
نه اصلا اینطور آدمی نبود. نه در این مورد نه در موارد دیگر درباره خودش خیلی کم پیش می آمد که گلایه کند. با این حال برای شرایط بقیه خیلی گلایه می کرد.
- مسائل اقتصادی شان؟
اغلب بله. مثلا از شرایط هنرمندان رده پایین و وضع اقتصادی شان خیلی ناراحت بود. آن هایی که دیگر کاری نداشتند و نه درآمدی و نه بیمه ای. اغلب هم طبق عادتی که قبل از انقلاب داشتند، به دیدن پدرم می آمدند و از او یاری می خواستند که خب پدر دیگر دستشان جایی بند نبود که یاری شان نمایند.
- نظر مرحوم فردین درباره سینمای بعد از انقلاب چطور بود؟
او دیگر خیلی فیلم نگاه نمی کرد. ما خودمان هم سینما داشتیم سینمای خودمان هم برای فیلم دیدن نمی رفت. با این حال معمولا از همه تعریف می کردند و سعیشان این بود که موج و انرژی مثبت به آن ها بدهد. حتی آن هایی که بین شان دلخوری بود.
- یک سینما هم ظاهر در پایین شهر ساخته بودند تا مردم ضعیف هم بتوانند فیلم ها را تماشا نمایند؟
بله. سه سینما داشتیم که سومی را در پایین شهر ساخته بودند به اسم سینما لیدو که بلیطش یک سوم سایر سینماها بود تا مردم کم درآمد آنجا هم بتوانند فیلم ببینند. از طرف دیگر در هر گروه یک سینما داشتند که جلوی چیدن فیلم ها را بگیرند.
- در ورزش هم از شخص خاصی دلخور نبود؟
تنها از یک نفر که پدر می گفت: مدام در محافل ورزشی پشت سرش حرف می زند و خیلی از او دلگیر بود. انگار که حسادت زیادی به پدرم می کرد. نامش منصور مهدی زاده بود و هست البته.
- مرحوم فردین یک مدال ارزشمند نقره رقابت های قهرمانی جهان را در کارنامه دارد. این مدال اکنون کجاست؟
من خیلی دوست داشتم که آن را جایی بگذارم که بماند و به خوبی از آن مراقبت نمایند. فعلا در اختیار یکی از آشنایان است و بدم نمی آید به موزه یا جایی اهدا کنم که ماندگار گردد و با تغییر مدیریت و شرایط از بین نرود.
منبع: همشهری آنلاینپارمیس: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای پارمیس