نابودی تنها نقش برجسته 5 هزار ساله جیرفت ، سید منصور سید سجادی: کنارصندل جیرفت زباله دانی شده بود ، کنار صندل؛ ویرانه ای که باستان شناس ها پس از 16 سال تحویل گرفتند - کنفرانس هکا

به گزارش خبرنگاران، محوطه باستانی کنار صندل متعلق به عصر برنز یعنی 5 هزار سال قبل است که در جنوب جیرفت در استان کرمان قرار گرفته است. این محوطه باستانی دارای دو تپه الف و ب است که به ترتیب 13 و 21 متر ارتفاع دارند. اما بیشترین یافته ها در تپه دوم یافت شده است. تپه ب که دارای یک برج دو طبقه و کتیبه ها و الواحی با خطوط هندسی که تا به امروز هیچ زبان شناس و باستان شناسی نتوانسته است از آن ها رمز گشایی کند.

شروع کاوش های باستان شناختی در کنار صندل جیرفت به این علت اهمیت دارد که می تواند رازهای تمدن جیرفت را برملا کند و نشانه های بیشتری از این تمدن باستانی ناشناخته که کهن ترین خط دنیا را نیز در جود جای داده است، پیش روی باستان شناس ها قرار دهد.

پرفسور یوسف مجیدزاده، باستان شناس مطرح ایرانی سال 2001 یعنی 23 سال قبل به جیرفت رفت و نخستین کلنگ باستان شناسی در این محوطه مهم باستانی را بر زمین زد. او دریافت که کنار صندل جیرفت، تمدنی مستقل در 5 هزار سال قبل بوده که خط و زبان خود را داشته، خط و زبانی که هنوز رمزگشای نشده است. او می گوید که تمدن به نام ارته در 5 هزار سال قبل در جیرفت وجود داشته است.

حالا اما 16 سال از شش فصل کاوش پرفسور یوسف مجیدزاده در کنار صندل جیرفت گذشته است و هفتمین فصل کاوش را دکتر سیدم منصور سید سجادی، مدیر پایگاه شهر سوخته در زابل برعهده گرفته است. اما فصل اول فعالیت او در کنار صندل جیرفت تنها به آواربرداری از یافته های دکتر مجیدزاده گذشته است.

سید سجادی در گفت وگوی اختصاصی با خبرنگاران خبر داده است که در فصل نخست کاوش ها به حفاظت موقت و احیای ترانشه پرفسور مجید زاده با تمیز کردن این دو تپه باستانی از بقایای خلافکاری ها و انوبه زباله ها گذشته است.

سرپرست فصل نخست کاوش باستان شناختی کنار صندل جیرفت گفت: در 16 سالی که گذشته بود هیچ کار حفاظتی در این محوطه باستانی آنجا انجام نشده بود. بیشتر ترانشه ها خراب شده بود و آسیب زیادی به علت عوامل طبیعی و البته بی توجهی مسئولین وقت اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان و پایگاه باستان شناسی این محوطه به تپه های کنار صندل وارد شده است.

او گفت: وقفتی وارد کنار صندل شدیم دریافتیم که وضع خراب تر از آنچیزی است که بخواهیم حفاری های تازه را شروع کنیم. به همین علت 5 کارگاه بر جای مانده از کاوش های پرفسور یوسف مجید زاده را تمیز و از آن ها خاکبرداری کردیم. متاسفانه این محوطه باستانی تبدیل به محل خلافکاری هم شده بود و روی سایت مملو از زباله بود و این ها را تمیز کردیم. اگرچه ممکن است این کارها کار یک باستان شناس نباشد اما کنار صندل یک محوطه مهم باستان شناختی است و باید در حفاظت و نگهداری آن تلاش کنیم.

سیدمنصور سید سجادی ادامه داد: سه گمانه آزمایشی هم برای آشنایی علمی با شرایط تپه ها ایجاد کردیم که سال آینده حفاری های باستان شناسی را در این محوطه از سر خواهیم گرفت.

سرپرست هیات کاوش های باستان شناختی کنار صندل جیرفت با اشاره به شرایط گرانی و بودجه و اعتبار ناکافی برای ادامه حفاری های باستان شناسی گفت: با گرانی های اخیر اعتباراتی که سال جاری به شروع فصل هفتم کاوش های باستان شناختی کنار صندل تخصیص یافت، پول خرد بیشتر نبود.

او اضافه کرد: هیچ ابزار کار باستان شناسی در پایگاه باستان شناسی کنار صندل وجود نداشت و در این 16 سال تمام ابزارها از بین رفته بود.

کاوشگر شهر سوخته در زابل، با اشاره به تخریب بخشی از آثار تاریخی به دست آمده از کنار صندل جیرفت خاطرنشان کرد: در میان آثاری که از بین رفته بود، متاسفانه تنها نقش برجسته گلی هزاره سوم ایران که در این منطقه به دست آمده بود نیز به طور کامل از بین رفته است.

او علت نابودی تنها نقش برجسته به دست آمده از تمدن جیرفت را عوامل طبیعی شامل رطوبت و باد و بارا ن و دست مالیدن افراد افراد ناآگاه به این اثر باستانی به علت بی توجهی به نگهداری از آن خاطرنشان کرد و گفت: با وجود از بین رفتن تنها نقش برجسته تمدن کنار صندل جیرفت، توانستیم با استناد به مدارک و اسناد خوب بر جای مانده از کاوش های باستان شناختی دوره آقای مجیدزاده و گزارش خوب خانم دکتر هادیان که این نقش برجسته را یکبار بازسازی نموده بود، مولاژ نقش برجسته نابود شده کنار صندل جیرفت را شبیه به خود اثر بسازیم و آنرا در موزه جیرفت قرار دهیم.