چرا واردات محصولات آمریکایی بیشتر شده است؟

به گزارش کنفرانس هکا، واردات کالا و خدمات از امریکا با وجود تحریم های این کشور علیه ایران همیشه جریان داشته است.

به گزارش گروه مالی خبرنگاران، واردات کالا و خدمات از امریکا با وجود تحریم های این کشور علیه ایران همیشه جریان داشته است که در این بین واردات گسترده کالا های اساسی خوراکی از مبدأ امریکا یکی از رویداد های عجیب در سال های گذشته است؛ آمار ها نشان می دهد که واردات این کالا ها پس از وضع مجدد تحریم ها علیه ایران در دوره ترامپ نه تن ها کاهش نیافته، بلکه به صورت قابل توجهی افزایش یافته است.

در همین زمینه مجلس شورای اسلامی طرحی داده که به موجب آن واردات کالا از ایالات متحده را محدود کند. حالا سوال این است که چگونه می توان ورورد کالا از امریکا را محدود کرد در حالی که کشور آسیبی از آن نبیند.

به گزارش تعادل، اگرچه تنش ها بین امریکا و ایران از زمان به قدرت رسیدن ترامپ افزایش یافته است، اما نگاه دقیق تر به داده های آماری امریکا نشان می دهد که با وجود نرخ نسبتا باثبات واردات امریکا از ایران از سال 2016 تاکنون، صادرات امریکا به ایران که از زمان توافق هسته ای در سال 2016 روند کاهشی داشته در سال گذشته، دچار یک چرخش شده و روند صعودی به خود گرفته است؛ این گزاره، تناقض جدی با خروج ترامپ از توافق هسته ای دارد. در این مدت، صادرات امریکا به ایران رشد ناگهانی را شاهد بوده است.

یکی از دلایل مهم این رویداد، تصمیم چین به وضع تعرفه های تلافی جویانه بر واردات محصولات کشاورزی از امریکا از جولای 2018 بوده است. توضیح آن این است که حجم بالای صادرات امریکا به ایران در سال 2018 ناشی از جنگ تجاری بین چین و امریکا است؛ درنتیجه این تقابل مالی، دانه های روغنی و دانه های سویا در بازار امریکا دچار مازاد شده و بخشی از این مازاد به ایران صادر شده است.

با وضع مجدد تحریم امریکا علیه ایران، چشم انداز تجارت بین دو کشور منفی شده است، اما با وجود این چشم انداز منفی، بعضی از کارشناسان معتقدند حتی زمانی که تنش ها بین واشنگتن و تهران زیاد می گردد، باز هم عواملی وجود دارد که باعث می گردد سطحی از تجارت بین ایران و امریکا حفظ گردد؛ درحال حاضر مهم ترین دلیل تجارت ایران و امریکا، جنگ تجاری بین امریکا و چین است. ارزش واردات مستقیم ایران در سال 1397 از امریکا حداقل 5 برابر افزایش یافته است. به همین دلیل مجلس شورای اسلامی با عنوان اظهارنظر کارشناسی درباره: طرح مقابله با تحریم های امریکا به وسیله جایگزینی کالا و خدمات ارایه نموده است که مفاد طرح به این توضیح است:

ماده واحده: دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است هر ماه اقدام به تهیه فهرست کلیه کالا ها و خدمات وارداتی مستقیم و غیرمستقیم از ایالات متحده امریکا نموده و طبق زمان بندی معین اقدام به حذف و جایگزینی این اقلام و خدمات از راه های جایگزین کند. درهمین زمینه مرکز پژوهش های مجلس اقدام به نقد و آنالیز طرح پیشنهادی نموده است.

در این بخش آمده است: طی سال 1397 واردات کالا های اساسی خوراکی، حجم قابل توجهی از واردات ایران از مبدأ امریکا را به خود اختصاص داده است. واردات کالا و خدمات از امریکا ضمن آنکه نشان دهنده بی توجهی به سیاست های ستیزه جویانه امریکا علیه ایران است، در صورتی که شامل کالا های اساسی و خوراکی باشد، باعث به خطر انداختن امنیت غذایی کشور می گردد.

از این رو واردات کالا و خدمات از امریکا (حتی در صورت پایین تر بودن قیمت تمام شده نسبت به واردات از سایر کشور ها (به هیچ وجه منطقی نیست.) در راستای مقررات گذاری درخصوص واردات از ایالات متحده امریکا دو گزینه (سناریو)، قابل طرح است:

سناریوی اول

ایجاد ممنوعیت قانونی مصرح درخصوص واردات کالا از امریکا، در قالب یک ماده واحده به گونه ای که واردات هرگونه کالا از ایالات متحده امریکا به وسیله گمرکات، بازارچه های مرزی و مناطق آزاد ممنوع گردد که این گزینه مزایا و معایبی دارد. ایرادی که ممکن است وارد گردد این است که بعضی از کالا های وارداتی از امریکا، کالا هایی مانند تجهیزات پزشکی و دارو های خاص وارداتی است که منحصرا توسط امریکا فراوری می گردد و مورد استفاده بیماران خاص است.

همچنین بعضی تجهیزات یا کالا هایی که در کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد یا لوازم یدکی با فناوری بالا که در انحصار این کشور است. به همین جهت ارایه حکم کلی ممنوعیت برای کلیه کالا های امریکایی ممکن است مشکلاتی را ایجاد کند. به منظور کاهش آثار منفی احتمالیِ این ممنوعیت، می توان این گزینه را محدود به دولت و شرکت های دولتی کرد.

شایان ذکر است که بسیاری از تجهیزات و کالا های وارداتی به ایران از مبدأ غیرامریکا، دارای سطحی از وابستگی به اقتصاد یا صنعت امریکا هستند. منع واردات غیرمستقیم از امریکا، در صورتی که به معنای منع واردات تجهیزات مشتمل بر قطعات و مواد اولیه امریکایی باشد، می تواند روابط مالی ما را دچار خدشه و محدودیت های خودساخته در تأمین تجهیزات مورد احتیاج صنایع ایجاد کند؛ لذا امریکا مشمول منع از مبدأ کالا و تجهیزات از امریکا همچنین واردات کالا ها و تجهیزات مستقیم پیشنهاد می گردد صرفا واردات قانونی گردد.

سناریوی دوم

به دولت اجازه داده گردد (یا مکلف گردد) که محدودیت های غیرتعرفه ای برای واردات از ایالات متحده با تأکید بر شرکت های خاص و همچنین واردات از کشور ها یا شرکت هایی که به نحو موثری در اعمال تحریم علیه جمهوری اسلامی ایران با امریکا همکاری نموده، اعمال کند. مزیت این گزینه این است که متناسب با شرایط مختلف، دولت می تواند تصمیم اتخاذ کند. البته در صورت انتخاب این گزینه، لازم است مجازات های متخلفین در متن قانون معین گردد. به عنوان مثال اشخاص حقیقی یا حقوقی که اقدام به واردات از ایالات متحده امریکا یا کشور های ذکر شده در صدر این حکم کند، ضمن ممنوعیت از هرگونه فعالیت تجاری داخلی و خارجی، به جریمه ای تا دو برابر ارزش محموله وارداتی محکوم می شوند.

گفتنی است که هر دو گزینه فوق، قابل پیگیری در قالب اصلاح طرح تنبیه و مجازات کشور های همکار امریکا در اعمال تحریم علیه ایران است و احتیاجی به تصویب قانون جدید وجود ندارد.

منبع: روزنامه تعادل