امان از میگرن سردرد مزمن تکراری - کنفرانس هکا

امان از میگرن سردرد مزمن تکراری

میگرن جزو سردردهایی است که به دلایل مختلف هر چند وقت یک بار سراغ فرد می آید، خواب و خوراک را بر او حرام نموده و اسباب آزار و اذیتش را فراهم می نماید.در این مقاله سعی شده به ساده ترین شکل ممکن سردرد میگرنی مورد پرسش و پاسخ قرار گیرد.

*چرا دچار میگرن می شویم؟

میگرن یک سردرد با منشأ ناشناخته به تعداد می اید که اساس ایجاد آن، اختلال یکی از مواد شیمیایی مغز با اسم سروتونین است.این ماده وظیفه انتقال عصبی را بر عهده دارد.اختلال در سروتونین موجب گشادشدن عروق داخل و خارج جمجمه شده و نتیجه اش ایجاد سردرد است.ارث در این بیماری نقش عمده ای ایفا می نماید و بسیاری از بیمارانی که دچار میگرن می شوند در سابقه خود، ابتلا به این بیماری را در سایر اعضاء خانواده ذکر می نمایند.

*میگرن چه خصوصیاتی دارد؟

میگرن یک سردرد مزمن تکرار شونده و معمولاً یک طرفه است که در ناحیه گیجگاهی به وجود می آید.شیوع این سردرد در زنان سه برابر مردان است.اولین بار در سال های ابتدایی جوانی خود را نشان می دهد و خیلی به ندرت پس از 50 سالگی شروع می گردد.

سردرد اغلب ضربان دار است.بیمار از تهوع در هنگام شدت یافتن سردرد شاکی بوده و چشم هایش به نور حساس خواهد شد.به طوری که آنها را می بندد و دوست دارد به جای تاریک برود.

*چه چیزهایی موجب شروع یک سردرد میگرنی می گردد؟

بیماران مبتلا به سردرد میگرنی به مرور زمان و پس از مدتی متوجه عامل شروع نماینده حمله میگرن خود شده، سعی می نمایند از آن عامل پرهیز نمایند.با این حال، گاهی اوقات عامل شروع نماینده اجتناب ناپذیر است و حمله شروع می گردد.

تعدادی از این عوامل عبارت است از:

1-برخی از خوردنی ها مثل شکلات، پنیر، آجیل و مرکبات

2-اختلالات خواب، چه خواب کم و چه خواب زیاد

3-قرص های ضد بارداری

4-عادت ماهیانه زنان

5-استرس های روحی و خستگی

6-نور بیش از حد آفتاب

7-ننوشیدن چای در کسانی که به آن عادت دارند

8-پرخوری

9-ترش کردن

10-گرسنگی و روزه داری

*چگونه می توان از شروع سردرد میگرنی پیشگیری کرد؟ برای این کار دو راه وجود دارد.اول انجام اقدامات غیر دارویی و دوم استفاده از داروها به اسم عوامل پیشگیری نماینده.

اقدامات غیر دارویی عبارت است از:

1-خودداری از مصرف شکلات، پنیر، آجیل و ...

2-ورزش منظم که موجب ایجاد مورفین در داخل مغز شده و علاوه بر ایجاد نشاط، از حمله میگرن، پیشگیری می نماید.

3-استفاده از عینک آفتابی در مواقع لازم.

4-استفاده از روش های ایجاد نماینده آرامش و تمرکز اعصاب که استرس را از فرد دور می نماید.

5-خواب به موقع و کافی

6-خودداری از مصرف قرص های جلوگیری از بارداری، در صورتی که با مصرف آن سردرد شدت می گیرد.

اقدامات دارویی عبارت است از:

1-پرویرانولول

2-والپورات سدیم، گابانپتین و ...

3-دی هیدروارگوتامین

4-داروهای ضد افسردگی مثل آمی تریپتلین، نورتر یپتیلین و ...

5-داروهایی که سروتونین مغز را زیاد می نماید مثل فلوکسیتین و ...

6-وراپامیل و ...

که ناگفته پیداست اعلام نام داورها فقط جهت آگاهی خوانندگان بوده و نوع مناسب آن برای هر بیمار بستگی به تجویز پزشک دارد و توصیه می گردد بیماران از مصرف خود سرانه دارو که زیان آن از منفعتش بیشتر است، اکیداً خودداری نمایند.

*چه کسانی باید از دارو به اسم عامل پیشگیری نماینده از سردرد میگرنی استفاده نمایند؟

مهم ترین عاملی که موجب می گردد بیمار، تحت درمان با داروهای پیشگیری نماینده از حمله میگرنی قرار گیرد، تعداد حملات درهفته و اندازه تأثیری است که یک حمله میگرنی بر زندگی او می گذرد.اجازه دهید با ذکر مثال، این موضوع بهتر شرح داده گردد.

زنی را در نظر بگیرید که ماهی یک بار، آن هم نه چندان شدید، قبل از شروع عادت ماهیانه دچار سردرد شده و آن سردرد پاسخ مناسبی به استفاده از بروفن، استامینوفن و ...می دهد.چنین فردی احتیاج ندارد در تمام طول ماه از دارو استفاده کند.از طرف دیگر بیمار دیگری را در نظر بگیرید که هفته ای دوبار به سردرد مبتلا شده و هر بار سردرد یک شبانه روز طول کشیده و زندگی او را مختل می نماید.طبیعی است که چنین بیماری باید برای مدتی تحت درمان با داروهای پیشگیری نماینده قرار گیرد.پزشک بر اساس شرایط بیمار، ترکیبی از دو یا چند دارو را در نظر گرفته و مصرف داروها را برای یک تا دو ماه تجویز می نماید و مراجعه بعدی او به پزشک و اندازه پاسخی که از درمان دارویی گرفته مشخص نماینده نوع و میزان دارویی است که باید برای درمان خود مصرف آنرا ادامه بدهد.بیمار در هر بار مراجعه به پزشک مورد پرسش قرار گرفته و در هر ویزیت، پزشک از تعداد و میزان داروها کم می نماید تا در نهایت حداقل داروی مورد احتیاج را پیدا کند.

بر اساس آنچه در کتابهای مرجع علم اعصاب آمده اگر یک فرد بیشتر از سه بار در ماه دچار سردرد گردد، بهتر است از داروهای پیشگیری نماینده استفاده کند.

*یک حمله میگرنی را چگونه می توان درمان کرد؟

اگر کسی با وجود مصرف داروها همچنان هر از چند گاهی دچار حمله میگرن گردد، لازم است نحوه برخورد با آن را بشناسد و اقدامات درمانی لازم برای برخورد با حمله میگرن همچون اقدامات پیشگیری نماینده در دو گروه غیردارویی و دارویی خلاصه می گردد.هدف از انجام اقدامات غیر دارویی، رفتن به اتاق ساکت، کم نور و دراز کشیدن و بعلاوه استفاده از تکنیک های ایجاد نماینده آرامش است.داروهایی که برای درمان حمله میگرن مورد استفاده قرار می گیرد.متعدد، اما ذکر یک نکته لازم است که اقدامات دارویی باید به محض احساس شروع سردرد میگرنی شروع گردد، زیرا بسیاری از بیماران وقتی در مراحل شدید سردرد قرار بگیرند، پاسخ مناسبی به درمان نمی دهند.

1-استفاده از مسکن های ساده:مثل آسپرین، استامینوفن، بروفن، دیکلوفناک سدیم، پیروکسیکام و غیره.برخی از بیماران به دلیل احتیاج به مقادیر بالاتر دارو از شکل شیاف این داروها استفاده می نمایند مثل شیاف های 100 میلی گرمی دیکلوفناک سدیم و ایندومتاسین.

2-استفاده از قرص ارگوتامین-C:این قرص حاوی ارگوتامین و کافئین است که ارگاتامین کار تنگ کردن عروق را انجام می دهد و با همین مکانیزم حمله بیماری را سرانجام می دهد.

3-استفاده از آمپول دی-هیدروارگوتامین:این آمپول به صورت 1 میلی گرمی در بازار وجود دارد و تزریق آن باید تحت نظر پزشک به یکی از سه صورت وریدی، زیر جلدی یا عضلانی انجام گردد.

4-تریپتانها:معروف ترین داروی این گروه، سوماتریپتان است که به صورت خوراکی و تزریقی در بازار دارویی وجود دارد.

نوع خوراکی آن، به صورت قرص های 50 و 100 میلی گرمی و نوع تزریقی آن به صورت آمپول های 12 میلی گرمی در دسترس است که البته تمامی اقدامات دارویی حتماً باید تحت نظر پزشک انجام گردد و از مصرف خودسرانه آن جداً پرهیز گردد.

منبع:نشریه خانواده، تعداده 394

منبع: راسخون