مار دوسر شاهکاری از هنر آزتک ها است - کنفرانس هکا

تمدن آزتک ها در فاصله 1300 تا 1521 میلادی در مرکز مکزیک وجود داشت. آزتک ها به واسطه آثار هنری و معماری متعددی که از آنها به جا مانده است، یکی از مشهورترین جوامع پیشاکلمبیایی به شمار می روند.

تقریبا در تمام مجموعه های پیشاکلمبیایی موزه های مهم، چند شیء متعلق به آزتک ها به نمایش گذاشته شده است. با این حال، بعضی از این اشیاء به عنوان شاهکارهایی از هنروری آزتک ها شناخته می شوند که از جمله آنها به مار دوسر میتوان اشاره نمود که در موزه بریتانیا نگهداری می گردد.

مار دوسر درحقیقت یک آویز است که به یاری زنجیری که دور گردن قرار میگرفت، روی قفسه سینه آویخته میشد. عرض این آویز 43.30 سانتیمتر، ارتفاع آن 20.30 سانتیمتر و ضخامت آن 5.90 سانتیمتر است. این آویز مارهای به هم چسبیده ای را به تصویر میکشد که سرهای آنها در دو طرف آویز قرار گرفته اند.

پیکره مار از مغز چوب سدر اسپانیایی ساخته شده و نمای آن با موزائیک های کوچکی از جنس فیروزه پوشانده شده است. بعلاوه تکه های کوچکی از صدف های چروک خاردار نیز برای شکل دادن به حفره های بینی و دهان مورد استفاده قرار گرفته است. علاوه بر این از تکه های دندانه دار و بزرگ صدف حلزونی برای دندان های مارها استفاده شده است.

تمام تکه های سنگ و صدف به وسیله صمغ کاج به پیکره چوبی آن چسبانده شده اند و از موم نیز برای نگه داشتن چشمان ابسیدینی که دیگر وجود ندارند، استفاده شده است.

در اصل، این آویز به فردی عالی رتبه مانند یک اشراف زاده یا کشیش تعلق داشته است. این شیء به عنوان نمادی از اقتدار در تعطیلات مذهبی و جشن های تشریفاتی استفاده میشد. این آویز ارتباط عمیقی با خدای کوئتزالکواتل (Quetzalcóatl) یکی از قدرتمندترین خدایان آزتک Xiuhcoatl مار فیروزه ای مرتبط با رویدادهای آسمانی و تلالوک (Tlaloc) خدای باروری و آب داشت. بعلاوه از آنجایی که تصور میشد یک مار دوسر به نام ماکیزکواتل (maquizcoatl) نمادی از بدیمنی است، اعتقاد بر این است که این آویز ممکن است به وسیله یک کشیش در مراسم قربانی کردن انسان استفاده شده باشد.

معنای اصلی مذهبی این آویز هرچه باشد، مطمئناً یک شیء معمولی برای استفاده روزانه نبوده است. از جهت دیگر مار دوسر را میتوان نمادی از تجارت آزتک ها در نظر گرفت. این شیء در حقیقت نشان دهنده شبکه های تجاری قدرتمندی است که زمانی تحت کنترل آزتک ها بودند. فیروزه که ماده اصلی است و به عنوان موزائیک برای سطح خارجی این آویز استفاده شده است از منطقه ای واقع در جنوب غربی ایالات متحده یعنی بسیار دورتر از مرزهای امپراتوری آزتک استخراج شده است. بنابراین، چنین ماده ای برای آزتک ها وارداتی و گران قیمت بوده است. استفاده از انواع صدف ها در این آویز نشان دهنده ارتباطات تجاری ساحلی آزتک هاست.

مار دو سر در نهایت شاهکاری از هنر آزتک هاست. این شیء امپراتوری گسترده ای را به وسیله موادی که در آن بکار رفته به نمایش می گذارد. در سرانجام نیز به زیبایی بصری آن میتوان اشاره نمود که با وجود ظرافتی که در ساخت آن بکار رفته است، شکوه امپراتوری آزتک ها را به نمایش میگذارد.