راز 102 ساله ترور لنین - کنفرانس هکا

جواد نوائیان رودسری| حدود 102 سال از ترور ولادیمیر ایلیچ لنین، نخستین رهبر شوروی، در میدان مرکزی مسکو می گذرد؛ تروری که بعضی مورخان معتقدند، فرایند مرگ تدریجی وی با آن شروع شد. لنین شش سال پس از ترور، در سال 1924 (1303 هـ. ش) درگذشت. او در اواخر عمر با ضعف و بیماری جدی دست و پنجه نرم می کرد.

در آن موقع، چکا، پلیس مخفی شوروی، رد پای بروس لاکهارت، سفیر انگلیس در مسکو را ضمن آنالیز جزئیات این ترور یافت؛ او بازداشت شد، اما شواهد آن قدر نبود که بتوان محکومش کرد. از آن موقع به بعد، شوروی همیشه درباره مسئولیت این عملیات تروریستی، انگشت اتهام را به سمت بریتانیا می گرفت و انگلیس نیز، این اقدام را بخشی از پروپاگاندای شوروی معرفی می کرد.

بریتانیایی ها هرگز حاضر نشدند اسناد محرمانه پفراینده لاکهارت را منتشر نمایند؛ با گذشت بیش از یک قرن از این رویداد، همچنان ابهاماتی درباره این پفراینده وجود دارد و انگلیس حاضر نیست جزئیات آن را در اختیار پژوهشگران قرار دهد؛ اما شواهد و مدارکی در دست است که می تواند بعضی زوایای پنهان این ماجرای تروریستی را برملا کند.

طراحی ترور توسط تک خال جاسوسان

این که چرا انگلیسی ها به فکر حذف فیزیکی لنین افتادند، به رویکرد وی در قبال آلمانی ها مربوط می گردد. این ترور در سال 1918 (1297 هـ. ش)، در زمان نخست وزیری لوید جرج و وزارت خارجه آرتور بالفور در انگلیس رخ داد. روز های خاتمه جنگ جهانی اول بود و سازش لنین با آلمانی ها می توانست پیروزیت های بریتانیا را به محاق ببرد.

بر همین اساس، لاکهارت مأموریت یافت مخالفان لنین را تقویت کند. او بعد ها در خاطراتش نوشت که برای این کار از وزارت خارجه درخواست یاری اقتصادی نموده است. وی یک مخالف جدی کمونیست ها به نام ساوینکوف را اجیر کرد تا اقدامات خشونت آمیزی را علیه آن ها سازماندهی کند؛ اما وی پیروز نشد خواسته های بریتانیا را محقق سازد. به همین دلیل، لاکهارت تصمیم گرفت ترور لنین را در دستور کار قرار دهد.

او مخفیانه با یک تبعه شوروی به نام سیدنی رایلی طرح دوستی ریخت. لاکهارت در کتاب خاطراتش، رایلی را تک خال جاسوسان نامیده است. رایلی با تطمیع و تهییج یک زن روس، وی را برای ترور لنین آماده کرد؛ اما لنین موقتاً از ترور جان سالم به در برد.

اسناد و مدارک موجود در آرشیو ملی روسیه، نشان می دهد که لاکهارت به نقش خود در توطئه ترور لنین اعتراف نموده است، اما او در کتاب خاطراتش که در سال 1930، با عنوان یادداشت های یک مأمور بریتانیایی منتشر شد، همه تقصیر ها را به گردن رایلی انداخت؛ فردی که سه سال بعد از ترور، به دام چکا افتاد و به طرز وحشیانه ای به قتل رسید.

سال ها بعد از انتشار کتاب خاطرات لاکهارت، پسر وی در یادداشتی نوشت: پس از آن که در سال 1918 دولت بریتانیا تصمیم به دخالت در امور روسیه گرفت، پدر من از جنبش مخالف انقلاب علناً حمایت می کرد و مسلماً رایلی با این جنبش همکاری فعالانه ای داشت.

پدرم شخصا برایم روشن کرد که همکاری او با رایلی از آن چه گفته می گردد، نزدیک تر بوده است. آن ها در برنامه ترور نقش داشتند. با این حال، بریتانیا همچنان حاضر نیست اسناد این دخالت تروریستی را از رده بندی محرمانه خود خارج کند.

منبع: روزنامه خراسان

ترکیه: ترکیه: سفر بقه سرزمین زیبایی ها، استانبول، آنتالیا، آنکارا، کوش آداسی

مجله دور زمین: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله سرگرمی و گردشگری