زن، رسانه زرد و خانه داری - کنفرانس هکا

به گزارش خبرنگاران، دکتر ابوالفضل اقبالی در یاددداشتی با موضوع آسیب های روزنامه نگاری بی فایده روی زنان خانه دار نوشت:

در جوامع اسلامی، دین و تبلیغ دینی یکی از مهم ترین منابع فراوری فرهنگ است. از جمله ویژگی های سنتی تبلیغ دینی حضور مستقیم و چهره به چهره مبلغان دینی بود. این نوع تبلیغ دینی البته دو خصیصه اساسی داشت؛ نخست، پیوند تبلیغ دینی با عنصر مکان - مسجد، که به اقتضای فضای هندسی و جایگاه فرهنگی ـ قدسی، چونان مکمل پیغام شفاهی در تبلیغ دینی عمل می کرد و دوم، پیوند تبلیغ دینی با شخصیت، اخلاق، رفتار و به طور کلی سیمای عمومی مبلغ. بدین سان تبلیغ دینی پیوند آشکاری با مکان و شخصیت مبلغان داشت. این ویژگی های تبلیغ دینی در کنار فقدان یا ضعف دیگر منابع فراوری پیغام در جوامع سنتی، لاجرم دین و نهادهای دینی را به منبع منحصر فراوری فرهنگ بدل نموده بود. لیکن، پیدایی و توسعه رسانه های نو، البته، اقتضاها، امکانات و چالش های نوی را در نسبت بین دین و فرهنگ در دنیا اسلام ایجاد نموده است. نخستین ویژگی رسانه های نو، گسست بین پیغام و مکان، و نیز پیغام و شخصیت اخلاقی و رفتار فردی ـ اجتماعی مبلغ است.

مطبوعات، اینترنت، سینما، بازی های رایانهای و تبلیغات در این سال ها، توانسته اند هجمه های رسانه ای وسیعی که خواستگاهی غربی و براساس نیازهای جامعه غربی طراحی و فراوری گشته را ایجاد کند و مفاهیم مطرح در این قالب ها را به یکی از اصلی ترین نیازهای زندگی انسان ها بدل سازد. دنیای رسانه ای که امروزه در آن به راحتی قیدهای زمانی و مکانی برداشته شده است. رسانه ای که بیشتر از آنکه رسانه دولت ها شناخته گردد، به رسانه ملت ها مشهور است. در این میان موج وسیعی از تاثیرگذاری به وسیله رسانه های خرد و کلان در شبکه های مجازی بزرگ در کنار رسانه هایی چون فیلمهای سینمایی، بازی های رایانهای، مطبوعات، رادیو، کلیپ های موسیقی و حتی ورزش های دنیای با یک هدف مشغول فعالیت هستند. هدفی بس بزرگ و شگرف که با رسیدن به آن در طول سال ها کار کردن و کوشش شبانه روزی تقریبا برایشان محقق گشته است. آنها سال هاست که به این نتیجه رسیدند که برای داشتن اقتصاد، سیاست، اجتماع و حتی فرهنگ مطلوب شان تنها یک راه در پیش دارند و آن اینکه شیوه اندیشیدن مردم را آنچنان که خود می خواهند تغییر دهند. رسیدن به این هدف به معنای تغییر دادن روش زندگی و عمل مردم است. با کمی درایت و ریزبینی به راحتی می توان متوجه این ساختار نظام مند و منظم در تمامی ابزارهای رسانه ای آنها شد. آنها به ما شیوه لباس پوشیدن، غذا خوردن، خرید کردن، شنیدن موسیقی، ورزش کردن، سرکار رفتن، خانه و اتومبیل خریدن و حتی حرف زدن را هم القاء می نمایند. تفکر غالب آنها این است که با فراگیر شدن این سبک زندگی مطلوب دیگر مهم نیست مذهبی باشید یا کافر حتی مهم نیست که چه دینی داشته باشید، تنها کافیست آنطور که ما می خواهیم بیاندیشید و عمل کنید.

اما آنچنان که می دانیم؛ دین مبین اسلام از همان ابتدا محتوایی جز ارائه روش درست زندگی کردن برای انسان ها نداشته است. دینی مبتنی بر دستورالعمل های ریز و با دقتی که برای همه ابعاد زندگی انسان کارساز است. به نظر می رسد امروزه یکی از موثرترین شیوه های تبلیغ دینی استفاده از ظرفیت رسانه به ویژه رسانه های مکتوب است. امروزه زنان خانه دار به عنوان یکی از عناصر موثر در تنظیم گری رفتار اعضای خانواده و شکل دادن به زنجیره ارزش سبک زندگی اسلامی، مخاطب مغفول نهاد تبلیغ دینی هستند. برای این قشر یکی از مجذوب کننده ترین فرم های ارتباط رسانه ای و فرهنگی، ژورنالیسم زرد یا همان مجلات عامه پسند است که با استقبال آنها نیز روبرو است. طرح مباحث مختلف سبک زندگی اسلامی در قالب های مجذوب کننده و عامه پسند می تواند راهبرد موثری برای تخاطب با این قشر تاثیرگذار باشد.