پیش از ماموریت آپولو 11 از ماه چه می دانستیم؟ - کنفرانس هکا

ماه نزدیک ترین جرم آسمانی به زمین است. با این وجود پیش از سفر انسان به ماه در ماموریت آپولو 11 دانسته های ما از تنها قمر سیاره مان اندک بود. نظریه جامعی درباره چگونگی شکل گیری ماه وجود نداشت و هنوز نمی دانستیم ماه از چه موادی ساخته شده است. از آن عجیب تر حتی معین نبود خاک ماه چه جنس و بافتی دارد.

سوالات بی جواب درباره ماه در حدی بود که پیش از فرود بر سطح ماه بعضی به طور جدی گمان می کردند به دلیل بافت خاک ماه ماه نشین در خاک فرو خواهد رفت. چرا که تا پیش از ماموریت آپولو 11 بیشتر اطلاعات ما از ماه با رصدهایی که از روی زمین انجام می شد به دست آمده بود.

با این حال یافته های به دست آمده در ماموریت آپولو 11 و دیگر ماموریت های برنامه آپولو درک ما را از ماه متحول کرد. بشر با سفر به ماه به اطلاعات جدیدی دست پیدا کرد و شناخت ما از قمر سیاره مان دگرگون شد.

ماه چگونه شکل گرفت؟

تا پیش از برنامه آپولو فرضیات مختلفی درباره چگونگی شکل گیری ماه وجود داشت. فرضیه ای این احتمال را مطرح می کرد که ماه پیش از آن که در دام گرانش زمین بیفتد شکل گرفته بوده. فرضیه ای دیگر شکل گیری ماه و زمین را به صورت هم زمان و در 4/5 میلیارد سال پیش در نظر می گرفت. گروهی از دانشمندان نیز بر این باور بودند که شکل گیری ماه نتیجه برخورد جرمی بزرگ به زمین است.

با نمونه های جمع آوری شده از سطح ماه در ماموریت آپولو دانشمندان بالاخره توانستند درستی فرضیه های شان را با انجام آزمایش های دقیق علمی بسنجند. نکته قابل توجه این جاست که فضانوردان آپولو پیش از سفر به ماه دوره های زمین شناسی را پشت سر گذاشتند و می توانستند با توانایی بالای شان در این زمینه نمونه های مناسبی را برای آوردن به زمین انتخاب نمایند.

در نهایت نتایج آنالیز سنگ های ماه در آزمایشگاه های زمینی با فرضیه شکل گیری ماه بر اثر برخورد جرمی بزرگ به زمین همخوانی داشت. نظریه ای که اکنون نیز مورد قبول بخش بزرگی از جامعه علمی است.

دهانه های ماه

حتی با تلسکوپی کوچک می توان ده ها دهانه را در سطح ماه رصد کرد. هر چند امروز می دانیم که این دهانه ها بر اثر برخورد سنگ های آسمانی ایجاد شده اند اما در آن موقع شک و تردیدهایی درباره ماهیت این دهانه ها وجود داشت و تا پیش از برنامه آپولو دانشمندان بر سر چگونگی شکل دریافت دهانه های روی ماه به توافق نرسیده بودند.

بعضی دانشمندان در آن دوران بر این باور بودند که دهانه های سطح ماه حاصل فعالیت های آتشفشانی هستند. اما با آنالیز دقیق شکل دهانه ها و نمونه هایی که به زمین آورده شدند معین شد که این دهانه ها حاصل برخورد سنگ های آسمانی به سطح ماه هستند.

چنین برخوردهایی، به خصوص در دوران ابتدایی شکل گیری منظومه شمسی، در زمین نیز رخ می داده است. اما با وجود فرسایش در زمین و جریان آب و پوشش گیاهی، کمتر اثری از آن ها باقی مانده است.

از دانستن جنس و بافت خاک ماه تا رسیدن به نظریه ای درباره چگونگی شکل گیری تنها قمر زمین؛ ما بخش زیادی از دانسته های مان درباره ماه را به برنامه آپولو مدیونیم.

euroro.ir: اروپا: سفر به مهد فناوری و میراث دار تمدن باستانی روم و یونان