اضطراب جدایی بچه ها چیست و چه چاره ای باید برای آن اندیشید؟ - کنفرانس هکا

اضطراب جدایی بچه ها بسیار کوچک (آن هایی که بین 8 تا 14 ماهه هستند) طبیعی است. بچه ها اغلب مرحله ای را پشت سر می گذارند که چسبیده هستند و از افراد و مکان های ناآشنا می ترسند. هنگامی که این ترس کودک بالای 6 سال را تحت تاثیر قرار می دهد، شدید است یا بیش از 4 هفته طول می کشد، کودک ممکن است به اختلال اضطراب جدایی مبتلا گردد.

علائم اختلال اضطراب جدایی

در زیر بعضی از شایع ترین علائم اختلال اضطراب جدایی بچه ها آورده شده است:

• نگرانی غیر واقعی و دائمی مبنی بر اینکه در صورت ترک فرزند، اتفاق بدی برای والدین یا مراقب او بیفتد
• نگرانی غیر واقعی و دائمی که در صورت ترک سرپرست، اتفاق بدی برای کودک رخ خواهد داد
• امتناع از رفتن به مدرسه به منظور ماندن در کنار مراقب
• امتناع از خوابیدن بدون اینکه مراقب نزدیک باشد یا دور از خانه بخوابد
• ترس از تنها ماندن
• کابوس در خصوص جدا شدن
• شب ادراری
• شکایت از علائم فیزیکی، مانند سردرد و معده درد
• عصبانیت های مکرر یا التماس
• ترس یا احساس گناه شدید

علل و عوامل خطر اختلال اضطراب جدایی بچه ها

علل و عوامل خطر احتمالی برای SAD عبارتند از:

• یک رویداد استرس زا یا آسیب زای مهم در زندگی کودک، مانند اقامت در بیمارستان، مرگ یک عزیز یا حیوان خانگی، یا تغییر در محیط (مانند نقل مکان به خانه دیگر یا تغییر مدرسه)
• بچه های که والدین آن ها بیش از حد محافظ هستند ممکن است بیشتر در معرض اضطراب جدایی باشند. در واقع، ممکن است لزوماً یک بیماری کودک نباشد، بلکه نشانه ای از اضطراب جدایی والدین نیز باشد - والدین و فرزند می توانند اضطراب دیگری را تغذیه نمایند.
• بچه ها مبتلا به اضطراب جدایی اغلب اعضای خانواده خود دارای اضطراب یا سایر اختلالات روانی هستند که نشان می دهد خطر ابتلا به این اختلال ممکن است ارثی باشد.
• دلبستگی ناایمن به والدین یا مراقبان
• فشار
• سایر اختلالات اضطرابی مانند حملات پانیک، اختلال اضطراب اجتماعی، فوبیا یا آگورافوبیا
• بچه ها مبتلا به SAD بعلاوه ممکن است اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) یا افسردگی داشته باشند.

تشخیص اختلال اضطراب جدایی بچه ها

پزشک کودک شما را از نظر علائم و نشانه های اختلال اضطراب جدایی آنالیز می نماید. اگر آن ها در مطب حضور داشته باشند، پزشک در خصوص سابقه پزشکی کودک شما می پرسد و او را معاینه فیزیکی می نماید. اگرچه هیچ آزمایش آزمایشگاهی برای تشخیص خاص اختلال اضطراب جدایی وجود ندارد، پزشک ممکن است از آزمایش های مختلفی مانند آزمایش خون و سایر اقدامات آزمایشگاهی برای رد کردن بیماری جسمی یا عوارض جانبی دارویی به عنوان علت علائم استفاده کند.

اگر علائمی از یک بیماری جسمی پیدا نکردند، پزشک ممکن است کودک شما را به روانپزشک یا روانشناس کودک و نوجوان، متخصصان سلامت روان که به طور ویژه برای تشخیص و درمان بیماری های روانی در بچه ها و نوجوانان آموزش دیده اند، ارجاع دهد. روانپزشکان و روانشناسان از ابزارهای مصاحبه و ارزیابی ویژه طراحی شده برای ارزیابی یک بیماری روانی کودک استفاده می نمایند. پزشک تشخیص را بر اساس گزارش علائم کودک و مشاهده آن ها از نگرش و رفتار کودک پایدار می نماید.

درمان اختلال اضطراب جدایی بچه ها

بیشتر موارد خفیف اختلال اضطراب جدایی بچه ها احتیاجی به درمان پزشکی ندارند. در موارد شدیدتر یا زمانی که کودک از رفتن به مدرسه امتناع می نماید، ممکن است احتیاج به درمان باشد. اهداف درمان شامل کاهش اضطراب در کودک، ایجاد احساس امنیت در کودک و مراقبین و آموزش کودک و خانواده/مراقبان در خصوص احتیاج به جدایی طبیعی است. درمان هایی که ممکن است مورد استفاده قرار گیرند عبارتند از:

• درمان شناختی رفتاری (CBT): بعلاوه به عنوان گفتار درمانی شناخته می گردد، این شکل اصلی درمان اختلال اضطراب جدایی است. تمرکز بر این است که به کودک یاری کنیم تا جدا شدن از مراقب خود را بدون اینکه جدایی باعث ناراحتی یا اختلال در عملکرد گردد، مدیریت کند. این درمان برای تغییر شکل تفکر (شناخت) کودک عمل می نماید تا رفتار او مناسب تر گردد. خانواده درمانی بعلاوه ممکن است به آموزش خانواده در خصوص این اختلال یاری کند و به اعضای خانواده یاری کند تا در دوره های اضطراب از کودک بهتر حمایت نمایند.
• دارو: داروهای ضد افسردگی یا سایر داروهای ضد اضطراب ممکن است برای درمان موارد شدید اختلال اضطراب جدایی بچه ها استفاده شوند.
• مداخله مدرسه: پزشکان بهداشت روان در مدرسه فرزند شما می توانند برای مدیریت علائم SAD به او یاری نمایند تا درمان ارائه دهند.
• کارهایی که والدین می توانند انجام دهند: با درمانگر فرزندتان صحبت کنید تا بهتر درک کنید که چگونه SAD در زندگی روزمره آن ها را تحت تأثیر قرار می دهد. اطمینان حاصل کنید که فرزند شما قادر است طبق برنامه در جلسات درمانی شرکت کند. درمان منظم منجر به نتایج بهتر خواهد شد. دریابید که چه چیزی باعث ایجاد علائم اضطراب در کودک شما می گردد و از تکنیک های درمانی برای یاری به فرزندتان برای مدیریت احساسات خود در خانه یا مدرسه بهره ببرید.

پیشگیری از اختلال اضطراب جدایی بچه ها

هیچ راه شناخته شده ای برای پیشگیری از اضطراب جدایی بچه ها وجود ندارد، اما شناختن علائم و اقدام بر روی آنها در زمان بروز می تواند ناراحتی را کاهش دهد و از مسائل مربوط به مدرسه نرفتن جلوگیری کند. علاوه بر این، تقویت استقلال و عزت نفس کودک به وسیله حمایت و تایید ممکن است به جلوگیری از اپیزودهای اضطراب در آینده یاری کند.

منظره اختلال اضطراب جدایی

بیشتر بچه ها مبتلا به اختلال اضطراب جدایی بهتر می شوند، اگرچه علائم آن ها ممکن است برای سال های طولانی به ویژه در زمان های استرس زا عود کند. درمانی که زود آغاز می گردد و کل خانواده را شامل می گردد، به احتمال زیاد موفقیت آمیز است.

چه چیزی باعث اضطراب جدایی بچه ها می گردد؟

کارشناسان معتقدند SAD هم به وسیله عوامل بیولوژیکی و هم عوامل محیطی ایجاد می گردد. کودک ممکن است تمایل به مضطرب بودن را به ارث ببرد. عدم تعادل 2 ماده شیمیایی در مغز (نوراپی نفرین و سروتونین) به احتمال زیاد نقش مهمی را ایفا می نماید.

کودک بعلاوه می تواند اضطراب و ترس را از اعضای خانواده و دیگران بیاموزد. یک رویداد آسیب زا نیز ممکن است باعث SAD گردد.

کدام بچه ها در معرض خطر اختلال اضطراب جدایی هستند؟

SAD در مردان و زنان به طور مساوی اتفاق می افتد. اما بچه های که والدینی با اختلال اضطراب دارند، بیشتر به SAD مبتلا می شوند.

علائم اختلال اضطراب جدایی بچه ها چیست؟

اولین علائم SAD اغلب در حدود کلاس سوم یا چهارم ظاهر می گردد. اضطراب جدایی در بچه ها ممکن است پس از استراحت از مدرسه، مانند تعطیلات یا تابستان، یا پس از یک بیماری طولانی مدت آغاز شوند. هر کودک ممکن است علائم متفاوتی داشته باشد.

اختلال اضطراب جدایی در کودک چگونه درمان می گردد؟

درمان اضطراب جدایی بچه ها به علائم، سن و سلامت عمومی کودک شما بستگی دارد. بعلاوه به شدت این شرایط بستگی دارد.

درمان SAD اغلب شامل ترکیبی از موارد زیر است:

• درمان شناختی رفتاری: این درمان به کودک یاری می نماید تا یاد بگیرد که چگونه اضطراب خود را بهتر کنترل کند. هدف بعلاوه یاری به کودک در تسلط بر موقعیت هایی است که ممکن است منجر به اضطراب گردد.
• داروها: داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب ممکن است به بعضی از بچه ها یاری کند تا احساس آرامش نمایند.
• خانواده درمانی: والدین در هر درمانی نقش حیاتی دارند.

چگونه می توانم به پیشگیری از اختلال اضطراب جدایی در فرزندم یاری کنم؟

کارشناسان نمی دانند چگونه از SAD در بچه ها و نوجوانان جلوگیری نمایند. اما اگر علائم SAD را در کودک خود مشاهده کردید، می توانید با به پزشک متخصص مراجعه کنید. درمان زودهنگام می تواند علائم را کاهش دهد و رشد طبیعی کودک شما را تقویت کند.

چگونه می توانم به فرزندم یاری کنم تا با اختلال اضطراب جدایی زندگی کند؟

به عنوان والدین، شما نقش کلیدی در درمان فرزندتان دارید. در اینجا مواردی وجود دارد که می توانید برای یاری انجام دهید:

• تمام قرارهای دیدار با پزشک را به موقع انجام دهید
• به کودک خود اطمینان و حمایت نشان دهید. استقلال مناسب سن را تشویق کنید.
• موقعیت هایی را که ممکن است کودک شما را تحت فشار قرار دهد، بشناسید. دانستن اینکه چه چیزی کودک شما را تحت فشار قرار می دهد و برنامه ریزی از قبل می تواند به شما یاری کند فرزندتان را برای موفقیت آماده کنید.
• به دیگران در خصوص SAD فرزندتان بگویید. با مشاور و مدیر مدرسه فرزندتان برای ایجاد یک برنامه درمانی همکاری کنید. به معلمان یادآوری کنید که فرزند شما در شرایط خاص به اطمینان و حمایت بیشتری احتیاج دارد.
• ارتباط با سایر والدینی که فرزند مبتلا به SAD دارند ممکن است مفید باشد.

نکات کلیدی در خصوص اختلال اضطراب جدایی در بچه ها

• SAD نوعی مشکل سلامت روان است. کودک مبتلا به SAD به شدت نگران جدا بودن از اعضای خانواده یا سایر افراد نزدیک است.
• علت SAD هم بیولوژیکی و هم محیطی است.
• علائم SAD شدیدتر از اضطراب جدایی طبیعی است که تقریباً هر کودک تا حدودی بین سنین 18 ماهگی تا 3 سالگی دارد.
• یک کودک باید علائمی داشته باشد که حداقل 4 هفته طول بکشد تا SAD در نظر گرفته گردد.
• ارزیابی سلامت روان برای تشخیص SAD مورد احتیاج است.
• درمان شامل درمان و دارو است.

چگونه از پزشک یاری برای درمان اضطراب جدایی بچه ها یاری بگیرم؟

نکاتی که به شما یاری می نماید از دیدار با پزشک فرزندتان بیشترین بهره را ببرید عبارتند از:

• علت اصلی اضطراب کودک خود را پیدا کنید
• قبل از بازدید، سوالاتی را که می خواهید پاسخش را پیدا کنید، یادداشت کنید.
• در ویزیت، نام تشخیص تازه و هر گونه دارو، درمان یا آزمایش تازه را یادداشت کنید. بعلاوه هر دستورالعمل تازهی که پزشک برای فرزندتان به شما می دهد را یادداشت کنید.
• بدانید که چرا یک دارو یا درمان تازه تجویز می گردد و چگونه به کودک شما یاری می نماید. بعلاوه بدانید که چه عوارضی دارد.
• در خصوص انواع درمان اضطراب جدایی بچه ها سوال کنید.
• بدانید که اگر فرزندتان دارو را مصرف نکند در چه شرایطی قرار خواهد گرفت.
• بدانید چگونه می توانید در شرایط اضطراری پزشک را پیدا کنید.

سخن سرانجامی

در سرانجام در نظر داشته باشید طبیعی است که فرزند خردسال شما هنگام خداحافظی احساس اضطراب کند. در اوایل دوران کودکی، گریه، عصبانیت، یا چسبیدن - همه نشانه های اضطراب جدایی - واکنش های سالم به جدایی و مرحله طبیعی رشد هستند. ممکن است قبل از اولین تولد کودک آغاز گردد و ممکن است تا سن چهار سالگی دوباره تکرار گردد. در حالی که شدت و زمان اضطراب جدایی از کودکی به کودک دیگر می تواند بسیار متفاوت باشد، مهم است که به یاد داشته باشید که کمی نگرانی در خصوص ترک مادر یا پدر طبیعی است، حتی زمانی که کودک شما بزرگتر است. با درک و راهبردهای مقابله ای مناسب، ترس های فرزندتان را می توان تسکین داد - و باید با بزرگتر شدن به طور کامل محو گردد.

با این حال، بعضی از بچه ها اضطراب جدایی را تجربه می نمایند که حتی با برترین کوشش والدین از بین نمی رود. این بچه ها در طول سال های دبستان یا بعد از آن، تداوم یا تکرار اضطراب جدایی شدید را تجربه می نمایند. اگر اضطراب جدایی به مقدار ای بیش از حد باشد که در فعالیت های عادی مانند مدرسه و دوستی ها اختلال ایجاد کند و ماه ها طول بکشد تا چند روز، ممکن است نشانه ای از یک مشکل بزرگتر باشد: اختلال اضطراب جدایی.

منبع: webmd